Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161701 przypisów.
rewa — podwodny wał uformowany z piasku. [przypis edytorski]
rewelacja — tu: objawienie, wyjawienie; odkrycie. [przypis edytorski]
Rewelacje [Przybyszewskiego] (…) nie były niezwykłe, jak zaraz spostrzegą przeciwnicy, ukazując ich podobieństwa z romantycznymi teoriami sztuki — por. np. M. Zdziechowski, Szkice literackie, s. 3–28; P. Chmielowski, Najnowsze prądy w poezji polskiej, s. 3–29. [przypis autorski]
rewelatorstwo (daw.) — odkrywczość, wyjawianie czegoś. [przypis edytorski]
rewelować (daw., z łac.) — odkryć, objawić. [przypis edytorski]
rewerans (daw.) — przesadnie uprzejme zachowanie. [przypis edytorski]
rewerans (z fr.) — głęboki ukłon a. przesadna grzeczność. [przypis edytorski]
rewerans (z fr.) — głęboki ukłon; przesadnie uprzejme zachowanie. [przypis edytorski]
Rewera Potocki — Stanisław Potocki herbu Pilawa, zwany Rewera (1579–1667), hetman wielki koronny, wojewoda krakowski, kijowski, podolski i bracławski, uczestnik wielu wojen, uratował króla Jana II Kazimierza pod Zbarażem; przydomek Rewera pochodzi od jego ulubionego powiedzonka re vera (łac.: w rzeczy samej, zaprawdę). [przypis edytorski]
rewerber (daw.) — lusterko przy lampie odbijające światło; także lampa z takim lusterkiem. [przypis edytorski]
rewerber — tu: latarnia uliczna. [przypis redakcyjny]
rewerber — umocowane przy lampie (np. naftowej) lusterko odbijające światło. [przypis edytorski]
rewerencja (daw.) — okazywane komuś poważanie, szacunek. [przypis edytorski]
rewerencja (daw.) — poważanie, uszanowanie, szacunek; reverendo (wł.): czcigodny, wielebny, zwrot używany w odniesieniu do dostojników kościelnych. [przypis edytorski]
rewerencja (daw., z łac.) — poważanie, szacunek. [przypis edytorski]
rewerencja (daw., z łac.) — poważanie, szacunek, uszanowanie. [przypis edytorski]
rewerencja (z łac.) — uszanowanie, okazywanie poważania. [przypis edytorski]
rewerencja (z łac.) — uszanowanie. [przypis redakcyjny]
rewerenda (daw.) — sutanna. [przypis edytorski]
rewerenda (przestarz.) — sutanna. [przypis edytorski]
rewerenda — sutanna. [przypis redakcyjny]
rewerenda — sutanna; strój kapłanów, obowiązujący od XV w. w kościele katolickim. [przypis edytorski]
rewerenta — chodzi o broń; w jęz. ang. gra słów dotycząca słowa reverend (wielebny). [przypis edytorski]
rewers — zobowiązanie piśmienne. [przypis redakcyjny]
rewia — tu: pokaz, przedstawienie. [przypis edytorski]
rewia — tu: przegląd wojska, parada wojskowa. [przypis edytorski]
rewident kolejowy — pracownik odpowiedzialny za stan techniczny taborów kolejowych. [przypis edytorski]
rewindykacji „jednego z najbardziej pohańbionych imion w historii literatury” — [Friedrich-Albert Lange o de la Mettriem, por.] Historia filozofii materialistycznej w przekładzie Aleksandra Świętochowskiego, t. I, s. 296. [przypis tłumacza]
rewiny — sznurki do ściągania żagli. [przypis autorski]
rewirowy — urzędnik policyjny w carskiej Rosji, czuwający nad porządkiem w rewirze (dzielnicy miasta). [przypis edytorski]
rewirowy — urzędnik policyjny w carskiej Rosji, czuwający nad porządkiem w rewirze (dzielnicy miasta). [przypis redakcyjny]
rewizją — dziś popr. forma B.lp: rewizję. [przypis edytorski]
rewizja — przegląd. [przypis redakcyjny]
rewizja — tu: kontrola. [przypis edytorski]
rewizja — tu: wizytacja. [przypis edytorski]
rewizja (z łac. revisio: ponowne widzenie) — tu: kontrola, sprawdzanie. [przypis edytorski]
Rewizor — komedia Nikołaja Gogola z 1836, w której główny bohater, zwykły człowiek, zostaje w prowincjonalnym miasteczku omyłkowo wzięty za wysokiego rangą urzędnika przybyłego ze stolicy na kontrolę. [przypis edytorski]
rewizor — urzędnik dokonujący kontroli. [przypis edytorski]
Rewizor z Petersburga — komedia Nikołaja Gogola z 1836 r. [przypis edytorski]
rewja — dziś: rewia; widowisko. [przypis edytorski]
rewokować (daw.) — unieważnić coś i ogłosić jako fałszywe lub niebyłe. [przypis edytorski]
rewokować (daw.) — urzędowo odwołać, cofać słowo. [przypis edytorski]
rewokować (daw.) — zmienić wyznanie. [przypis edytorski]
rewokować (łac. revoco: odwołuję) — nawrócić się. [przypis redakcyjny]
rewokować (łac. revoco, revocare: odwołać) — nawrócić się. [przypis edytorski]
rewokować (łac. revoco, revocare: odwoływać) — nawrócić się. [przypis edytorski]
rewokować (z fr. revoquer) — odwoływać, wycofywać. [przypis edytorski]
rewolta — obrót, odmiana. [przypis redakcyjny]
rewolta — przewrót, odmiana. [przypis redakcyjny]
rewoltować się (rzad.) — buntować się. [przypis edytorski]
rewolucją — dziś popr. forma B. lp: rewolucję. [przypis edytorski]
Rewolucja 10 sierpnia 1792 r. — zbrojne powstanie w Paryżu, podczas którego zdobyto szturmem królewski pałac w Tuileries; doprowadziło do zniesienia monarchii i ustanowienia republiki; jedno z przełomowych wydarzeń rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]
rewolucja 1905 roku — wystąpienia o podłożu społecznym i narodowym, przeciwko absolutyzmowi carskiemu oraz uciskowi obszarników i przemysłowców (począwszy od „krwawej niedzieli” 22 stycznia 1905 w Petersburgu); w Królestwie Polskim strajki i walki rozpoczęły się pod koniec 1904 roku i trwały do 1907 r., ideowo kierowane przez Polską Partię Socjalistyczną i Socjaldemokrację Królestwa Polskiego i Litwy. [przypis edytorski]
rewolucja 1905 roku — zryw o podłożu społecznym i narodowym na ziemiach Królestwa Polskiego skierowany przeciwko absolutyzmowi carskiemu. [przypis edytorski]
rewolucja (daw., z łac.) — obrót. [przypis edytorski]
Rewolucja Federalistów, port. Revolução Federalista (1893–1895) — rewolta przeciwko rządowi brazylijskiemu, która wybuchła na południu kraju niedługo po proklamowaniu Republiki Stanów Zjednoczonych Brazylii (1889), mająca na celu decentralizację państwa i uzyskanie autonomii dla stanów; mimo poparcia udzielonego rebeliantom przez Argentynę i Urugwaj ich wystąpienie zakończyło się klęską; wojna domowa pochłonęła ok. 10 tys. ofiar. [przypis edytorski]
rewolucja francuska i rewolucja wiedeńska — wystąpienia rewolucyjne w roku 1848 zapoczątkowujące tzw. Wiosnę Ludów w Europie Zachodniej: rewolucja lutowa we Francji, w wyniku której obalono monarchię lipcową i proklamowano II Republikę Francuską, oraz rewolucja marcowa, zbrojne wystąpienia mieszkańców Wiednia i Berlina, stolic największych państw niemieckich, domagających się wolności politycznej i zjednoczenia państw niemieckich. [przypis edytorski]
rewolucja hiszpańska — tu: wydarzenia w Hiszpanii w roku 1931, kiedy po wyborach samorządowych z 12 kwietnia, w których monarchiści ponieśli druzgoczącą klęskę, premier podał się do dymisji, 14 kwietnia proklamowano Republikę i zmuszono króla Alfonsa XIII do emigracji. [przypis edytorski]
rewolucja lipcowa (1830) — kilkudniowe powstanie we Francji, w wyniku którego obalony został Karol X Bourbon, usiłujący przywrócić absolutyzm, a na tron powołano Ludwika Filipa I. [przypis edytorski]
rewolucja lipcowa — kilkudniowe powstanie we Francji w 1830 r., mające na celu zapobieżenie przywróceniu absolutyzmu; w jego wyniku obalony został Karol X Bourbon, a na tron powołano Ludwika Filipa I. [przypis edytorski]
rewolucja lipcowa — kilkudniowe powstanie we Francji w 1830 r., w wyniku którego obalony został Karol X Bourbon, a na tron powołano Ludwika Filipa I. [przypis edytorski]
rewolucja lipcowa — kilkudniowe powstanie we Francji w 1830 r., w wyniku którego obalony został Karol X Bourbon, usiłujący przywrócić absolutyzm, a na tron powołano Ludwika Filipa I. [przypis edytorski]
rewolucja lipcowa — trwała we Francji od 27 do 29 lipca 1830 i udaremniła próbę przywrócenia monarchii absolutnej. [przypis edytorski]
rewolucja lutowa (1848) — rewolucja we Francji, w dniach 22–24 lutego 1848, w wyniku której obalono monarchię lipcową i proklamowano II Republikę Francuską; uważana za początek tzw. Wiosny Ludów. [przypis edytorski]
rewolucja marcowa (1848) — zbrojne wystąpienia w marcu 1848 mieszkańców Wiednia i Berlina, stolic największych państw niemieckich, domagających się wolności politycznej i zjednoczenia państw niemieckich, zapoczątkowujące Wiosnę Ludów w Niemczech i Cesarstwie Austrii. [przypis edytorski]
rewolucja — od lutego 1917 r. do władzy w Baku pretendowała, obok Komitetu Wykonawczego, Rada Delegatów Robotniczych. 31 X 1917 na fali wrzenia rewolucyjnego w całej Rosji rządy przejęli bolszewicy (Baku stanowiło tu wyjątek na całym Zakaukaziu; na pozostałym obszarze kraju tzw. Komitet Zakaukaski realizował dążenia separatystyczne w stosunku do zrewolucjonizowanej Rosji). Do tego właśnie momentu historycznego nawiązuje tu Żeromski. [przypis edytorski]
Rewolucja Rosyjska, ten na fantastycznie wielką skalę zrobiony eksperyment, markujący znowu początek końca kłamliwej ery demokracji i panowania kapitału — nie chodzi o to, jak (szczegółowo) zostanie to zrealizowane: czy zaraz, czy po jakichś wahaniach, czy transformacjach, chodzi o to, że początek nieodwracalny jest zrobiony; pewne rzeczy cofnąć się już nie dadzą. Za ten eksperyment płaci Rosja straszliwymi mękami, ale może cieszyć się tym, że wielkość dziś na świecie jest jedynie po jej stronie. [przypis autorski]
rewolucja — tu: powstanie listopadowe. [przypis edytorski]
Rewolucja — tu: Wielka Rewolucja Francuska (1789–1799), podczas której doszło do głębokich zmian polityczno-społecznych i obalenia monarchii Burbonów. [przypis edytorski]
rewolucja — tu: zmiana. [przypis redakcyjny]
rewolucja w Asturii — ruch rewolucyjny, trwający od 5 do 19 października 1934 w północnej Hiszpanii (Asturii), krwawo spacyfikowany przez wojsko pod dowództwem generałów Lópeza Ochoa i Francisco Franco; rozpoczęty akcją strajkową podjętą przez miejscowych górników przeciwko utworzeniu rządu z udziałem Hiszpańskiej Konfederacji Prawicy Autonomicznej. [przypis edytorski]
Rewolucja zaś urozmaiciła je, czyniąc zeń ohydne bluźnierstwo… — ibid., s. 116. [przypis autorski]
rewolucja (z łac. revolutio: obrót) — daw.: obrót ciała niebieskiego wokół innego ciała, czas potrzebny na wykonanie jednego pełnego obiegu orbitalnego. [przypis edytorski]
rewolucja (z późn. łac. revolutio: obrót, przewrót) — tu daw.: rewolta, rozruchy, bunt przeciw władzy; dziś: wystąpienie społeczeństwa przeciw władzy państwowej w celu obalenia ustroju i ustanowienia nowego. [przypis edytorski]
rewolucji trzydziestego pierwszego roku — powstania listopadowego (1830–1831). [przypis edytorski]
rewolucji — wzburzeniu. [przypis redakcyjny]
rewolucyja — tu: obrót. [przypis redakcyjny]
rewolucyjne — tu: z okresu powstania listopadowego. [przypis edytorski]
rewolwer marki Smith — w dalszej części tekstu zwany po prostu: smith. [przypis edytorski]
rewolwer — tu: błędnie jako synonim pistoletu. [przypis edytorski]
Rex Cumanorum (łac.) — król Kumanów. [przypis edytorski]
Rex eris, si recte facias, si non, non eris (łac.) — Królem będziesz, gdy należycie działać będziesz, jeśli zaś nie, przepadniesz. [przypis autorski]
rex (łac.) — król. [przypis edytorski]
rex Michael (łac.) — król Michał. [przypis redakcyjny]
rey de Sulaco (hiszp.) — król Sulaco. [przypis edytorski]
Rey — dziś popr.: Rej, jedno z najstarszych miast Iranu, ob. dzielnica Teheranu. [przypis edytorski]
Rey, Marc-Michel (1720–1780) — amsterdamski wydawca i księgarz pochodzący z Genewy; w swoich czasach największy w Holandii wydawca książek w języku francuskim, sprzedawanych głównie we Francji; szczególnie zasłużony w rozpowszechnianiu dzieł filozofów Oświecenia, takich jak Rousseau, Voltaire, Diderot i d'Holbach. [przypis edytorski]
Rey, Marc-Michel (1720–1780) — pochodzący z Genewy wydawca działający w Amsterdamie, który opublikował wiele dzieł oświeceniowych filozofów francuskich, sprzedawanych przede wszystkim we Francji; najważniejszy i i największy wydawca książek w języku francuskim w ówczesnej Holandii. [przypis edytorski]
Reymont i Sieroszewski kroczą razem ze zwyciężającym pokoleniem Młodej Polski, choć Feldman grymasi, że „dusza najmłodszego pokolenia bardziej jest skomplikowana”, aniżeli zdolni są odczuć — W. Feldman, Piśmiennictwo polskie, II, s. 202. [przypis autorski]
Reymont, Władysław (1867–1925) — przedstawiciel realizmu i naturalizmu, prozaik, nowelista. W 1924 roku został nagrodzony literacką Nagrodą Nobla za powieść Chłopi. [przypis edytorski]
Reymont, Władysław Stanisław (1867–1925) — jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy, twórca powieści i nowel, czołowy twórca okresu Młodej Polski. Jego prozę cechuje realizm z elementami naturalizmu. Laureat literackiej Nagrody Nobla z 1924 za Chłopów. Dzieła: Ziemia obiecana (1899), Komediantka (1896), Fermenty (1897). [przypis edytorski]
Reymont, Władysław Stanisław (1867–1925) — przedstawiciel realizmu i naturalizmu, prozaik, nowelista; w 1924 nagrodzony literacką Nagrodą Nobla za powieść Chłopi (1902–1909). [przypis edytorski]
Reymont, Władysław Stanisław (1867–1925) — właśc. Stanisław Władysław Rejment, polski pisarz, prozaik i nowelista. [przypis edytorski]
Reynaud, Charles-René (1656–1728) — francuski matematyk, duchowny z zakonu oratorianów, autor m.in. pełnego kursu algebry i analizy matematycznej: Analyse démontrée (2 t., 1708), oraz podstawowego podręcznika matematyki: Science du calcul (t. 1: 1714, t.2: 1735). [przypis edytorski]
Reynold, Gonzague de (1880–1970) — szwajcarski pisarz, historyk, tradycjonalistyczny katolik, prawicowy działacz polityczny; przeciwnik demokracji liberalnej, pochwalał reżimy António de Oliveira Salazara i Benito Mussoliniego; zwolennik faszyzmu i przekształcenia Szwajcarii w państwo autorytarne, podczas II wojny światowej opowiadał się za nazistowskim Neuordnung. [przypis edytorski]
Reynolds, Joshua (1723–1792) — ang. malarz, wybitny portrecista, tworzył także obrazy historyczne, mitologiczne i pejzaże. Jeden z założycieli Królewskiej Akademii Sztuki. [przypis edytorski]
Reytan, Dominik (1788–1852) — podpułkownik, oficer sztabu, bratanek słynnego posła na sejm 1773, Tadeusza Reytana. [przypis edytorski]
Reyter — profesor matematyki. [przypis redakcyjny]
Rey — Willa „Rey” w Nicei. [przypis redakcyjny]
rey zamuro (hiszp.) — kondor królewski, duży padlinożerny ptak zamieszkujący Amerykę Południową i Centralną. [przypis edytorski]
