Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 24831 przypisów.
Perekop — twierdza tatarska, strzegąca wejścia na Półwysep Krymski. [przypis redakcyjny]
perełki Wschodu — młodociane piękności. [przypis redakcyjny]
perenne gloriae monumentum (łac.) — wieczysty pomnik sławy. [przypis redakcyjny]
perenne monumentum (łac.) — wiecznotrwałym pomnikiem. [przypis redakcyjny]
perennis gloriae (łac.) — chwały wieczystej. [przypis redakcyjny]
per exdivisionem (łac.) — przez podział. [przypis redakcyjny]
per fas et nefas (łac.) — godziwą lub niegodziwą drogą. [przypis redakcyjny]
per fas et nefas (łac.) — godziwym i niegodziwym sposobem. [przypis redakcyjny]
perfumy Atkinsona — luksusowe perfumy angielskie. [przypis redakcyjny]
per gradus (łac.) — przez stopnie, kolejno. [przypis redakcyjny]
periclitanti patriae (łac.) — zagrożonej ojczyźnie. [przypis redakcyjny]
pericula denuntiando imminentia (łac.) — oznajmiając grożące niebezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]
periculosae plenum est opus aleae (łac.) — sprawa ta jest pełna niebezpiecznego hazardu (Horacy). [przypis redakcyjny]
periculosa (łac.) — niebezpieczna. [przypis redakcyjny]
periculose (łac.) — niebezpiecznie. [przypis redakcyjny]
periculosissima incendia (łac.) — najniebezpieczniejsze pożary. [przypis redakcyjny]
periculosissime (łac.) — bardzo niebezpiecznie. [przypis redakcyjny]
periculosus (łac.) — niebezpieczny; tu M. lp r.ż. periculosa: niebezpieczna. [przypis redakcyjny]
periculum in mora (łac. ) — niebezpieczeństwo w zwłoce (hasło wyrażające potrzebę szybkiego działania). [przypis redakcyjny]
periculum (łac.) — niebezpieczeństwo, tu M. lm pericula: niebezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]
periculum libertatis (łac.) — niebezpieczeństwo dla wolności. [przypis redakcyjny]
per importunas instantias (łac.) — przez natrętne prośby. [przypis redakcyjny]
per instrumenta (łac.) — za pomocą. [przypis redakcyjny]
period (z gr.) — okres. [przypis redakcyjny]
period (z łac.) — okres; tu: pojęcie z zakresu retoryki, okres retoryczny, czyli zdanie o konstrukcji zgodnej z zaleceniami retoryki. [przypis redakcyjny]
period (z łac.) — okres; tu: (w daw. brzmieniu) ciężkie peryjody w znaczeniu: ciężkie czasy, trudne przeprawy. [przypis redakcyjny]
peripatetici (łac.) — [perypatetycy]; tak zwano uczniów Arystotelesa, dlatego że filozof ten zwykł był wykładać w peripatos (z gr.: miejsce przechadzek) ateńskiego Liceum. Stąd przeszła nazwa na całą szkołę filozoficzną. [przypis redakcyjny]
peritus (łac.) — doświadczony. [przypis redakcyjny]
Perkuna tete (…) przyjmuje kąpielą znużone i zapylone słońce i wypuszcza je nazajutrz omyte i błyszczące — zresztą to nie mit, zupełnie nie zgadza się z wszystkim innym, co o litewskim kulcie słońca wiemy; jest to wstęp z bajki o sierocie, rycerzu itd, co w pogoni za czymś na dwór słońca się dostaje, przyjęty przez matkę czy siostrę, nim słońce wróci, a bajkę tę słyszał Żmudzin od Polaka lub Rusina; p. Jakub ustęp z klechdy, kwalifikujący się tylko do „folkloru”, do mitologii przeniósł. [przypis redakcyjny]
per litteras brevibus denuntiare (łac.) — listownie pokrótce uwiadomić. [przypis redakcyjny]
per me licet (łac.) — z mojej strony zgoda. [przypis redakcyjny]
permisja (z łac.) — pozwolenie. [przypis redakcyjny]
permisję (łac. permisio: pozwolenie) — zwolnienie. [przypis redakcyjny]
per modum humanitatis (łac.) — przez grzeczność. [przypis redakcyjny]
per modum (łac.) — na sposób. [przypis redakcyjny]
per modum (łac.) — w postaci. [przypis redakcyjny]
per necessitatem (łac.) — z konieczności. [przypis redakcyjny]
per nexum sanguinis — dla związków krwi. [przypis redakcyjny]
perniciosa (wł.) — febra malaryczna. [przypis redakcyjny]
per nimiam mollitiem et voluptatem (łac.) — przez zbyteczne wygody i używanie. [przypis redakcyjny]
per non sunt (łac.) — dosłownie: „przez nie są”. [przypis redakcyjny]
per nuntios terrestres (łac.) — przez posłów ziemskich. [przypis redakcyjny]
perorą — przemową. [przypis redakcyjny]
perora — długie rozwlekle przemówienie. [przypis redakcyjny]
perorów — przemów. [przypis redakcyjny]
perorowali — przemawiali, rozwodzili się. [przypis redakcyjny]
perorze — [po] przemowie, napomnieniu. [przypis redakcyjny]
per parabolas (łac.) — przez podobieństwa (dla drugiego niezbyt zaszczytne). [przypis redakcyjny]
perpendykuł — wahadło. [przypis redakcyjny]
perpetuitas (łac.) — na zawsze. [przypis redakcyjny]
perpetuitati recordationem (łac.) — na wieczne czasy wspomnienie. [przypis redakcyjny]
perpetuo mergimus somnos (łac.) — w wiecznym śnie pogrążamy. [przypis redakcyjny]
perpetuum mobile (łac: wiecznie będące w ruchu) — maszyna, która wbrew zasadom fizyki byłaby w wiecznym ruchu bez zasilania jej nową energią; przedmiot bezowocnych wysiłków wielu wynalazców. [przypis redakcyjny]
perpetuum silentium (łac.) — wieczyste milczenie. [przypis redakcyjny]
Perpinian — miasto w płd.-zach. Francji. [przypis redakcyjny]
per portiones (łac.) — cząstkami. [przypis redakcyjny]
per promotionem (łac.) — z pomocą. [przypis redakcyjny]
per rationem (łac.) — z (tej) przyczyny. [przypis redakcyjny]
per regulam (łac.) — stosując się do zasady. [przypis redakcyjny]
per respectum (łac.) — przez wzgląd. [przypis redakcyjny]
Persefona — tu: uosobienie śmierci. [przypis redakcyjny]
persekucja (z łac.) — prześladowanie. [przypis redakcyjny]
Persepolis — miasto w staroż. Persji, założone przez Dariusza I w 518 r. p.n.e., zamieszkiwane wiosną i jesienią, stanowiło jedną z czterech stolic imperium perskiego (obok Suzy, stolicy zimowej, Ekbatany, stolicy letniej i Pasargadów); tu w dniu równonocy wiosennej świętowano początek nowego roku, Noruz. Persepolis zostało zdobyte, ograbione i spalone przez Aleksandra Wielkiego w 330 r. p.n.e. Wśród ruin można oglądać do dziś szczątki prywatnych rezydencji oraz budowli reprezentacyjnych, pałaców Dariusza I oraz jego syna Kserksesa I, monumentalnych kolumnad, reliefów, inskrypcji pismem klinowym. [przypis redakcyjny]
Perseus — ostatni król macedoński, umarł w niewoli rzymskiej w 166 r. p.n.e. [przypis redakcyjny]
persewerować — trwać. [przypis redakcyjny]
persico — nalewka na pestkach brzoskwiń. [przypis redakcyjny]
persistit (łac.) — trwa przy swoim. [przypis redakcyjny]
Persjusz — Aulus Persius Flaccus (34–62 n. e.), satyryk rzymski z okresu cesarstwa. Piętnował zepsucie moralne i obyczajowe współczesnego Rzymu i przeciwstawiał mu starorzymską cnotę. „Satyry jego wiadomości wieków naszych doszły i między wyborniejszymi rzymskimi autorami dały mu miejsce” (Zbiór potrzebn. wiad.). Wiersze satyry dotyczące Persjusza nie są zgodne z rzeczywistością. (S. Skimina, Persjusz w Polsce, Toruń 1952, s. 55). [przypis redakcyjny]
personaliter (łac.) — osobiście. [przypis redakcyjny]
persona promota (łac.) — osoba odznaczona. [przypis redakcyjny]
personat (daw.) — osobistość. [przypis redakcyjny]
personat — osoba okazała. [przypis redakcyjny]
personat — osoba postawna. [przypis redakcyjny]
Persowie zaślubiali swoje matki (…) ponieważ religia Zoroastra dawała prym tym związkom — Uważane były za zaszczytniejsze. [przypis redakcyjny]
perspektywa (daw.) — luneta. [przypis redakcyjny]
persuasiones continuae (łac.) — ciągłe namowy. [przypis redakcyjny]
persuasiones (łac.) — namowy. [przypis redakcyjny]
persuasiones (łac.) — poduszczenia. [przypis redakcyjny]
perversa capita (łac.) — przewrotne głowy. [przypis redakcyjny]
perversionem status Reipublicae, fabricationem malitiosam indiciorum (łac.) — odmiany ustroju Rzeczypospolitej, złośliwej kuźni oskarżeń. [przypis redakcyjny]
perversis delatorum consiliis (łac.) — przewrotnymi radami donosicieli. [przypis redakcyjny]
per vim (łac.) — gwałtem. [przypis redakcyjny]
Pervincit (łac.) — zwycięża. [przypis redakcyjny]
Perypat — mowa tu o filozoficznej szkole perypatetycznej czyli o szkole Arystotelesa. [przypis redakcyjny]
Perystyl — poza tablinum, podwórzec, otoczony portykami (podcieniami). [przypis redakcyjny]
perzyny — popiół. [przypis redakcyjny]
Peskara — miasto Peskara nad Adriatykiem w płd. Włoszech. [przypis redakcyjny]
Peskarya — miasto Peskara nad Adriatykiem w płd. Włoszech. [przypis redakcyjny]
pestilentiam (łac.) — powietrze zaraźliwe. [przypis redakcyjny]
pestylencja (z łac.) — zaraza. [przypis redakcyjny]
Peszt — część Budapesztu, na lewym brzegu Dunaju, do 1872 r. osobne miasto. [przypis redakcyjny]
petent — tu: proszący. [przypis redakcyjny]
petercyment (daw.) — wino hiszpańskie. [przypis redakcyjny]
petercyment — wino hiszpańskie. [przypis redakcyjny]
petercyment — wino Malaga, słodkie, czerwone wino hiszp. z podsuszonych winogron; właśc. Pedro Ximenes, zniekształcone do: Petersimenis, a nast. spolszczone. [przypis redakcyjny]
Peter Paul Rubens (1577–1640) — wielki malarz flamandzki, reprezentant dworskiego malarstwa wczesnobarokowego. „Obrazy jego zaleca najbardziej wytworność ułożenia albo kompozycja i żywość farb przedziwna. Najcelniejsze Europy galerie obrazami jego zagęszczone są”. (Zbiór potrzebn. wiad.). [przypis redakcyjny]
Petinagno — pobożny pustelnik, którego modlitwom winna była Sapia, że nie stała dłużej pod bramą czyśćcową dla spóźnionej za życia pokuty. [przypis redakcyjny]
petit consilium (łac.) — domaga się uchwały. [przypis redakcyjny]
Petro primo Catharina secunda — „Piotrowi pierwszemu Katarzyna Druga”. [przypis redakcyjny]
petulantes — winowajcy, nieprzyzwoici. [przypis redakcyjny]
