Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7225 przypisów.

Ajaks a. Ajas, zw. Wielkim (mit. gr.) — syn Telamona, króla Salaminy, uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski; trafić było trudniej niż do Ajaksa żelazem: gdyż nosił on tarczę pokrytą siedmioma warstwami skóry, trudną do przebicia (Iliada VII 219–225). [przypis edytorski]

Ajaks a. Ajas zw. Wielkim (mit. gr.) — uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. Rywalizował z Odyseuszem o zbroję po poległym Achillesie. Kiedy zbroję przyznano Odyseuszowi, oszalał z gniewu i wyrżnął stado baranów, sądząc, że morduje wodzów achajskich. Oprzytomniawszy, ze wstydu popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]

Ajaks — bohater Iliady Homera. [przypis edytorski]

Ajaks — imię greckiego bohatera wojny trojańskiej, znanego z Iliady Homera. [przypis edytorski]

Ajaks — jeden z bohaterów Iliady Homera. [przypis edytorski]

Ajaks — (także Ajas, zw. Wielkim) w mitologii greckiej uczestnik wojny trojańskiej i literacki bohater Iliady Homera. Uchodził za syna Telamona (króla Salaminy). Był drugim (po Achillesie) pod względem dzielności wojownikiem achajskim. [przypis edytorski]

Ajaks — wojownik grecki, jeden z bohaterów Iliady Homera. [przypis edytorski]

Ajaks (z łac.) a. Ajas (gr.; mit. gr.) — w wojnie trojańskiej brało udział dwóch wojowników achajskich o tym imieniu: syn króla Telamona, zwany Ajasem Wielkim, najdzielniejszy po Achillesie wśród walczących przeciw Trojanom, oraz syna króla Ojleusa, zwany Ajasem Małym. [przypis edytorski]

A jakżeż sam postąpił z ojcem swym, Kronosem? — Zeus objął panowanie nad światem po swoim ojcu, Kronosie, z którym walczył, zwyciężył go i uwięził. [przypis redakcyjny]

A ja prosić będę Ojca, a innego pocieszyciela da wam (…) — we współczesnym tłumaczeniu Biblii Tysiąclecia: „Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam, aby z wami był na zawsze — Ducha Prawdy, którego świat przyjąć nie może, ponieważ Go nie widzi ani nie zna. Ale wy Go znacie, ponieważ u was przebywa i w was będzie. Nie zostawię was sierotami: Przyjdę do was” J 14, 16–18. [przypis edytorski]

Ajas a. Ajaks, zw. Wielkim (mit. gr.) — syn Telamona, króla Salaminy, uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. Rywalizował z Odyseuszem o zbroję po poległym Achillesie. Kiedy zbroję przyznano Odyseuszowi, oszalał z gniewu i wyrżnął stado baranów, sądząc, że morduje wodzów achajskich. Oprzytomniawszy, ze wstydu popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]

Ajas — Ajas Mały. [przypis edytorski]

Ajas — Ajas z Salaminy, zwany Wielkim, dla odróżnienia od występującego również w poemacie imiennika z Lokrydy. [przypis edytorski]

a ja się het bojam i pokój (gw.) — a ja się nadal boję i już. [przypis edytorski]

Ajas — jeden z najlepszych greckich wojowników. W czasie toczącej się właśnie bitwy dowodził obroną greckiej floty. [przypis edytorski]

Ajas (mit. gr.) — uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. Rywalizował z Odyseuszem o zbroję po poległym Achillesie. Kiedy zbroję przyznano Odyseuszowi, oszalał z gniewu i wyrżnął stado baranów, sądząc, że morduje wodzów achajskich. Oprzytomniawszy, ze wstydu popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]

Ajas — po polsku także: Ajaks, tak jak po łacinie. [przypis edytorski]

Ajas — syn Telamona, władca Salaminy, po Achillesie najwaleczniejszy z wodzów greckich pod Troją. [przypis edytorski]

„Ajasy” i „Iksjony” — Sofokles napisał także Ajasa Lokryjczyka, którego zabija Atena; prócz tego tragedie o Ajasie pisali: Ajschylos, Astydamas młodszy i Teodektes. Tragedie Iksjon pisali: Ajschylos, Eurypides, Timesiteos, a może i Sofokles. W Iksjonie Eurypidesa znajdowała się scena, w której wprowadzony był Iksjon, za popełnione zbrodnie w koło wpleciony. [przypis tłumacza]

Ajas zw. Wielkim (mit. gr.) — syn Telamona, króla Salaminy, uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. [przypis edytorski]

Ajas, zw. Wielkim (mit. gr.) — syn Telamona, króla Salaminy, uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. Rywalizował z Odyseuszem o zbroję po poległym Achillesie. Kiedy zbroję przyznano Odyseuszowi, oszalał z gniewu i wyrżnął stado baranów, sądząc, że morduje wodzów achajskich. Oprzytomniawszy, ze wstydu popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]

A ja twym sługą — może reminiscencja z [Samuela] Daniela, w każdym razie jedyna; por. Wstęp. [przypis tłumacza]

Ajax scopulo infixus acuto, expirans flammas (łac.) — Ajaks wbity na skałę ostrą, ziejący ogniem (cytat z Eneidy Wergiliusza). [przypis edytorski]

Aj, co to jest? Mego druha ktoś goni mi tu wkoło miasta….Iliada XXI 168, obawy Zeusa na widok Hektora ściganego przez Achillesa. [przypis edytorski]

Aj-da maładiec! (ros.) — O tak, zuch! [przypis edytorski]

A jednak ja nie wątpię (…) — wiersz stanowi swoiste post scriptum do Odpowiedzi na „Psalmy przyszłości” i jest cześcią poetycko-politycznego dialogu między Słowackim a Krasińskim. [przypis edytorski]

A jej miłość się sroma, sama nie wie, co począć; nie dziwota: wszak ci młoda jak jagoda, jeszcze jej nie pora. — ironiczne: Anna Jagiellonka miała w tym czasie 49 lat. [przypis edytorski]

ajencja (daw.) — agencja. [przypis edytorski]

ajent (daw.) — agent, pośrednik. [przypis edytorski]

ajent — dziś: agent, tu: policjant. [przypis edytorski]

ajent — dziś raczej: agent. [przypis edytorski]

ajent handlowy — przedstawiciel firmy handlowej trudniący się sprzedażą jej towarów, za co otrzymywał prowizję (pewien procent od sumy sprzedaży). [przypis redakcyjny]

ajent policyjny — w oryg. niem. Detektiv: detektyw; tu: oficer śledczy. [przypis edytorski]

ajent — pośrednik, agent handlowy. [przypis edytorski]

ajent — tu: przedstawiciel. [przypis edytorski]

ajer — tatarak, bylina o wonnych liściach i korzeniu, powszechnie porastająca brzegi jezior. [przypis edytorski]

ajer — tatarak. [przypis edytorski]

A jeśliby się pokazało, że cieszy się czcią wynalazca jakiegoś nowego dochodu, który nie powoduje żadnej przykrości dla nikogo… — widocznie aktualny temat w Grecji, wyczerpanej niezliczonymi wojnami. Literaturę na ten temat uważa Ksenofont za ubogą. Sam pewnie miał zabrać głos w tej materii. Zamiar ten wykonał, pisząc rzecz O dochodach. [przypis tłumacza]

A jeśli chlubnej (…) spod pióra wielkiego poety — La Fontaine'a. [przypis tłumacza]

A jeśli [królestwo] od Kościoła służby kościelnej odstąpi, jako zagroził Izajasz, zginie i spustoszeje — Iz 60, 12. [przypis edytorski]

A jeśli (…) po skórze — te cztery wersy bywały nieuwzględniane w niektórych edycjach. [przypis edytorski]

A jeśliś jest śmiertelną mieszkanką padołu (…) Błogosławieni bracia — Homer, Odyseja VI 153–155, tłum. Lucjan Siemieński. [przypis edytorski]

A jeśliś wziął, czemu się chlubisz, jakobyś nie wziął? — Por. Rz 12, 16. [przypis edytorski]

a jeśli się do domu ojcowskiego we zdrowiu wrócę, będzie mi Jowa Bogiem — Jowa toż samo znaczy co pan — podług tekstu łacińskiego: Elit mihi Dominus in Deum. Gen 28, 21. [przypis edytorski]

a jeśli się kiedy w palec skaleczę, nie będę z tobą robił ceremonii — pajęczyna, bądź chleb z pajęczyną, były niegdyś stosowane jako opatrunek. [przypis edytorski]

A jeśli stąd wyjdę / bez uszczerbku na mych członkachet si intestatus non abeo hinc. [przypis tłumacza]

a jeśli, tedy (starop.) — a gdy się trafi, to. [przypis redakcyjny]

A jeśliż Chrystus nie powstał, próżne tedy jest przepowiadanie nasze, próżna jest i wiara wasza — 1 Kor 15, 14. [przypis edytorski]

A jesteśmy ci sami, którzy przed wiekiem przyszli do chaty kołodzieja — nawiązanie do mitu o Piaście Kołodzieju i początkach państwa polskiego. [przypis edytorski]

A jest to, jak mówi Agaton, prawdopodobny wypadek, bo prawdopodobnym mieni on to, że się wiele rzeczy dzieje przeciw prawdopodobieństwu — Jeżeli np. „mądry a zły oszukany zostanie”, to jest to wypadek prawdopodobny, ale takie prawdopodobieństwo jest prawdopodobieństwem wyjątkowym, a nie prawdopodobieństwem takim, jak je pojmuje Arystoteles, przemawiającym ogólnie do przekonania. Arystoteles zatem wyraża się o takim układzie z naganą. Tu należałoby przenieść ustęp z rozdziału IX, o którym wzmianka w uwadze tamże. [przypis tłumacza]

a jeszcze — a! jeszcze i to. [przypis autorski]

A jeszcze więtszą miłość pokazał, gdy zdrowie i żywot swój dał (…) aby każdy, kto weń wierzy, nie ginął, ale miał żywot wieczny. — por. J 3, 16. [przypis edytorski]

Ajetes (mit. gr.) — syn Heliosa i Okeanidy Perseis, władca Kolchidy, ojciec czarodziejki Medei. [przypis edytorski]

Ajetes — mityczny król Kolchidy, ojciec Medei, w którego królestwie smok ognisty strzegł złotego runa. Medea pomogła tesalskiemu bohaterowi Jazonowi zdobyć złote runo i uciekła z nim z domu. [przypis tłumacza]

A jeżeli chodzi o demokrację, to czy tłum panuje nad ludźmi majętnymi przy pomocy gwałtu, czy po dobrej woli, i czy prawa są ściśle przestrzegane, czy nie, nikt nie zwykł, mimo to, zmieniać jej nazwy — rozróżnienia wg tego kryterium dwojakiego rodzaju demokracji dokonuje Gość w dalszej części rozmowy, zaś Arystoteles, uczeń Platona, szczegółowo omawia jako odrębny rodzaj wynaturzoną formę demokracji bezpośredniej, w której nie obowiązują zasady prawne, zaś władzę sprawuje kierujący się zmiennymi emocjami tłum, ustawicznie ulegający wpływom demagogów (Polityka IV, 4, 1292a); Polibiusz w II w. p.n.e. nadał tej formie nazwę ochlokracja (z gr. ochlos: motłoch, tłum; kratos: władza), używaną do dziś. [przypis edytorski]

A jeżeli posiadamy albo spokój (…) — Por. Montaigne, Próby I, 41. [przypis tłumacza]

Ajgaj — dwa miasta o tej nazwie były ośrodkami kultu Posejdona. [przypis edytorski]

Ajgeus a. Egeusz (mit. gr.) — król Aten, ojciec Tezeusza; na widok czarnych żagli na statku syna, który wyprawił się na Kretę, by pokonać Minotaura, fałszywie oznajmiających porażkę i śmierć Tezeusza, rzucił się do morza, zwanego odtąd Morzem Egejskim. [przypis edytorski]

Ajgina a. Egina — wyspa w Zat. Sarońskiej, na płd.-zach. od Aten; od 457 podporządkowana Atenom. [przypis edytorski]

Ajgina (gr.) — dziś: Egina, główne miasto na wyspie greckiej o tej samej nazwie, położonej w Zat. Sarońskiej, ok. 30 km na płd. od Aten; zdobyte przez Ateny w 459 p.n.e. [przypis edytorski]

Ajgina (gr.) — dziś: Egina, wyspa w Zatoce Sarońskiej, 20 km od Pireusu, 8 km od peloponezyjskiego półwyspu Metana, przed Atenami wielka potęga morska. Ajginetów wypędzono w pierwszym roku wojny (lato 431 r.) jako rzekomo ponoszących winę jej wybuchu, a Lacedemończycy oddali im siedzibę w Tyrei na Peloponezie, nad Zatoką Argolidzką, ok. 20 km na południe od Argos. Ale tu napadli ich Ateńczycy i wycięli w pień. [przypis tłumacza]

Ajgiplankt — góra w Megarydzie. [przypis redakcyjny]

Ajgist (Ajgistos) — syn Thyestesa, stryja Agamemnona, uwiódł żonę Agamemnona Klytajmestrę, a wracającego spod Troi Agamemnona podstępnie zamordował. Zginął z ręki Orestesa, syna Agamemnona. [przypis edytorski]

Ajgistos (mit. gr.) — syn Tyestesa, stryja Agamemnona; kochanek żony Agamemnona, Klitajmestry, której pomógł w zamordowaniu męża po jego powrocie spod Troi. Zginął z ręki Orestesa, syna Agamemnona i Klitajmestry. [przypis edytorski]

Ajgle (mit. gr.) — nimfa, jedna z kochanek Tezeusza. [przypis edytorski]

aj ju plas (zniekszt. niepopr. ang.: I you please) — ja ciebie proszę; tu: proszę ja ciebie. [przypis edytorski]

ajksończyk — mieszkaniec staroż. attyckiej gminy (demu) Ajksone; ajksończycy uchodzili za ludzi o ciętym języku. [przypis edytorski]

Ajksone — gmina (dem) starożytnej Attyki, położona na wybrzeżu na płd. od Aten. [przypis edytorski]

Ajnejasz a. Eneasz (mit. gr.) — obrońca Troi, wziął udział w wojnie sprowokowany przez Achillesa. Ulubieniec bogów, po zburzeniu miasta wyruszył na wędrówkę ze swoim synem Askaniuszem; według legend założył dynastię julijską, z której wywodzili się najznamienitsi obywatele rzymscy. Bohater Eneidy Wergiliusza, wzorowanej na Odysei Homera. [przypis edytorski]

Ajnejasz a. Eneasz — obrońca Troi. Wziął udział w wojnie sprowokowany przez Achillesa. Ulubieniec bogów, po zburzeniu miasta wyruszył na wędrówkę ze swoim synem Askaniuszem. Założył dynastię julijską, z której wg podań wywodzili się najznamienitsi obywatele rzymscy. Bohater Eneidy Wergiliusza, wzorowanej na Odysei Homera. [przypis edytorski]

Ajnejasz a. Eneasz — obrońca Troi, wziął udział w wojnie sprowokowany przez Achillesa. Ulubieniec bogów, po zburzeniu miasta wyruszył na wędrówkę ze swoim synem Askaniuszem; według legend założył dynastię julijską, z której wywodzili się najznamienitsi obywatele rzymscy. Bohater Eneidy Wergiliusza, wzorowanej na Odysei Homera. [przypis edytorski]

Ajnejasz a. Eneasz — obrońca Troi, wziął udział w wojnie sprowokowany przez Achillesa. Ulubieniec bogów, po zburzeniu miasta wyruszył na wędrówkę ze swoim synem Askaniuszem; według legend założył dynastię julijską, z której wywodzili się najznamienitsi obywatele rzymscy. Bohater Eneidy Wergiliusza, wzorowanej na Odysei Homera. [przypis edytorski]

Ajnejasz (mit. gr.) — lepiej znany jako Eneasz, bohater wojny trojańskiej, pojawia się w wielu mitach. Rzymski poeta Wergiliusz poświęcił mu poemat pt. Eneida. [przypis edytorski]

Ajnianowie — staroż. grecki lud mieszkający w w górnym biegu rzeki Sperchejos, na południe od Tesalii. [przypis edytorski]

Ajnianowie — staroż. lud mieszkający na płd. od Tesalii. [przypis edytorski]

Ajnosi — pierwotni tubylcy wysp Kurylskich, Sachalinu i Hokkaido. [przypis autorski]

A. Johns, Piracy…, s. 114, M. Rose, Authors and Owners…, s. 46. [przypis autorski]

A. Johns, Piracy…, s. 297–298, D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 156–157. [przypis autorski]

A. Johns, Piracy…., s. 48, B. Balazs, Coda: A Short History of Book Piracy…, s. 404. [przypis autorski]

A. Johns, Piracy. The intellectual property wars from Gutenberg to Gates, Chicago-Londyn, 2009, s. 296, D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 157. [przypis autorski]

A. Johns, Piracy. The intellectual property wars from Gutenberg to Gates, s. 50. [przypis autorski]

Ajol (mit. gr.) — Eol, władca wiatrów. [przypis edytorski]

Ajolos — założyciel rodu Eolów. [przypis edytorski]

Aj-riszti (…) irlandzki — po ang. Irish (czytaj: ajrisz). [przypis tłumacza]