Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161702 przypisów.
Prowadził zaś je z Efezu przewodnik… — jako przewodnik; komendę miał nad lacedemońskimi okrętami oczywiście Pitagoras. [przypis tłumacza]
prowadziliście z widzami nieubłaganą wojnę — sceny z prowincjonalnych teatrów: poczciwa publiczność małomiasteczkowa w pogoni za morałem sztuki linczuje morderców i czarne charaktery, pieje z uniesienia nad triumfem cnoty, żyje razem ze sceną, a nierzadko i działa. Aktor-tyran musi tylnymi drzwiami uchodzić przed wezbraniem iluzji scenicznej. Na scenie życia „ludu gniew” bywał nie mniej patetyczny. [przypis tłumacza]
Prowadzimy wojnę nie z regularnym mocarstwem, ale z jednostką — poprzednio liczył to na korzyść Filipowi. [przypis tłumacza]
prowancki — dziś popr. forma: prowansalski. [przypis edytorski]
Prowansja — kraina historyczna na wschód od dolnego biegu Rodanu, od zachodu ograniczona Alpami, od południa M. Śródziemnym; dawniej charakteryzująca się odrębnym językiem prowansalskim, niezależna od królestwa Francji; w 1481, po śmierci jej ostatniego samodzielnego władcy, na mocy jego testamentu Prowansja została połączona z Francją unią personalną, a w 1486 włączona do posiadłości monarchów Francji. [przypis edytorski]
Prowansja — kraina hist. w płd.-wsch. Francji, nad M. Śródziemnym, na wschód od dolnego biegu Rodanu. [przypis edytorski]
Prowansja — kraina w południowo-wschodniej Francji. [przypis edytorski]
prowda (gw.) — prawda. [przypis edytorski]
Prowe — bóstwo połabskie, patronujące sprawowaniu sądów, poświęcone mu były dęby w świętym gaju; jego imię wywodzi się niekiedy od słowa prawo. [przypis edytorski]
prowedytor (wł. provveditore) — zarządca regionu Republiki Weneckiej. [przypis edytorski]
Prowenca lub Prowincya — kraina Provence w południowej Francji. [przypis redakcyjny]
proweniencja — pochodzenie. [przypis edytorski]
proweniencja — pochodzenie. [przypis redakcyjny]
proweniencja (z łac.) — pochodzenie. [przypis edytorski]
prowent — dochód. [przypis redakcyjny]
prowentowe regestra — rejestry dochodów. [przypis edytorski]
prowentowy — dotyczący rejestracji lub kontroli dochodu (prowentu) zwłaszcza z majątku ziemskiego. [przypis edytorski]
prowentowy kałkuł (rus.) — kalkulacje, obliczenia dochodu. [przypis edytorski]
prowent (z łac.) — dochód, zysk. [przypis redakcyjny]
prowent (z łac.) — przychód. [przypis redakcyjny]
prowiant — jedzenie; zaopatrzenie. [przypis edytorski]
prowiantować — karmić. [przypis edytorski]
prowiantować — zaopatrywać w prowiant; tu: zaopatrywać w materiały do eksploatacji. [przypis edytorski]
prowidencja — opatrzność. [przypis redakcyjny]
prowidencja — opatrzność; w tym kontekście chodzi o proweniencję: pochodzenie. [przypis edytorski]
prowidencja (z łac.: providentia) — opatrzność. [przypis edytorski]
prowidować — opatrzyć. [przypis redakcyjny]
prowidowali — zaopatrywali. [przypis redakcyjny]
prowincją — dziś popr. forma B. lp: prowincję. [przypis edytorski]
prowincją — zadanie, obowiązek. [przypis redakcyjny]
prowincja Bassa — nazywana też Grand Bassa. Nie trzeba jednakże kraju tego brać za francuską posiadłość Grand Bassam, leżącą w pobliżu Assini. [przypis autorski]
prowincja Cyprion — nazwa, prawdopodobnie utworzona na określenie okolic miasta Cyporia. [przypis edytorski]
prowincjałami — przełożonymi nad klasztorami prowincji duchownej. [przypis redakcyjny]
Prowincjałki — Pascal (pisze Nicole) nie dał w istocie pierwszym z tych listów żadnego tytułu: drukarz zaś opatrzył je następującym; „List pisany do mieszkańca prowincji (provincial) w sprawie obecnych sporów w Sorbonie”. Przez skrót tego długiego tytułu utarła się po prostu nazwa les Provinciales (Prowincjałki). [przypis tłumacza]
prowincjał — przełożony prowincji danego zakonu. [przypis edytorski]
prowincjał — zakonnik mianowany na przełożonego prowincji zakonu. [przypis edytorski]
prowincjał — zwierzchnik zakonu na terenie danej prowincji. [przypis redakcyjny]
prowincjalność — dziś popr.: prowincjonalność. [przypis edytorski]
prowincja — obowiązek. [przypis redakcyjny]
prowincja — tu: dziedzina wiedzy lub umiejętności. [przypis edytorski]
prowincja Wschodnio-Pruska (niem. Provinz Ostpreußen) — utworzona po pierwszym rozbiorze Polski, objęła m.in. obszar Warmii i Prus Książęcych; od 1772 stanowiła część Królestwa Prus, a od 1871 Cesarstwa Niemieckiego. [przypis edytorski]
prowincje były kolejno łupem wszystkich ludzi mających wpływy w Rzymie; że zaś każdy gubernator, obejmując swoją prowincję, wydawał edykt, w którym oznaczał stopę procentową, jaką mu się podobało — uchwała Cycerona ustalała ją na jeden od sta na miesiąc, z procentem od procentu z końcem roku. Co się tyczy dzierżawców republiki, nakłaniał ich, aby udzielili zwłoki swoim dłużnikom. Jeśli ci nie wypłacili się w oznaczonym czasie, przyznawał procent wyszczególniony obligiem. (Do Attykusa, VI, 1). [przypis autorski]
prowincje latyfundystyczne na ogół nie są bardzo zaludnione — w przeciwstawieniu np. do wielu części przedwojennej Ukrainy gdzie latyfundia sąsiadowały z olbrzymimi, przeludnionymi, małorolnymi wsiami. [przypis autorski]
prowincjonał — dziś: prowincjusz. [przypis edytorski]
prowincjonalista — dziś: prowincjusz. [przypis edytorski]
prowincyę Dacyą (daw.) — dziś popr. forma: prowincję Dację. [przypis edytorski]
prowincyj — dziś popr. forma D.lm: prowincji. [przypis edytorski]
prowincyj — dziś popr.: prowincji. [przypis edytorski]
prowizją […] — w tym miejscu jeden wyraz obcięty. [przypis redakcyjny]
prowizja — odsetki. [przypis redakcyjny]
prowizja — procent, zazwyczaj lichwiarski, od pożyczonej sumy. [przypis redakcyjny]
prowizja — tu: zaopatrzenie, jedzenie przydzielane żołnierzom. [przypis edytorski]
prowizja —tu: zaopatrzenie. [przypis redakcyjny]
prowizja (z łac.) — tu: zapas żywności, prowiant. [przypis edytorski]
prowizja (z łac.) — tu: zapas żywności, prowiant. [przypis edytorski]
prowizja (z łac.) — zapas żywności. [przypis redakcyjny]
prowizje — odsetki, procenty. [przypis redakcyjny]
prowizor (daw.) — pracownik apteki o niższym stopniu niż magister farmacji. [przypis edytorski]
prowizor (daw.) — rządca, administrator; tu: dyrektor liceum. [przypis edytorski]
prowizorium (z łac.) — stan tymczasowy, przejściowy. [przypis edytorski]
Prowodnik — historyczna fabryka wyrobów gumowych. [przypis edytorski]
prowodyr (daw.; z ukr.) — przewodnik; przywódca; tu: przewodnik prowadzący niewidomego i niosący jego torbę z jałmużną. [przypis edytorski]
prowoki — tu: prowokatorzy. [przypis edytorski]
prowok. — tu: prowokująco a. prowokacyjnie, a. prowokuje. [przypis edytorski]
Proxima (…) animas — Vergilius, Aeneida, VI, 434. [przypis tłumacza]
proximam quamquam poenam, antequam poeniteret, ultum properant (łac.) — wymierzają jaką bądź karę, nie dawszy czasu na pokutę. [przypis redakcyjny]
prozaicznym gidem — autorem przewodnika turystycznego pisanego prozą. [przypis redakcyjny]
prozapas — zapas. [przypis redakcyjny]
prozelita — neofita, nowo pozyskany wyznawca jakiejś wiary. [przypis edytorski]
prozelita — nowy, gorliwy wyznawca. [przypis edytorski]
prozelita — z greckiego: „nowowierca”. [przypis tłumacza]
prozelitka — neofitka, nowo pozyskana wyznawczyni jakiejś wiary. [przypis edytorski]
prozelityzm — dążenie do pozyskania nowych wyznawców określonej idei lub religii. [przypis edytorski]
prozelityzm (gr.) — skłanianie do przyjęcia innej wiary. [przypis redakcyjny]
prozelityzm — nawracanie innych na swoją wiarę. [przypis edytorski]
Prozerpina — córka Cerery, zbierająca kwiaty na łące porwana była przez Plutona i uprowadzona do piekła. [przypis redakcyjny]
Prozerpina (mit. rzym.) — córka Cerery, bogini urodzaju, porwana i poślubiona przez Plutona, władcę krainy umarłych; odpowiednik Kory-Persefony w mit. gr. [przypis edytorski]
Prozerpina (mit. rzym.) — córka Cerery, bogini urodzaju, porwana i poślubiona przez Plutona, władcę krainy umarłych; odpowiednik Kory-Persefony w mit. gr. [przypis redakcyjny]
Prozerpina (mit. rzym.) — córka Cerery, porwał ją i poślubił Pluton, bóg krainy umarłych. Prozerpina co roku wracała do matki na lato, a opuszczała ją na zimę; tak mitologia tłumaczyła następstwo pór roku. Odpowiednikiem Prozerpiny w mit. gr. jest Kora-Persefona. [przypis edytorski]
Prozerpina — władczyni śmierci w mit. rzym. (odpowiadająca Persefonie w mit. gr.), żona Plutona (Hadesa), boga podziemia, była często w poezji antycznej i renesansowej uosobieniem śmierci. [przypis redakcyjny]
prozodia — nauka o brzmieniowych właściwościach mowy lub wiersza: akcencie, iloczasie, intonacji. [przypis edytorski]
prozopopea — tu w znaczeniu: udramatyzowanie. [przypis edytorski]
prozopopeja (gr.) — tu: niepotrzebnie patetyczna gadanina. [przypis edytorski]
prozopopeja — zabieg retoryczny polegający na wprowadzeniu w obręb wypowiedzi pozornych cytatów słów tych, którzy nie mogą rzeczywiście wypowiedzieć się: zmarłych, nieobecnych, a nawet (poprzez personifikację) przedmiotów, zwierząt, zjawisk i pojęć. [przypis edytorski]
prozopopeja — zabieg retoryczny polegający na wprowadzeniu w obręb wypowiedzi pozornych cytatów słów tych, którzy nie mogą rzeczywiście wypowiedzieć się, np. zmarłych, nieobecnych, a nawet (poprzez personifikację) przedmiotów, zwierząt, zjawisk i pojęć. [przypis edytorski]
prūdas (brus.) — tvenkinys. [przypis edytorski]
prūdas (sl.) — tvenkinys. [przypis edytorski]
prūdas — tvenkinys. [przypis edytorski]
Prudens (…) puro (łac.) — „Świadome przeszłej doli bóstwo/ W pomrokach nocy kryje wyrok/ I szydzi, gdy się trapi człowiek/ Nad miarę./ (…) Ten zaś mocny będzie/ I szczęśliw w życiu, który po dniu/ Rzec sobie może: «Dzień przeżyłem,/ A jutro niechaj ojciec bogów/ Sprowadzi powódź aż po biegun,/ Lub słońcem pali całą ziemię,/ Mnie zawdy błogo»” (Horatius, Odae, III, 29, 29–41; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
prudentia et vigilantia (łac.) — przezorność i czujność. [przypis edytorski]
„Prudential” — „Prudential” — warszawski wieżowiec wzniesiony w latach 1931-1933, nazwę swą zawdzięcza brytyjskiemu Towarzystwu Ubezpieczeń „Prudential”, które ulokowało w nim swoje biura. W czasie powstania warszawskiego wielokrotnie ostrzeliwany i poważnie uszkodzony przez Niemców, po wojnie odbudowany w latach 1950–1953. [przypis edytorski]
Pruderia autora i głęboki szacunek wobec pruderii czytelnika(-czki), a nade wszystko czołobitność wobec superpruderii krytyka, nie pozwala na przytoczenie szczegółów i perypetii tego wieczora, które się dokonały w zamkniętym na klucz pokoju pani Laury. Trudna rada! O szanowny(-a) czytelniku(-czko) — nie żyjemy w epoce wielkiej szczerości mistrza Odrodzenia i mistrza wszystkich wieków Ludwika Ariosta, który nie poskąpił sobie i światu opisu szczęścia Ruggiera i Alcyny w siódmej pieśni Orlanda Szalonego [w pieśni VII Orlanda Szalonego Ariosto opowiada, jak młody rycerz saraceński Kuggiero, który dostał się na wyspę rządzoną przez Alcynę, ulega jej czarom miłosnym; red. WL]. Podówczas twórca nie był zmuszony do wyrywania najniezbędniejszej części swego pomysłu i wrzucania go do śmietnika. Dziś nie możemy iść śladem wielkich ojców twórczości, czczonych powszechnie. I tutaj, w tym poziomym i przyziemnym uprzytomnieniu Przedwiośnia żywota, najistotniejszy, najzdrowszy, najtęższy obraz przedwiośnia i zdrową, tryskającą życiem treść jego musimy zamknąć na klucz i pozostawić niezdrowej, zepsutej, pełnej cynizmu „domyślności” czytelnika(-czki). (przyp. aut.) [przypis autorski]
pruderia — przesadna i fałszywa skromność. [przypis redakcyjny]
Prug (…) stzampenards — po holendersku. [przypis tłumacza]
prunela — mocna, cienka tkanina jedwabna. [przypis edytorski]
prunelkowy bucik — tj. pokryty czarną, szorstką tkaniną wełnianą. [przypis redakcyjny]
prunelowy — wykonany z mocnej, jedwabnej tkaniny. [przypis edytorski]
Prunikos (gr. Προύνικος) — rzadko używane określenie gnostyckiej Sofii, które miało być stosowane przez nikolaitów. [przypis edytorski]
Prusak nam dzieci dręczy męką szkolną,/ Mowy i pieśni polskiej nam zabrania/ Modlić się nawet po polsku nie wolno! — nawiązanie do germanizacji szkół w zaborze pruskim. [przypis edytorski]
Prusaków Fryderyk I sztukami na łokcie przedawał — władcy niemieccy sprzedawali swoich żołnierzy na sztuki, nie tylko Fryderyk I Pruski; wyróżnili się w tym handlu Karol Eugeniusz, książę wirtemberski, Karol I, książę brunśnicki, Fryderyk II, landgraf heski. [przypis redakcyjny]
