Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 24905 przypisów.
Szóstak — srebrna moneta wartości 6 groszy miedzianych; złoty liczył 4 grosze srebrne, a 30 miedzianych. [przypis redakcyjny]
szóstka potrójna — obraz wzięty ze starożytnej gry w kości. [przypis redakcyjny]
szołdra (z niem.) — wieprzowa łopatka wędzona; przezwisko Niemca: świnia. [przypis redakcyjny]
Szolc — firma galanteryjna w Warszawie. [przypis redakcyjny]
szopa — budynek drewniany, naprędce wystawiony dla senatorów na polu elekcyjnym. [przypis redakcyjny]
szorbet — sorbet, konfitury i napój słodki. [przypis redakcyjny]
szor — część przyboru zaprzęgowego, idąca od chomąta wzdłuż grzbietu i po bokach konia. [przypis redakcyjny]
szory — część przyboru zaprzęgowego na konia od chomąta wzdłuż grzbietu i po bokach. [przypis redakcyjny]
szory — rodzaj uprzęży; szeroki skórzany pas zakładany na pierś konia wraz z pomocniczymi rzemieniami. [przypis redakcyjny]
szostak a. szóstak — pieniądz wartości sześciu jednostek (za Zygmunta III równy sześciu groszom). [przypis redakcyjny]
Szot — Szkot. [przypis redakcyjny]
szpaczkować (daw.) — żartować, przedrwiwać. [przypis redakcyjny]
szpagat — cienki, mocny sznurek. [przypis redakcyjny]
szpakami karmiony — chytry, przebiegły. [przypis redakcyjny]
szpak — koń o maści siwawej. [przypis redakcyjny]
szpaler — dwa szeregi drzew lub krzewów tworzące aleję. [przypis redakcyjny]
szpalerowe — tapetowe, z opony. [przypis redakcyjny]
szpaler — ozdobne obicie ścian, gobelin. [przypis redakcyjny]
szpaler — ściana drzew w ogrodzie. [przypis redakcyjny]
Szparko bieżący pośpiech o szybkość w obawie — domyślne: widać; pośpiech i szybkość [to] personifikacje. [przypis redakcyjny]
szpar — od metody łowienia ptaków: drążek, na którym przymocowany jest ptak służący jako przynęta. [przypis redakcyjny]
szpatle — narzędzia cyrulicze z jednej strony szerokie a płaskie. [przypis redakcyjny]
szperki niedopiekłe — niedopieczone kawałki wysmażonej słoniny (skwarki). [przypis redakcyjny]
szpetna moc — [tu:] piekielna moc, diablica. [przypis redakcyjny]
szpetny (starop.) — [tu:] srogi. [przypis redakcyjny]
szpic — gatunek psa. [przypis redakcyjny]
szpicruta — giętki pręt, zazwyczaj obciągnięty skórą, używany przy jeździe konnej. [przypis redakcyjny]
szpiegostwo Leopolda spodliło go — Stendhal nie darzył sympatią wielkiego księcia Toskanii (od 1790 r. cesarza niemieckiego), za którego panowania rozwinął się w Toskanii system szpiegostwa, a Boska Komedia znalazła się na indeksie. [przypis redakcyjny]
szpikanardy — spica nardi, gatunek lawendy. [przypis redakcyjny]
szponton — rodzaj krótkiej piki-halabardy. [przypis redakcyjny]
szpontować — szpuntować, zatykać, zasłaniać. [przypis redakcyjny]
szpygata — boczna luka odpływowa dla wody spływającej z pokładu okrętu. [przypis redakcyjny]
szramy — blizny [tu: N.lm szramy: bliznami]. [przypis redakcyjny]
szranki — miejsce ogrodzone, w którym odbywają się igrzyska lub wyścigi. [przypis redakcyjny]
szranki (z niem.) — miejsce ogrodzone, otoczone barierą; turniej (z łac.): średniowieczne igrzyska rycerskie, odbywane w specjalnie zbudowanych szrankach. [przypis redakcyjny]
szrapnel — pocisk artyleryjski wypełniony kulami, o dużym polu rażenia, używany w XIX i XX w.; nazwa pochodzi od nazwiska wynalazcy, angielskiego generała-majora Henry'ego Shrapnela. [przypis redakcyjny]
szrobują — broń ognistą narządzają. [przypis redakcyjny]
szrobuje — [tu:] kieruje. [przypis redakcyjny]
sztaba — przód okrętu. [przypis redakcyjny]
sztab moskieski — Hetman wykupuje się diabłom pieniędzmi, jakie sam brał od carycy Katarzyny II. „Chór” występuje w roli diabłów-oficerów rosyjskich (tak też ucharakteryzowani byli grający te role aktorzy w przedstawieniu krakowskim). Obraz cały wystylizowany na wzór Widma (Doktora) z Dziadów cz. III (z epilogu). [przypis redakcyjny]
sztafeta — posłaniec konny. [przypis redakcyjny]
sztafety — gońców, umyślnych posłańców. [przypis redakcyjny]
sztafirując — podkręcając. [przypis redakcyjny]
sztakiety — sztachety; rodzaj ogrodzenia. [przypis redakcyjny]
sztambuch — album, pamiętnik. [przypis redakcyjny]
sztandary z trzema rzekami — wyrażenie niejasne; w dawnym herbie węgierskim znajdowały się trzy góry i cztery rzeki (Dunaj, Cisa, Sawa, Drawa). [przypis redakcyjny]
sztangret a. stangret (z niem. Stangenreiter) — woźnica; [właśc. powożący jedynie karetą, nie: wozem, jak zwykły woźnica; red. WL]. [przypis redakcyjny]
sztokada (daw.) — szpada. [przypis redakcyjny]
sztok (daw.) — stok, źródło. [przypis redakcyjny]
sztony — liczmany, znaczki metalowe lub kościane zastępujące umownie pieniądze w grze. [przypis redakcyjny]
sztos — hazardowa gra w karty. [przypis redakcyjny]
sztos — uderzenie kijem w kulę bilardową. [przypis redakcyjny]
szto za lude (z ukr.) — co za ludzie. [przypis redakcyjny]
sztraf (z niem.) — kara pieniężna. [przypis redakcyjny]
sztroman (z niem.) — osoba podstawiona, figurant. [przypis redakcyjny]
sztuciec, rusznica (z czesk. ručnice, od: ręka) — broń palna ręczna. [przypis redakcyjny]
sztuczne — przebiegłe, umiejętne. [przypis redakcyjny]
sztucznie (daw.) — tu: w sposób wykwintny, misterny, zgodny z regułami pewnej sztuki. [przypis redakcyjny]
sztucznie — przebiegle, chytrze. [przypis redakcyjny]
sztucznie — tu: przemyślnie. [przypis redakcyjny]
sztucznie — umiejętnym podejściem, chytrze. [przypis redakcyjny]
sztuczny — chytry, przebiegły. [przypis redakcyjny]
sztuczny (daw.) — przemyślny. [przypis redakcyjny]
sztuczny — tu: przebiegły (jak dziś u ludu). [przypis redakcyjny]
sztuką — Tak w pierwodruku zam. „stłuką”. [przypis redakcyjny]
sztukaterią — ozdoby z gipsu. [przypis redakcyjny]
sztuka — tu: połać (z niem.: ein Stück Land). [przypis redakcyjny]
sztuki Vigano — tańca. [przypis redakcyjny]
sztukwarkowy — składany słojem, wykładany. [przypis redakcyjny]
sztupaj (z ros. stupaj!: ruszaj!) — pogardliwe oznaczenie żołnierza rosyjskiego. [przypis redakcyjny]
szturm — burza. [przypis redakcyjny]
szturmować — szturm nastąpił 11 listopada. [przypis redakcyjny]
sztyftować — przygotowywać. [przypis redakcyjny]
sztyk (ros.) — bagnet. [przypis redakcyjny]
sztymbort — prawa strona okrętu; [także: sztybor, sztymbor, sztymborg a. sztumbork; red. WL]. [przypis redakcyjny]
sztywle (z niem.) — buty. [przypis redakcyjny]
szubieńca (daw. forma) — szubienica. [przypis redakcyjny]
szufelka — łopatka wklęsła. [przypis redakcyjny]
szumi — szumem głosi ich chwałę. [przypis redakcyjny]
szumny — wystawny, efektowny, bogaty. [przypis redakcyjny]
szurgota — popychadła, wycierucha. [przypis redakcyjny]
szuruj (gw.) — idź, wynoś się. [przypis redakcyjny]
szust (daw.) — szelest. [przypis redakcyjny]
szuwaksem — czernidłem na buty. [przypis redakcyjny]
szwadronami — w rękopisie: szwadranami. [przypis redakcyjny]
szwagier (…) dla Władysława — Kwietniewskiego. [przypis redakcyjny]
szwagier — Jan, książę Exeter, brat Ryszarda II, mąż Elżbiety, siostry Bolingbroke'a. [przypis redakcyjny]
szwajcar — odźwierny, portier. [przypis redakcyjny]
szwajca — szydło; złota szwajca — przekupstwo. [przypis redakcyjny]
szwarc — czernidło. [przypis redakcyjny]
szwarcgelber (z niem.) — „czarno-żółty”, Austriak (od dawnych barw państwowych Austrii). [przypis redakcyjny]
szwatrać — szwargotać, mówić niezrozumiale w obcym a nieprzyjemnie brzmiącym języku. [przypis redakcyjny]
Szwecja od gwałtu despotów Moskiewskich inaczej uwolnić się nie mogąc, postanowiła nad sobą własnego despotę — zamach stanu Gustawa III r. 1772, który Szwecję wyzwolił spod przemocy rosyjskiej. [przypis redakcyjny]
szyb (daw.) — lot, spadek. [przypis redakcyjny]
Szybkiej konia w wyskoku przychylił się woli — tj. pozwolił się ponieść rwącemu się koniowi. [przypis redakcyjny]
Szybko na górę pobiegła Maryja — W niższych kręgach tej góry objawiają się obrazy cnót przeciwnych występkom, jakie w nich się czyszczą, przez obrazy, płaskorzeźby, sny i głosy. W tym kręgu są ci, którzy za życia ziemskiego przez lenistwo duchowe na przykłady tych cnót nie dawali żadnego baczenia: dlatego tu swoim przyśpieszonym biegiem oznaczają duchową żarliwość do prędszego oczyszczenia skaz grzechowych, z jakimi po śmierci tu przyszli. Maryja według Ewangelii św. Łukasza po zwiastowaniu wstała i śpiesznie poszła w góry. [przypis redakcyjny]
szybkość lub leniwość kazały sądzić, jaka ich szczęśliwość — Według większej lub mniejszej szybkości obrotu świateł poeta wnioskuje o większej lub mniejszej szczęśliwości duchów błogosławionych. [przypis redakcyjny]
szyb — orzeł klejony z papieru. [przypis redakcyjny]
szyc — gatunek psa, wspominany także u innych autorów XVII w. „Tak szyc szalony, kiedy się więc wścieka”. (ks. Walenty Odymalski, Oblężenie Jasnej Góry Częstochowskiej, VII, 25). [przypis redakcyjny]
szydersko — dziś: szyderczo. [przypis redakcyjny]