Przypisy

Użycie sformułowania „panny mądre” stanowi stylizację biblijną (tu wyraźnie ironiczną), odsyłając do ewangelicznej przypowieści. Wskazuje na to również wzmianka o lampach tychże panien oraz oblubieńcu, którego oczekują. [przypis edytorski]

użycie — w oryginale niem. Lebensgenuß, tj. raczej: radość życia. [przypis edytorski]

użyczyć — w oryginale niem. użyto czasownika: vergönnen; tu raczej w znaczeniu: pozwolić. [przypis edytorski]

użyjmyż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; inaczej: użyjmy więc, użyjmy zatem. [przypis edytorski]

użyła Opatrzność za narzędzie kary i udoskonalenia poddanej mu ludności (…) żołnierz rosyjski jest najbardziej dociągnięty, najlepiej wyrobiony, najwięcej zdolny pojmować i wykonywać wielkie rzeczy — Literatura słowiańska wykładana w Kolegium francuzkiem, Poznań 1865, t. 3, s. 290. [przypis edytorski]

użytki — dziś popr. forma N. lm: użytkami. [przypis edytorski]

użytszy — łaskawszy, hojniejszy. [przypis edytorski]

użyty (starop.) — dający się uprosić, przebłagać; o miękkim sercu. [przypis edytorski]

używać (daw.) — mieć coś, dysponować czymś, cieszyć się czymś. [przypis edytorski]

używaliśmy więc czary — nawiązanie do Pieśni filaretów Adama Mickiewicza: „Hej, użyjmy żywota! / Wszak żyjem tylko raz; / Niechaj ta czara złota / Nie próżno wabi nas”. [przypis edytorski]

używie (starop. forma) — 3.os.lp.: użyje, wykorzysta. [przypis edytorski]

używiesz (daw.) — dziś: użyjesz. [przypis edytorski]

użyżniać — dziś popr. pisownia: użyźniać. [przypis edytorski]

użyzniać — dziś popr. pisownia: użyźniać. [przypis edytorski]

uzbieranych w boru — dziś popr. forma: Ms.lp: w borze; bór: duży las iglasty. [przypis edytorski]

uzda — część uprzęży nakładana na głowę konia. [przypis edytorski]

uzdolić — zdołać (coś zrobić). [przypis edytorski]

Uzdowski, Marian (ur. 1890) — polski oficer carskiej gwardii, później wywiadu Wojska Polskiego, od 1929 urzędnik konsularny. [przypis edytorski]

u zdroi — u zdroju. [przypis edytorski]

u zdroja (daw., gw.) — dziś popr. forma D.lp: zdroju. [przypis edytorski]

uzdrowił tam córkę królewską imieniem Bent-res — opowieść o cudownym uzdrowieniu księżniczki Bentresz, siostry żony faraona Ramzesa II, pochodzi z inskrypcji na steli w świątyni Chonsu zbudowanej w Tebach przez Ramzesa III (1186–1155 p.n.e.). Inskrypcja powstała kilkaset lat później, za panowania perskiego lub w epoce ptolemejskiej. [przypis edytorski]

uzdrowion (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: uzdrowiony. [przypis edytorski]

Uzijah — zgodnie z Księgą Judyty w tym czasie naczelnikami miasta Betulia byli Ozjasz, Chabris i Charmis. Postać o imieniu Uzijah nie pojawia się. [przypis edytorski]

uznać coś jako — dziś: uznać coś za. [przypis edytorski]

uznać (daw.) — tu: dowiedzieć się. [przypis edytorski]

uznać — tu: dowiedzieć się. [przypis edytorski]

uznać — tu: poznać. [przypis edytorski]

uznać — tu: rozpoznać. [przypis edytorski]

uznać — tu: zaznać. [przypis edytorski]

uznany jako — dziś: uznany za. [przypis edytorski]

uznawać jako (daw.) — dziś: uznawać za. [przypis edytorski]

uznawam — dziś popr.: uznaję. [przypis edytorski]

uznojony (daw.) — zmęczony, strudzony. [przypis edytorski]

uzuchwaleni — rozzuchwaleni. [przypis edytorski]

uzurpacja (z łac.) — bezprawne przywłaszczenie sobie władzy. [przypis edytorski]

uzurpator — ktoś, kto zagarnął władzę wbraw prawu, kto rości sobie pretensje do czegoś, co mu się nie należy. [przypis edytorski]

uzurpować — zagarniać, przywłaszczać. [przypis edytorski]

uzwyczajenie — przyzwyczajenie. [przypis edytorski]

uzyskać sympatię — dziś lepiej: zyskać sympatię. [przypis edytorski]

uzyszcze (daw.) — uzyska. [przypis edytorski]