Przypisy

по шапĸѣ дать (ros., daw. pisownia sprzed reformy 1918 r.) — wygonić, wygryźć (dosłownie: dać po czapce). (https://phraseology.academic.ru/2979/%D0%94%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D0%BF%D0%BE_%D1%88%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B5) [przypis edytorski]

Преступленіе и наказаніе (ros., daw. pisownia sprzed reformy 1918 r.) — Zbrodnia i kara. [przypis edytorski]

padlèc (ros.) — człowiek podły. [przypis edytorski]

padlec (ros.) — łajdak. [przypis edytorski]

padlec (z ros.) — niegodziwiec. [przypis edytorski]

pałata (z ros.) — sala sądowa. [przypis edytorski]

pałatka (ros.) — namiot. [przypis edytorski]

Pałki dałoj (ros.) — pałki w dół. [przypis edytorski]

panimajesz (z ros.) — rozumiesz. [przypis edytorski]

Panimajete gaspadá: aná byłá takaja… (ros., z wtrętem fr.) — Pamiętacie, panowie, ona była taką rudziutką Żydówką z maleńkim „pieprzykiem nie wiem gdzie, ale wreszcie”, podsadziliśmy ją na palik, a potem, pamiętacie, hrabia Burdyszew, kornet (najniższy stopniem oficer kawalerii), dragon gwardii, w polskiej służbie teraz, zrobił jej takie długie nacięcie…. [przypis edytorski]

parień (ros.) — chłopak, młodzieniec. [przypis edytorski]

Pa russki umiejesz czitat' (ros.) — umiesz czytać po rosyjsku. [przypis edytorski]

paszoł! (ros.) — idź sobie! [przypis edytorski]

paszoł! (ros.) — poszedł! [przypis edytorski]

Paszoł! (ros.) — Precz! [przypis edytorski]

paszoł won, durak (ros.) — idź precz, durniu. [przypis edytorski]

paszoł (z ros.) — poszedł, idź sobie. [przypis edytorski]

pawołoki (z ros.) — tkaniny, zasłony. [przypis edytorski]

piatiletka (z ros. пятилетка: pięciolatka) — pięcioletni plan rozwoju gospodarki narodowej realizowany w ZSRR; kolejne takie plany przyjmowano od 1928 r.: pierwszy, na lata 1928–1932, zakładał zlikwidowanie prywatnej własności środków produkcji, rozwój rolnictwa i przemysłu ciężkiego; drugi, na lata 1933–1937, przewidywał likwidację resztek kapitalizmu i podziałów klasowych, zaprowadzenie socjalistycznego sposobu produkcji jako jedynego w państwie oraz dalszą szybką przebudowę przemysłu itd.; ostatnia, trzynasta pięciolatka (1991–1996) została przerwana z powodu rozpadu Związku Radzieckiego. [przypis edytorski]

piatiletka (z ros. пятилетка: pięciolatka) — pięcioletni plan rozwoju gospodarki narodowej realizowany w ZSRR; kolejne takie plany przyjmowano od 1928 do rozpadu ZSRR w 1991. [przypis edytorski]

piatiletka (z ros.) — plan pięcioletni. [przypis edytorski]

piat'ju (…) tridcat' (ros.) — pięć razy sześć, trzydzieści. [przypis edytorski]

pieją (z ros.) — śpiewają. [przypis edytorski]

pieredyszka (pot., z ros.) — chwila wytchnienia, odpoczynku. [przypis edytorski]

piereriez (ros.) — przez. [przypis edytorski]

pieriekliczka (ros.) — odczytywanie listy obecności. [przypis edytorski]

pierwoj (…) wtoroj gildii (ros.) — pierwszej, drugiej gildii. [przypis edytorski]

pietuch (ros.) — kogut. [przypis edytorski]

pijesa (ros.) — sztuka teatralna. [przypis edytorski]

płocho (z ros.) — źle. [przypis edytorski]

plen (z ros.) — niewola. [przypis edytorski]

plitka czekolady (z ros.) — tabliczka czekolady. [przypis edytorski]

pochmielje (ros.) — przepicie, stan po nadużyciu alkoholu. [przypis edytorski]

pocztienje (ros.) — szacunek. [przypis edytorski]

pod kazyrok (z ros.) — salut. [przypis edytorski]

pod kozyriok (z ros.) — „bicie w dach” (w domyśle: czapki żołnierskiej); salut. [przypis edytorski]

podleżaszczeje (…) priedłożenii (ros.) — podmiotem nazywamy przedmiot, o którym mówi się w zdaniu. [przypis edytorski]

podorożna (z ros.) — pozwolenie na przejazd; rodzaj wizy. [przypis edytorski]

podrady (z ros.) — dostawy dla wojska i instytucji państwowych. [przypis edytorski]

Poka czto, nie żalko (ros.) — Na razie nie szkoda. [przypis edytorski]

poka (ros.) — póki. [przypis edytorski]

pokupki (z ros.) — zakupy. [przypis edytorski]

pokutił niemnożeczko (z ros. кутить: hulać, lumpować) — pohulałem troszeczkę. [przypis edytorski]

połuczam (z ros.) — dostanę. [przypis edytorski]

ponimajcie (z ros.) — zrozumcie. [przypis edytorski]

ponimajesz (…) w zuby (ros.) — rozumiesz, chłopski parobasie (…) rozumiesz, chamskie nasienie (…) Masz w zęby. [przypis edytorski]

popaść (gw., z ros. попасть) — trafić, wcelować. [przypis edytorski]

popojka (reg., z ros.) — pijatyka. [przypis edytorski]

poputczik (ros.) — towarzysz drogi, zwolennik. [przypis edytorski]

poputczik (z ros.) — idący tą samą drogą; towarzysz podróży; współwędrowiec; tymczasowy sojusznik. [przypis edytorski]

pośledny (z ros.) — ostatni. [przypis edytorski]

posieleniec (z ros.) — osadnik, osiedleniec; tu: zesłaniec. [przypis edytorski]

posłuszajtie Domaszko, skolko wam let (ros.) — niech pan posłucha, Domaszko, ile pan ma lat. [przypis edytorski]

Poslednij, ponimajesz? (ros.) — Ostatni, rozumiesz? [przypis edytorski]

posoch (ros.) — kij, laska. [przypis edytorski]

posoch (ros.) — kij, laska, tu: berło. [przypis edytorski]

postawić (z ros. postawit) — dostarczyć. [przypis edytorski]

postój (z ros.) — zatrzymaj się (ó oznacza tu o akcentowane). [przypis edytorski]

poszoł won (ros.) — idź precz. [przypis edytorski]

Potierał za cholewu (z ros.) — zgubiłem za cholewą. [przypis edytorski]

potomu (ros.) — dlatego. [przypis edytorski]

powodyr (ros.) — przewodnik. [przypis edytorski]

pożałujtie (ros.) — proszę ze mną. [przypis edytorski]

pożarnaja komanda (ros.) — drużyna strażacka. [przypis edytorski]

po zakonu (ros.) — według prawa. [przypis edytorski]

po zakonu (z ros.) — według prawa. [przypis edytorski]

praporszczyk (ros.) — w wojsku rosyjskim najniższy stopień oficera, odpowiednik chorążego. [przypis edytorski]

praporszczyk (ros.) — w wojsku rosyjskim najniższy stopień oficerski, odpowiednik chorążego. [przypis edytorski]

praporszczyk (z ros.) — w wojsku rosyjskim najniższy stopień oficera, odpowiednik chorążego. [przypis edytorski]

Praszczajtie! Nie pominajtie lichom! (ros.) — Żegnajcie! Nie wspominajcie źle! [przypis edytorski]

Praszczajtie, sukine dieti! (ros.) — żegnajcie, dzieci suki. [przypis edytorski]

prawoje pleczo wpieriod (ros.) — prawe ramię naprzód (komenda wojskowa). [przypis edytorski]

praworny (z ros. проворный) — zdolny, zdatny, zręczny, nadający się. [przypis edytorski]

prawowied (ros.) — znawca prawa, wykształcony prawnik. [przypis edytorski]

prażnikować (z ros.) — świętować. [przypis edytorski]

prażnik (z ros.) — święto. [przypis edytorski]

prazdnowat' (ros.) — świętować. [przypis edytorski]

prejskurant (z ros.) — cennik, wykaz cen. [przypis edytorski]

prelest' (ros.) — śliczna (pieszczotliwe określenie kogoś lub czegoś uroczego, czarującego). [przypis edytorski]

prewoschoditielstwo (ros.) — ekscelencja; honorowy tytuł wysokich urzędników państwowych, wg tabeli rang Imperium Rosyjskiego przysługujący generałom i urzędnikom cywilnym III i IV klasy. [przypis edytorski]

Priebłagij (…) błagodat' (ros.) — Przenajświętszy Panie, ześlij nam łaskę; początek modlitwy porannej w ówczesnych szkołach rosyjskich. [przypis edytorski]

prijut (ros.) — przytułek. [przypis edytorski]

procz (ros.) — precz. [przypis edytorski]

proklatyj (ros.) — przeklęty. [przypis edytorski]

propadajemy (ros.) — giniemy. [przypis edytorski]

Proszczaj niemytaja Rosija, Strana rabów, strana gospod (z ros.) — Żegnaj, niedomyta Rosjo, kraju niewolników, kraju panów (fragm. wiersza Michaiła Lermontowa). [przypis edytorski]

prychłynuło (…) otchłynuło (z ros. хлынуть: chlustać, rzucać się, wysypać się) — przychlusnęło (do rewolucji), odchlusnęło (do ochrany, tj. do tajnej policji): masy proletariackie traktowane są tu jak płynny żywioł, poddający się przypływom i odpływom fal. [przypis edytorski]

prykuski (z ros.) — przekąski. [przypis edytorski]

prystaw (ros.) — komisarz policji. [przypis edytorski]