ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 974 przypisów.
πρὁσθε λέων, ὅπιθεν δὲ δράκων, μέσση δὲ χίμαιρα (gr.), ora leonis erant, venter capra, cauda draconis (łac.) — głowa lwa, tułów kozy, ogon smoka. [przypis tłumacza]
pacem conciliat (łac.) — doradzający pokój. [przypis edytorski]
pacifice (łac.) — pokojowo. [przypis edytorski]
pacifice (łac.) — spokojnie. [przypis redakcyjny]
pacjencja (z łac.) — cierpliwość. [przypis edytorski]
pacjencja (z łac. patientia) — cierpliwość. [przypis edytorski]
pacjent (z łac.) — tutaj: osoba prawująca się, klient. [przypis redakcyjny]
pacta conventa (łac.) — uzgodnione warunki. [przypis edytorski]
pacta conventa (łac.) — w dawnej Polsce umowa zawierana między królem elekcyjnym a wybierającą go szlachtą. [przypis edytorski]
pacta conventa (łac.) — zbiór zobowiązań wobec szlachty, który musieli podpisywać polscy królowie elekcyjni, kiedy wstępowali na tron. Pacta dotyczyły nakładów finansowych na obronę kraju i edukację, w 1573 r. zawierały też warunek poślubienia Anny Jagiellonki. [przypis edytorski]
pacta (łac.) — układy. [przypis redakcyjny]
pacta sunt servanda (łac.) — umów należy dotrzymywać. [przypis edytorski]
pactum (łac.) — sojusz. [przypis redakcyjny]
pactum (łac.) — układ. [przypis redakcyjny]
pactum (łac.) — umowa. [przypis redakcyjny]
pactum subiectionis (łac.) — umowa o podporządkowaniu się; w jednej z wersji teorii umowy społecznej oprócz umowy pomiędzy jednostkami w celu zjednoczenia się, ustanowienia społeczeństwa, występuje umowa o podporządkowaniu się, zawarta pomiędzy społeczeństwem a władcą, która doprowadziła do powstania państwa. [przypis edytorski]
paenitet mihi (łac.) — ukarz mnie. [przypis edytorski]
Paete, non dolet (łac.) — nie boli, Petusie. [przypis edytorski]
paganus (łac., lm: pagani) — wieśniak, mieszkaniec wsi; od tego słowa pochodzi deprecjonujące określenie „poganin”, używane przez chrześcijan wobec wyznawców religii niechrześcijańskich (chrześcijaństwo przez długi czas rozpowszechniało się głównie w miastach, mieszkańcy terenów wiejskich pozostawali przy dotychczasowej wierze). [przypis edytorski]
pagina fracta (łac.) — strona złamana. [przypis edytorski]
pakta konwenta, właśc. pacta conventa (z łac.) — umowa, ugoda. [przypis edytorski]
palam (łac.) — jawnie. [przypis redakcyjny]
palestrant (z łac.) — członek palestry, prawnik, adwokat. [przypis edytorski]
palestra (z łac.) — w Polsce szlacheckiej zgromadzenie prawników oraz ich pomocników (dependentów) i uczniów przy trybunałach. [przypis redakcyjny]
paliatywa (z łac. pallium: płaszcz) — środek przynoszący ulgę, nieleczący choroby, ale łagodzący jej objawy. [przypis edytorski]
paliatyw (z łac.) — środek przynoszący ulgę, nie leczący choroby, ale łagodzący jej objawy. [przypis edytorski]
palka (z łac.) — podwójna, kwadratowa chusta do nakrywania kielicha i pateny. [przypis redakcyjny]
Pallentem morte futura (łac.) — cytat z Eneidy (ks. VIII, w. 709); [dosł.: „pobladłą od zbliżającej się śmierci”, red.WL]. [przypis redakcyjny]
pallium (łac.) — płaszcz; tu: część mózgu, największa, zasadnicza część kresomózgowia parzystego, utworzona z istoty szarej pokrywającej półkule i stanowiąca ich zewnętrzną część. [przypis edytorski]
Pallor in ore sedet, macies in corpore toto (łac.) — bladość na twarzy siedzi, wynędznienie na całym ciele. [przypis redakcyjny]
palmam praecipere (łac.) — zaszczyt wydrzeć. [przypis redakcyjny]
paludament (z łac.) — płaszcz na sposób starorzymski. [przypis redakcyjny]
paludament (z łac.) — płaszcz starożytny. [przypis redakcyjny]
palus, paludis (łac.) — bagno; tu M. lm paludes: bagna. [przypis edytorski]
panaceum universale (łac.) — uniwersalne panaceum; uniwersalny lek, skuteczny na wszystkie dolegliwości. [przypis edytorski]
Panax ginseng (łac.) — żeń-szeń właściwy. [przypis edytorski]
panem et circen… (łac.) — urwane wyrażenie: panem et circenses, tzn. chleba i igrzysk; zaspokojenie tych dwóch żądań wśród ludu zapewniało władzę cesarzom rzymskim. [przypis edytorski]
Panem et circenses (łac.) — chleba i igrzysk. [przypis edytorski]
panem et circenses (łac.) — chleba i igrzysk. [przypis edytorski]
Panem et circenses! (łac.) — zawołanie ludu o chleb i igrzyska. [przypis edytorski]
Panem nostrum (łac.) — Łk 11, 3: „Chleba naszego”. [przypis tłumacza]
Panem nostrum quotidianum da nobis hodie (łac.) — chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. [przypis edytorski]
panem quotidianum (łac.) — chlebem powszednim. [przypis edytorski]
Pane Nostrum Quotidiano (łac.) — Chleba naszego powszedniego. [W rzeczywistości mieszanina łac. (nostrum) i wł. (pane, quotidiano), zatem po polsku oddaje to sformułowanie „chleba nostrum powszedniego”; red. WL]. [przypis redakcyjny]
panis bene merentium (łac.) — chleb dobrze zasłużonych; przen. emerytura. [przypis edytorski]
panis bene merentium (łac.) — dosł. chleb dobrze zasłużonych, przen. nagroda za dotychczasowe zasługi, owoce pracy. [przypis edytorski]
panis coelestis (łac.) — chleb niebiański. [przypis edytorski]
panis (łac.) — chleb. [przypis edytorski]
Pannonis (…) hastam (łac.) — „Tak grotem rażon niedźwiedź panoński się sroży,/ Gdy mu z linki puszczony oszczep bok otworzy:/ Skręca się ku swej ranie, chce w pysk chwycić drzewce/ I tak w kółko tańcuje i z oszczepem drepce” (Lucanus, Pharsalia, VI, 220; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
panopticum (łac.) — gabinet osobliwości. [przypis edytorski]
panopticum (łac.) — wystawa osobliwości; gabinet figur woskowych. [przypis edytorski]
panopticum (z łac.) — wystawa osobliwości a. muzeum figur woskowych przedstawiających sławne osoby. [przypis edytorski]
panopticum (z łac.) — zbiór osobliwości a. wystawa rzeczy osobliwych. [przypis edytorski]
papabilis (łac.) — ten, który prawdopodobnie zostanie wybrany na papieża. [przypis edytorski]
paradigma (łac.) — paradygmat, wzór, przykład. [przypis edytorski]
paradisium (łac.) — raj. [przypis edytorski]
paradoxum (łac.) — paradoks. [przypis edytorski]
parafanały (z łac.) — właśc. paraphernalia; majątek osobisty żony, wniesiony przez nią w małżeństwo, ale nie zaliczający się do posagu; najczęściej stroje, meble i biżuteria. [przypis edytorski]
paramenty (łac.) — szaty, naczynia i sprzęty liturgiczne. [przypis redakcyjny]
parametritis (łac., med.) — zapalenie przymacicza (parametrium). [przypis edytorski]
paranoia senilis (łac.) — obłęd starczy, choroba psychiczna objawiająca się rozwojem przesadnych urojeń. [przypis redakcyjny]
parantela (z łac. parens, parentis: rodzic płci męskiej lub żeńskiej, przodek) — pokrewieństwo, powinowactwo, zwł. ze znanym rodem; wyraz najczęściej używany w lm: parantele. [przypis edytorski]
parantela (z łac. parens, parentis: rodzic płci męskiej lub żeńskiej, przodek) — pokrewieństwo, powinowactwo, zwł. ze znanym rodem; wyraz najczęściej używany w lm: parantele. [przypis edytorski]
parantela (z łac.) — pochodzenie. [przypis edytorski]
parantela (z łac.) — powinowactwo, powiązania rodzinne. [przypis redakcyjny]
parantela (z łac.) — powinowactwo, powiązania rodzinne, zwłaszcza ze znanym rodem; krewni należący do tego samego rodu. [przypis edytorski]
parantela (z łac.) — związki pokrewieństwa, powinowactwo. [przypis edytorski]
parare necessitudines (łac.) — zdobywać sobie przyjaźni. [przypis redakcyjny]
parasyt (daw., z łac.) — pasożyt; tu: towarzysz zabaw, korzystający z czyjejś hojności. [przypis edytorski]
Parcam (…) superbam (łac.) — Parka dumna, trzymająca kosę w groźnej ręce. [przypis redakcyjny]
parcjalnie (z łac. pars, partis: część) — częściowo. [przypis edytorski]
parentelat (z łac.) — pan z panów, familiant. [przypis redakcyjny]
parere (łac.) — dogodzić, być posłusznym. [przypis redakcyjny]
pari passu ambulat (łac.) — równym krokiem chodzi. [przypis redakcyjny]
par (łac.) — równy. [przypis redakcyjny]
parricida (łac.) — morderca, zbrodniarz. [przypis edytorski]
parrycyda (z łac. parricida) — ojcobójca, bratobójca; wróg ojczyzny, zdrajca. [przypis edytorski]
parrycyda (z łac. parricida) — ojcobójca, bratobójca; wróg ojczyzny, zdrajca. [przypis redakcyjny]
pars Graeca (łac.) — strona grecka. [przypis redakcyjny]
pars magna fuit (łac.) — brał istotny udział, był znaczącym uczestnikiem. [przypis edytorski]
pars parva fui (łac.) — byłem małą częścią. [przypis edytorski]
pars pro toto (łac.) — część (pokazana) zamiast całości. [przypis edytorski]
pars pro toto (łac.) — część zamiast całości (figura retoryczna, w której nazwa części jakiejś rzeczy służy jako określenie całości). [przypis redakcyjny]
pars regalis (łac.) — stronnik królewski. [przypis redakcyjny]
pars Romana (łac.) — strona rzymska. [przypis redakcyjny]
par super parem non habet potestatem (łac.) — równy nad równym nie ma władzy. [przypis redakcyjny]
partem (łac.) — część. [przypis redakcyjny]
partes secuti (łac.) — strony chwycili się. [przypis redakcyjny]
partia (łac.) — w dawnej Rzeczypospolitej (XVII i XVIII w.) oddział jazdy rozlokowany na określonym obszarze. [przypis edytorski]
participium (łac.) — imiesłów. [przypis edytorski]
parti et officio per medium (łac.) — po połowie stronie (pokrzywdzonej) i urzędowi. [przypis edytorski]
partum ocii non omnino ociosi (łac.) — narodzone pośpieszniej a [przez to] nie całkiem zręczne. [przypis edytorski]
partum otii (łac.) — płodem próżnowania. [przypis redakcyjny]
parturiunt montes (łac.) — trudzą się góry; fragm. ze Sztuki poetyckiej Horacego: parturiunt montes, nascetur ridiculus mus (trudzą się góry, a porodzą śmieszną mysz); tu: o kimś, kogo dokonania są niewspółmiernie małe w stosunku do szumnych zapowiedzi. [przypis edytorski]
Parturiunt montes, nascetur ridiculus mus (łac.) — Trudzą się góry, a zrodzą śmieszną mysz (Horacy). [przypis edytorski]
partus (łac.) — owoc, płód. [przypis redakcyjny]
partus (łac.) — płód. [przypis redakcyjny]
partycypować (z łac.) — mieć swój udział we wspólnych zyskach z jakiegoś przedsięwzięcia lub ponosić część wspólnych kosztów; uczestniczyć w czymś. [przypis edytorski]
partyka (daw., z łac.) — cząstka, tu: kawałek. [przypis edytorski]
partykularny (z łac.) — jednostkowy, osobisty, stronniczy. [przypis edytorski]
