Przypisy

kadawer (z łac., med.) — zwłoki ludzkie, ciało zmarłego człowieka. [przypis edytorski]

kaduk (z łac. caducus: niczyj, bezpański) — mowa o zasadzie z prawa rzymskiego, dotyczącej własności, która nie może zostać przejęta; drugim znaczeniem, również obecnym w niniejszym kontekście, jest: diabeł, zły duch. [przypis edytorski]

kaduk (z łac. caducus: niczyj, bezpański) — tu: diabeł, zły duch. [przypis edytorski]

kałkuł (z łac.) — rachunek. [przypis edytorski]

kalafaktor (z łac.) — sługa szkolny. [przypis edytorski]

kalikant (daw., z łac.) — człowiek obsługujący miechy tłoczące powietrze do piszczałek organów. [przypis edytorski]

kalikator (z łac.) — pomocnik organisty. [przypis edytorski]

kalikowanie (z łac.) — pompowanie miechów tłoczących powietrze do piszczałek organów; było wykonywane przez pomocnika organisty (kalikanta). [przypis edytorski]

Kalwaria (z łac.) — miejsce kaźni, gdzie ukrzyżowano Jezusa (hebr. Golgota). [przypis edytorski]

kandor (z łac.) — poczciwość, prawość. [przypis edytorski]

Kanikuła (z łac. canicula: piesek) — Psia Gwiazda, używana w staroż. Rzymie nazwa Syriusza; Kanikuła przenośnie oznacza okres największych upałów (lipiec–sierpień), kiedy Słońce znajduje się w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa, do którego należy Syriusz. [przypis edytorski]

kanikuła (z łac., daw.) — wakacje letnie. [przypis edytorski]

kanikuła (z łac.) — letnie wakacje. [przypis edytorski]

kantor (z łac.) — śpiewak kościelny. [przypis edytorski]

kantor (z łac.) — śpiewak kościelny. [przypis edytorski]

kantyczka (z łac. canticum: monolog, pieśń) — popularna pieśń religijna. [przypis edytorski]

kapitalne (z łac. capitalis: główny) — doniosły, ważny, istotny. [przypis edytorski]

kapitalny (z łac. capitalis: główny) — doniosły, ważny, istotny. [przypis edytorski]

kapitel (z łac. caput: głowa) — głowica, najwyższa część kolumny, łącząca ją z belkowaniem, pełniąca też funkcje dekoracyjne. [przypis edytorski]

kaptować (z łac.) — zdobywać, pozyskiwać. [przypis edytorski]

kapuza (z łac. caput: głowa) — daw. nakrycie głowy w postaci kaptura a. futrzanej czapki uszanki. [przypis edytorski]

kapuza (z łac. caput: głowa) — dawne nakrycie głowy w postaci kaptura albo futrzanej czapki uszanki. [przypis edytorski]

kapuza (z łac. caput: głowa) — futrzana czapka-uszanka a. kaptur. [przypis edytorski]

kapuza (z łac. caput: głowa) — futrzana czapka-uszanka. [przypis edytorski]

karbid (z łac.) — węglik wapnia, używany w końcu XIX i w pierwszej poł. XX w. w gazowych lampach górniczych i kolejarskich oraz w reflektorach samochodowych i rowerowych. [przypis edytorski]

karbunkuł (z łac. carbunculus) — wrzód, czyrak. [przypis edytorski]

karbunkuł (z łac., med.) — czyrak gromadny, skupisko czyraków umiejscowionych blisko siebie, łączących się w jedną zmianę zapalną. [przypis edytorski]

karbunkuł (z łac., med.) — czyrak gromadny, zapalenie kilku lub kilkudziesięciu pobliskich torebek włosowych z dużym naciekiem ropnym, spowodowane zakażeniem gronkowcowym. [przypis edytorski]

karceres (daw., z łac.) — dziś karcer; miejsce karnego zamknięcia, uwięzienia. [przypis edytorski]

kartelusz (daw., z łac.) — kawałek zapisanego papieru; kartka; ogłoszenie. [przypis edytorski]

kary (daw.; z łac. currus: wóz, pojazd kołowy) — wozy do wywożenia śmieci miejskich; w Warszawie ich zajezdnia znajdowała się przy ul. Karowej. [przypis edytorski]

kastrametacja (łac.) — odmierzanie miejsca na obóz. [przypis edytorski]

kaukie sunt lemures, quos Russi uboże appellant (łac.) — kaukie to są duchy, które Rusini nazywali „uboże”. [przypis edytorski]

kauzyperda (daw. pogard., z łac. causa: sprawa i perdere: tracić, przegrywać) — lichy prawnik. [przypis edytorski]

kauzyperda (z łac. causa: sprawa i perdere: tracić, przegrywać) — kiepski adwokat. [przypis edytorski]

kauzyperda (z łac. causa: sprawa, perdere: tracić) — lichy prawnik; ten, który przegrywa sprawy; tu: nieudacznik. [przypis edytorski]

kazus (z łac.) — przypadek, fakt. [przypis edytorski]

kiejzar (z łac. i niem.) — Kajzer, cesarz; władca. [przypis edytorski]

Kiejzar (z łac. i niem.) — Kajzer, cesarz; władca. [przypis edytorski]

klauzura (z łac.) — przepisy prawa kanonicznego ograniczające zakonnikom i zakonnicom kontakt ze światem zewnętrznym. [przypis edytorski]

klemencja (daw., z łac.) — łagodność. [przypis edytorski]

klemencja (daw., z łac.) — łaskawość, pobłażliwość. [przypis edytorski]

klemencja (z łac.) — łagodność, łaskawość. [przypis edytorski]

klemencja (z łac.) — łagodność, miłosierdzie, pobłażanie. [przypis edytorski]

klemencja (z łac.) — łagodność, pobłażanie. [przypis edytorski]

klemencja (z łac.) — lament. [przypis edytorski]

klient (daw., z łac.) — uboższy szlachcic, zależny od bogatszego, głosujący na sejmikach zgodnie z wolą magnata i walczący pod jego komendą. [przypis edytorski]

klientela (z łac.) — stosunki zależności między niezamożną szlachtą (klientami) a bogatymi i ustosunkowanymi rodami magnackimi; w takim nieformalnym układzie klient otrzymywał ze strony silniejszego partnera (tzw. patrona) opiekę, za co był zobowiązany ze swej strony do różnych świadczeń, m. in. do udzielenia poparcia na sejmie. [przypis edytorski]

kmotr (starop.; z łac. compater: współojciec) — ojciec chrzestny; później również bardziej ogólnie: kum, powinowaty. [przypis edytorski]

koeficjent (z łac.) — współczynnik. [przypis edytorski]

kohorta (z łac.) — jednostka taktyczna w wojsku rzymskim; tu: gromada, zgraja. [przypis edytorski]

kolegium (z łac. collegium: grupa urzędników równych stopniem, kolegów) — tu: zebranie grupy studentów, zajęcia akademickie. [przypis edytorski]

kolegium (z łac. collegium) — tu: nazwa szkoły dla młodzieży najczęściej z domów szlacheckich, połączona z internatem (bursą, konwiktem). [przypis edytorski]

kolegium (z łac. collegium) — tu: szkoła dla młodzieży, najczęściej z domów szlacheckich, połączona z internatem (bursą, konwiktem). [przypis edytorski]

koligacja (z łac.) — pokrewieństwo. [przypis edytorski]

koligat (z łac. colligatus: związany) — krewny, powinowaty. [przypis edytorski]

koligat (z łac.) — daleki krewny a. powinowaty. [przypis edytorski]

koligat (z łac.) — krewny, spowinowacony. [przypis edytorski]

kollega (z łac.) — dziś: kolega. [przypis edytorski]

kolokacja (z łac. collocatio: umieszczenie, ustawienie) — tu: współwłasność. [przypis edytorski]

komiliton (z łac., daw.) — towarzysz broni. [przypis edytorski]

komiliton (z łac., przestarz.) — towarzysz broni. [przypis edytorski]

komiliton (z łac.) — towarzysz broni. [przypis edytorski]

komitywa (z łac.) — bliskie, poufałe stosunki, zażyłość. [przypis edytorski]

komitywa (z łac.) — zażyłość, bliskie, poufałe stosunki. [przypis edytorski]

komitywa (z łac.) — zażyłość, poufałość. [przypis edytorski]

komparacja (z łac.) — porównanie. [przypis edytorski]

kompasja (łac.) — współczucie. [przypis edytorski]

kompasja (z łac. compassio, compassionis) — współczucie. [przypis edytorski]

kompasja (z łac.) — współczucie. [przypis edytorski]

kompensacja a. kompensata (z łac.) — wyrównanie, wynagrodzenie, odszkodowanie. [przypis edytorski]

komper (z łac. compertus) — tu: winny. [przypis edytorski]

komplanacja (z łac.) — ugoda między stronami sporu. [przypis edytorski]

komput (łac.) — poczet, spis. [przypis edytorski]

komuna (z łac. communis: wspólny) — grupa ludzi żyjących na zasadach wspólnoty majątkowej i razem pracujących; także: miejsce, w którym żyje taka wspólnota. [przypis edytorski]

komunia (z łac.) — tu: uczestnictwo, wspólność; emocjonalne utożsamienie się z czymś. [przypis edytorski]

koncedować (z łac.) — ustępować przed czymś. [przypis edytorski]

koncesja (z łac.) — ustępstwo. [przypis edytorski]

koncyl (daw., z łac. concilium: zebranie, rada) — sobór lub synod: zgromadzenie biskupów Kościoła w celu ustalenia spraw doktrynalnych i ustanowienia przepisów kościelnych. [przypis edytorski]

koncylium (daw., z łac.) — sobór. [przypis edytorski]

kondemnacja (z łac. condemnatio: skazanie) — zaoczny wyrok sądowy. [przypis edytorski]

kondemnata (daw., z łac.) — wyrok sądowy. [przypis edytorski]

kondemnata (z łac.) — wydany zaocznie wyrok za niestawienie się w sądzie. [przypis edytorski]

kondemnata (z łac.) — wyrok; daw. wyrok sądowy skazujący zaocznie w sprawach cywilnych i karnych. [przypis edytorski]

konduktor (łac.) — ten, który prowadzi (nie jest to standardowy przydomek Jowisza). [przypis edytorski]

kondycja (daw., z łac. condicio) — warunek. [przypis edytorski]

kondycja (daw., z łac.) — warunek. [przypis edytorski]

kondycja (łac.) — warunek. [przypis edytorski]

kondycja (tu daw., z łac. conditio) — warunek, wymóg. [przypis edytorski]

kondycja (z łac.) — tu: warunek. [przypis edytorski]

kondycja (z łac.) — warunek. [przypis edytorski]

kondycje (daw., z łac.) — warunki. [przypis edytorski]

kondycje (daw., z łac.) — warunki. [przypis edytorski]

kondycje (z łac.) — warunki. [przypis edytorski]

kondycyjka (z łac.) — właśc. kondycja; tu: zatrudnienie, służba. [przypis edytorski]

konfesata (z łac.) — przesłuchanie. [przypis edytorski]

konfesja (z łac.) — wyznanie, zeznanie. [przypis edytorski]

konfidencja (daw., z łac. confidentia: zaufanie) — poufałość, zażyłość. [przypis edytorski]

konfidencja (daw., z łac.) — poufałość, zażyłość. [przypis edytorski]

konfidencja (łac.) — zażyłość. [przypis edytorski]