Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 799 przypisów.
senatus consulta (łac.) — uchwały senatu. [przypis redakcyjny]
Senatus populusque romanus (łac.) — senat i lud rzymski. [przypis edytorski]
senatus populusque Romanus (łac.) — senat i lud rzymski. [przypis redakcyjny]
senat (z łac. senex: starzec) — jedna z najważniejszych i najtrwalszych instytucji politycznych starożytnego Rzymu; pierwotnie rada królewska składająca się z naczelników rodów, w okresie republiki: faktycznie główny organ rządzący, złożony z byłych urzędników państwowych. [przypis edytorski]
senectus ipsa est morbus (łac.) — sama starość chorobą (Terencjusz, Phormio, akt IV, scena I). [przypis edytorski]
senectus (łac.) — doświadczenie życiowe. [przypis edytorski]
sensat (daw., z łac.) — człowiek rozumny (por. sens). [przypis edytorski]
sensat (daw., z łac. sensatus: rozumny) — osoba mądra, poważna i ciesząca się poważaniem. [przypis edytorski]
sensim (łac.) — nieznacznie, powoli. [przypis redakcyjny]
sensim (łac.) — stopniowo, powoli. [przypis edytorski]
sensorium (łac.) — ośrodek nerwowy, do którego trafiają zewnętrzne wrażenia, zanim zostaną poddane postrzeganiu, siedziba odczucia. [przypis edytorski]
sensorium (z łac.) — ogół wrażeń zmysłowych. [przypis edytorski]
sensu stricto (łac.) — w ścisłym znaczeniu. [przypis edytorski]
sensytyw (z łac.) — osoba nadwrażliwa. [przypis edytorski]
sentencja (daw., z łac.) — zdanie. [przypis redakcyjny]
sentencja (z łac.) — maksyma, sąd. [przypis edytorski]
sentiebat (łac.) — myślał. [przypis redakcyjny]
sentiunt (łac.) — myślą. [przypis redakcyjny]
september (łac.) — wrzesień. [przypis edytorski]
septemtrion (łac.) — Wielki Wóz, konstelacja gwiazd wyznaczająca kierunek północny; także ogólnie: północ globu. [przypis edytorski]
Septentrionowie (z łac. septentrio, septentrionis: wielka niedźwiedzica, północ) — ludzie z północy; kolejne omowne określenie Rosjan, o wojnie z którymi Sienkiewicz nie mógł w 1884 r. pisać wprost ze względu na cenzurę carską. [przypis edytorski]
Septentrionowie (z łac. septentrio, septentrionis: wielka niedźwiedzica, północ) — ludzie z północy; omowne określenie Rosjan, o wojnie z którymi Sienkiewicz nie mógł w 1884 r. pisać wprost ze względu na cenzurę carską. [przypis edytorski]
Sepulchri immemor struis domos (łac.) — budujesz domy na zapomnianym grobie. [przypis edytorski]
sequentia: exilium, luctus, dolor tributa sunt ista vivendi (łac.) — kolej: wygnanie, płacz, boleść są to rzeczy nieodłączne od życia. [przypis redakcyjny]
Serapejon (gr.) a. Serapeum (łac.) — świątynia Serapisa, grecko-egipskiego bóstwa, powstałego w IV w. p.n.e. przez połączenie cech Ozyrysa, Apisa i Zeusa. Serapejon w Aleksandrii był największą i najwspanialszą świątynią hellenistyczną w mieście; zawierał wielki zbiór ksiąg, część Biblioteki Aleksandryjskiej. W 391 r. biskup Teofil, korzystając z dekretów Teodozjusza I, prowadził tłumy chrześcijan przeciwko świątyniom pogańskim, dążąc do ich zlikwidowania i przejęcia. Mimo oporu pogan Serapejon został zdobyty i zniszczony. [przypis edytorski]
serenissime (łac.) — najjaśniejszy (panie). [przypis edytorski]
serenissimus (łac.) — jaśnie oświecony, najjaśniejszy (panie); tu: forma W.lp: serenissime. [przypis edytorski]
serenissimus rex Sueciae (łac.) — najjaśniejszy król Szwecji. [przypis edytorski]
Sericum (z łac. sericum: jedwab) — kraina w środkowej Azji. [przypis edytorski]
serio promoveram in hosticum (łac.) — znacznie posunąłem się byłem w ziemię nieprzyjacielską. [przypis redakcyjny]
Sermo datur cunctis, animi sapientia paucis (łac.) — Mowa dana jest wszystkim, rozum zasię niewielu. [przypis tłumacza]
sero moluni deorum molae (łac.) — późno mielą młyny bogów. [przypis redakcyjny]
serpens (łac.) — wąż. [przypis edytorski]
serpens, occulte mordens (łac.) — wąż tajemnie kąsający. [przypis redakcyjny]
serpens, serpentis (łac.) — wąż. [przypis redakcyjny]
servare (łac.) — zwracać na coś uwagę, strzec; pilnować; zachować w całości, ustrzec, uchronić. [przypis edytorski]
servibilis (łac.) — usłużny. [przypis edytorski]
servile imitatorum pecus (łac.) — niewolnicza trzoda naśladowców. Jest to parafraza z Horacego Epistolarum liber 19: O imitatores, servum pecus! (O naśladowcy, trzodo niewolnicza!). W rękopisie, wyd. I i nast. aż do wyd. T. Piniego miejsce to było skażone błędem (zniekształcono pierwsze słowo użytego zwrotu, odczytując je jako fervide (łac.) — zapalony, gorliwy, zagorzały). [przypis redakcyjny]
servile imitatorum pecus (łac.) — niewolnicze bydło naśladowców. [przypis redakcyjny]
servire Deo regnare est (łac.) — służba Bogu jest tym samym, co władanie. [przypis edytorski]
servire Deo regnare est (łac.) — służyć Bogu jest to królować. [przypis redakcyjny]
servire ob domini panem (łac.) — służyć dla chleba pańskiego. [przypis redakcyjny]
servus (łac.) — sługa, niewolnik; służebny, niewolniczy. [przypis edytorski]
serwitut (z łac.) — powinność, zobowiązanie; obowiązek wynikający z posiadania czegoś wraz z płynącymi z tego konsekwencjami. W daw. Polsce uprawnienia chłopów do korzystania z dworskich łąk, pastwisk i lasów (tj. prawo do korzystania z drzewa opałowego, chrustu, runa leśnego oraz prawo wypasu). Reforma uwłaszczeniowa chłopów (Galicja 1848, Królestwo Polskie 1864) przyznawała właścicielom ziemskim prawo własności do terenów obciążonych serwitutami, ale bez zgody wsi nie mogli nią swobodnie dysponować (np. sprzedać ziemię a. wyciąć las); natomiast prawo chłopów do użytkowania terenów serwitutowych zostało potwierdzone, ale decyzję o sposobie jego egzekwowania pozostawiono właścicielom, co dawało im możliwość wywierania nacisku na wieś. W tej sytuacji szlachta dążyła do układu z wsią w sprawie serwitutów: za uzyskanie zgody chłopów na zniesienie obciążenia serwitutami jakiegoś terenu, wynagradzała ich innymi gruntami. [przypis edytorski]
serwitut (z łac.) — przen. obowiązek wynikający z posiadania czegoś wraz z płynącymi z tego konsekwencjami. [przypis edytorski]
serwitut (z łac.) — przen. powinność, zobowiązanie. [przypis edytorski]
Serwus (przest. pot.; z łac. servus: sługa) — cześć, witam; dawny pot. zwrot powitalny i pożegnalny, skrót od zwrotu grzecznościowego: „jestem pańskim uniżonym sługą”. [przypis edytorski]
sestercja (z łac.) — moneta rzymska, najpierw srebrna, potem kuta w brązie. [przypis edytorski]
sexus (łac.) — płeć. [przypis edytorski]
Si Angelus (łac.) — Ga 1, 8: „Gdyby anioł”. [przypis tłumacza]
sibi (łac.) — sobie. [przypis edytorski]
sibi scribere (łac.) — pisać sobie (dla siebie samego). [przypis edytorski]
Sic adduxisti populum tuum ut faceres tibi nomen gloriae (łac.) — „Który ich wiódł po prawicy Mojżeszowej ramieniem wielmożności swojej, który rozdzielił wody przed nimi, aby sobie uczynił imię wieczne”. „Takeś wiódł lud swój, abyś sobie uczynił imię sławne”. [przypis tłumacza]
sica (łac.) — rodzaj krótkiego noża. [przypis edytorski]
Sic (…) cum joco (łac.) — Tak się przywidziało Wenerze. Ona lubi w surowym żarcie rzucać pod jarzmo małżeńskie ludzi o odmiennej postaci i duszy. [przypis tłumacza]
sic (łac.) — tak, tak było; używane w funkcji zwracania uwagi na jakiś fakt czy użyte słowo. [przypis edytorski]
sic (łac.) — tak; tak właśnie. [przypis edytorski]
sic (łac.) — tak; tak właśnie; używane w funkcji zwracania uwagi na jakiś fakt czy użyte słowo. [przypis edytorski]
Konstanty Ildefons Gałczyński, Porfirion Osiełek czyli Klub Świętokradców
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Sic locutus est Abraham ei semini eius in saecula (łac.) — Jako rzekł Abrahamowi i nasieniu [tj. potomstwu] jego na wieki (Łk 1, 55). [przypis edytorski]
Sic transit gloria mundi (łac.) — tak przemija chwała świata. [przypis edytorski]
Sic transit gloria mundi (łac.) — Tak przemija sława świata. [przypis edytorski]
sic transit gloria mundi (łac.) — tak przemija sława świata. [przypis redakcyjny]
Sic transit!… (łac.) — początek sentencji: Sic transit gloria mundi: Tak przemija chwała świata. [przypis edytorski]
Si (…) cucullo (łac.) — „A gdy idzie na nocną schadzkę z cudzą żoną,/ Przywdziewa płaszcz zakonny, twarz kryje zasłoną” (Iuvenalis, Satirae VIII, 144; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Si cupides (…) agna (łac.) — „Jeśli chciwy, nadęty i jak jagnię słaby” (Iuvenalis, Satirae, VIII, 14; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
sicut erat in principio (łac.) — jak było na początku. [przypis edytorski]
Sicut et nos dimittimus debitoribus nostris (łac.) — jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. [przypis edytorski]
sicut fulgur exit ab occidente et paret usque ad orientem (łac.) — pojawia się jak błyskawica na zachodzie i świeci aż na wschodzie; cytat z Biblii (Mt 24, 27). [przypis edytorski]
Sicut in coelo, et in terra! (łac.) — Jak w niebie, tak i na ziemi! [przypis edytorski]
Sicut (…) tecti (łac.) — „Tak gdy spiżowa czara wodą się napełni,/ Odbija światło słońca lub księżyca w pełni,/ Drgając, śle blask w powietrze przez puste przestwory/ I na stropie komnaty tworzy jasne wzory” (Vergilius, Aeneida VIII, 22; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
sicut terra sine aqua (łac.) — jak ziemia bez wody. [przypis tłumacza]
sicut terra sine aqua (łac.) — niczym ziemia bez wody. [przypis edytorski]
siderum (łac.) — gwiazd. [przypis redakcyjny]
si Deus pro nobis, quis contra nos (łac.) — jeśli Bóg z nami, któż przeciw nam. [przypis edytorski]
Si Deus vult peccata… (łac.) — Jeżeli Bóg chce zbrodni, popełnia je; jeżeli ich nie chce, jednak bywają popełniane, trzeba będzie zatem nazwać go nieopatrznym, bezsilnym albo okrutnym, skoro albo nie umie, albo nie chce, albo nie może swej woli wykonać. [przypis tłumacza]
sierra (hiszp., z łac. serra: piła) — łańcuch górski. [przypis edytorski]
Si… exterminabunt, iustificabuntur (łac.) — „Jeśli… wypędzą, będą usprawiedliwieni”. [przypis tłumacza]
Si fractus illabatur orbis, impavidum ferient ruinae (łac.) — choćby cały świat się zawalił, on zginie w ruinach nieustraszony; słowa rzym. poety Horacego. [przypis edytorski]
sigillum (łac.) — pieczęć. [przypis edytorski]
Sigillum Praemislai Polonorum Regis et Ducis Pomeraniae (łac.) — Pieczęć Przemysława, Króla Polskiego i Księcia Pomorza. [przypis edytorski]
Sigismundus (łac.) — Zygmunt. [przypis edytorski]
signa (łac.) — znaki; tu: rzymskie sztandary legionowe. [przypis edytorski]
Signa legem in electis meis (łac.) — Iz 8, 16: „Zapieczętuj zakon między uczniami moimi”. [przypis tłumacza]
significant (łac.) — oznaczają. [przypis redakcyjny]
significat (łac.) — znaczy. [przypis redakcyjny]
signum de coelo (łac.) — znak z nieba. [przypis autorski]
signum (łac.; tu forma M. lm: signa) — znak. [przypis edytorski]
signum (łac.) — znak. [przypis edytorski]
signum (łac.) — znak. [przypis edytorski]
signum (łac.) — znak. [przypis redakcyjny]
signum (łac.) — znak; tu: nawiązanie do określenia signum temporis: znak czasów. [przypis edytorski]
signum manu propria (łac.) — podpis własnoręczny. [przypis edytorski]
signum temporis (łac.) — znak czasów. [przypis edytorski]
signum (z łac.) — znak; znak czasu (signum temporis). [przypis edytorski]
si gravis (…) levis (łac.) — Cicero, De finibus bonorum et malorum, II, 29. [przypis tłumacza]
Si in digito Dei… regnum Dei ad vos (łac.) — Łk 11, 20: „Jeśli palcem Bożym… królestwo Boże do was (przyszło)”. [przypis tłumacza]
Si iniquitates (…) sustinebit (łac.) — Panie, Panie, będzieszli nieprawości upatrywał, któż się ostoi (z Psalmu 130). [przypis redakcyjny]
si (łac.) — jeżeli; dwukrotnie użyte w mowie Ujejskiego. [przypis redakcyjny]
silentium (łac.) — cisza, milczenie. [przypis edytorski]
silentium (łac.) — cisza. [przypis edytorski]
