Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11030 przypisów.
Książę Dominik — Ks. Dominik Radziwiłł, wielki miłośnik polowania, emigrował do Księstwa Warszawskiego i wystawił własnym kosztem pułk jazdy, którym dowodził. Umarł we Francji. Na nim zgasła linia męska książąt na Ołyce i Nieświeżu, największych panów w Polszcze i zapewne w Europie. [przypis autorski]
książę Dymitr — Wiśniowiecki, Dymitr; umarł jednak dopiero w roku następnym. [przypis redakcyjny]
książę Hubert — Stanisław Ignacy Witkiewicz. [przypis edytorski]
książę Janusz — [tu:] Sanguszko. [przypis redakcyjny]
książę Jeremi — Jeremi Michał Wiśniowiecki herbu Korybut (1612–1651), książę, dowódca wojsk polskich w walkach z Kozakami; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis redakcyjny]
książę Jeremi — Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (1612–1651), książę, dowódca wojsk polskich w walkach z Kozakami; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]
książę Józef — Józef Poniatowski (1763–1813), książę, generał, dowódca armii koronnej Rzeczypospolitej, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, Wódz Naczelny Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji; zginął w czasie wojen napoleońskich pod Lipskiem. [przypis edytorski]
Książę Józef — właśc. Józef Poniatowski (1763–1813), polski generał, Wódz Naczelny Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji; zginął w czasie wojen napoleońskich pod Lipskiem. [przypis edytorski]
książę Joinville — Franciszek Orleański (1818–1900), jeden z synów króla Ludwika Filipa I; admirał marynarki wojennej, utalentowany artysta. [przypis edytorski]
książę Karol — Karol Stanisław Radziwiłł herbu Trąby, zwany „Panie Kochanku” (1734–1790), wojewoda wileński, starosta lwowski, miecznik wielki litewski, jeden z najbogatszych arystokratów ówczesnej Europy. [przypis edytorski]
książę Kazimierz Michał — Michał Kazimierz Radziwiłł herbu Trąby (1635–1680), krajczy litewski, później otrzymał także tytuły podczaszego litewskiego, kasztelana i wojewody wileńskiego oraz hetmana polnego litewskiego; szwagier Jana Sobieskiego, gorliwy katolik, interesował się nauką, a szczególnie alchemią. [przypis edytorski]
książę kotów — Tybalt to imię kota w romansie średniowiecznym o lisie (Reynard–Lis, przedstawiającym wady i cechy ludzkie na przykładach zwierząt), dlatego Merkucjo nazywa Tybalta Kapuleta kotem. [przypis redakcyjny]
książę krajczy — Michał Kazimierz Radziwiłł herbu Trąby (1635–1680), krajczy litewski, później otrzymał także tytuły podczaszego litewskiego, kasztelana i wojewody wileńskiego oraz hetmana polnego litewskiego; szwagier Jana Sobieskiego, gorliwy katolik, interesował się nauką, a szczególnie alchemią [przypis edytorski]
książę — ks. Adam Czartoryski. [przypis redakcyjny]
książę Ksawery Drucki-Lubecki (1779–1846) — minister skarbu w rządzie Królestwa Polskiego, polityk konserwatywny i zwolennik współpracy z Rosją. [przypis edytorski]
książę kurlandzki — Jakub (zm. 1682); w r. 1652 posłał posiłki Janowi Kazimierzowi. [przypis redakcyjny]
książę Longwil — Karol hr. St. Paul ks. de Longueville, bratanek wielkiego Kondeusza. [przypis redakcyjny]
książę lotaryńskie — Karol IV, ks. lotaryński, (zaślubił później królową Eleonorę Marię, wdowę po królu Michale), zm. 1690. [przypis redakcyjny]
książę lotaryński — Karol. [przypis redakcyjny]
książę Ludwik Napoleon (1808–1873) — późniejszy cesarz Francuzów (Napoleon III) w latach 1852–1870. [przypis edytorski]
„Książę” Makiawela jest książką republikanów — Makiawel był prawym człowiekiem i dobrym obywatelem; związany jednak z domem Medyceuszy, zmuszony był w uciemiężeniu ojczyzny maskować swą miłość dla wolności. Sam wybór ohydnego bohatera (Cezara Borgii) wykazuje dostatecznie jego tajemny zamiar i sprzeczność zasad jego książki o Księciu z jego Rozprawą o Tytusie Liwiuszu i Historią Florencji dowodzi, że ten głęboki polityk miał dotychczas jedynie powierzchownych lub zepsutych czytelników. Dwór rzymski surowo zabronił jego książki: wierzę, jasne jest, że maluje on ten dwór właśnie. [przypis autorski]
książę marokański i książę aragoński — drugoplanowe postaci z Kupca weneckiego. [przypis edytorski]
książę Michał — Michał Kazimierz Radziwiłł (1635–1680), krajczy litewski, później otrzymał także tytuły podczaszego litewskiego, kasztelana i wojewody wileńskiego oraz hetmana polnego litewskiego, szwagier Jana Sobieskiego, gorliwy katolik, interesował się nauką, a szczególnie alchemią. [przypis redakcyjny]
książę Michał — Michał Kazimierz Radziwiłł herbu Trąby (1635–1680), krajczy litewski, później otrzymał także tytuły podczaszego litewskiego, kasztelana i wojewody wileńskiego oraz hetmana polnego litewskiego; szwagier Jana III Sobieskiego, gorliwy katolik, interesował się nauką, a szczególnie alchemią. [przypis edytorski]
książę Michał Radziwiłł — hetman wielki litewski za Augusta III. [przypis redakcyjny]
książę Monaco — Albert I (1848–1922), książę Monako (od 1889). [przypis edytorski]
książę Monako — Albert I (1848–1922), książę Monako od 1889. [przypis edytorski]
Książę […] napisał do syna — Pan Sismondi, uczony, pogmatwał całą tę historię. Patrz artykuł „Carafa” w Biografii Michauda; wydaje mu się, że to hrabiemu Montorio ścięto głowę w dniu śmierci kardynała. Hrabia był ojcem kardynała i księcia Palliano. Uczony historyk wziął ojca za syna. [przypis autorski]
książę nejburskie — Filip Wilhelm, ks. neuburski, siostrzeniec Jana Kazimierza. [przypis redakcyjny]
książę niemiecki Denassów — Właściwie książę de Nassau-Siegen. Sławny podówczas wojownik i awanturnik. Był admirałem moskiewskim i pobił Turków na Lemanie, potem sam na głowę pobity od Szwedów. Bawił czas jakiś w Polszcze, gdzie otrzymał indygenat [indygenat (daw.): przyznanie obywatelstwa obcokrajowcowi; red. WL.]. Pojedynek księcia de Nassau z tygrysem brzmiał wówczas po wszystkich gazetach europejskich. [przypis autorski]
książę Panie Kochanku — Karol Radziwiłł (1734–1790). [przypis edytorski]
Książę Pepi — Józef Poniatowski (1763–1813), bratanek Stanisława Augusta Poniatowskiego, generał, obrońca niepodległości, zwolennik Konstytucji 3 maja. [przypis edytorski]
książę Pepi — książę Józef Poniatowski (1763–1813), generał, minister wojny i naczelny wódz Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji; zginął w czasie kampanii napoleońskiej w bitwie pod Lipskiem. [przypis edytorski]
książę Pepi — przezwisko księcia Józefa Poniatowskiego. [przypis edytorski]
książę Pignatelli — brat zmarłego margrabiego de Mora, drugi syn hrabiego de Fuentes. [przypis tłumacza]
książę Plonplon— tak nazywano Napoleona Józefa Bonaparte (1822–1891), syna księcia Hieronima Bonaparte, najmłodszego brata Napoleona I, znanego z poglądów republikańskich, liberalnych i antyklerykalnych. [przypis edytorski]
książę Polan — w innym tłum.: książę polski. [przypis edytorski]
książę regent — Jerzy IV Hanowerski (1762–1830), książę Walii, w 1811 z powodu popadnięcia w obłęd Jerzego III (1738–1820), jego ojca, został przez parlament ogłoszony regentem królestwa i pozostał nim przez resztę życia ojca. [przypis edytorski]
książę świata tego — Car Mikołaj I. [przypis redakcyjny]
książę Sanguszko — [tu:] Janusz. [przypis redakcyjny]
Książę Sergiusz Wołkoński opowiada we „Wspomnieniach” swoich — Jedna z najpiękniejszych i najgłębiej pomyślanych rzeczy w literaturze emigracji rosyjskiej [3-tomowe Мои воспоминания (Moje wspomnienia, 1923); red. WL]. [przypis autorski]
książę Somerset —- tytuł, jaki Edward Seymour, hrabia Hertfort i wuj małoletniego Edwarda VI, przyznał sobie w 1547, kiedy sprawował władzę w zastępstwie Edwarda jako Lord Protektor Królestwa. [przypis edytorski]
Książęta i szlachta rzymska warta Gemonii — [chodzi o] scalae gemoniae, [tj.] gemońskie schody prowadzące do więzienia mamertyńskiego w starożytnym Rzymie; nimi zrzucano do Tybru trupy skazanych. [przypis redakcyjny]
książęta na Płocku — Ziemowit IV i Aleksandra Olgierdówna. [przypis edytorski]
książę tego świata — Diabeł. [przypis tłumacza]
książę teologów (…) w I ks. swoich Retract. rozdz. 15 — Augustyn, Retractationum libri duo, I, 15. [przypis tłumacza]
książę — tj. Cesare Borgia. [przypis edytorski]
książęty — dziś N.lm: książętami. [przypis edytorski]
książęty — dziś popr.: książętami. [przypis edytorski]
książę Walii — Walia jest księstwem w Anglii Zachodniej [Walia, położona w zachodniej części wyspy Wielka Brytania, została w średniowieczu podbita przez Królestwo Anglii; obecnie jest jednym krajów wchodzących w skład Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; red. WL]. Tytuł księcia Walii od 1284 roku przysługuje angielskim następcom tronu. Dlatego to Edward Tudor, choć syn królewski, nie nazywa się tu królewiczem, lecz księciem. [przypis tłumacza]
książę — w dawnej polszczyźnie wyraz ten występował w rodzaju nijakim. [przypis edytorski]
książę Wellington — tytuł ten otrzymał w 1814 r. za zasługi wojenne Arthur Wellesley (1769–1852), a po nim dziedziczyli go jego potomkowie. [przypis edytorski]
książę wirtemberski, zaślubił córkę Ludwika Filipa — Aleksander Fryderyk Wirtemberski (1804–1881), książę Wirtembergii, poślubił w 1837 Marię Orleańską (1813–1839), córkę króla Francji Ludwika Filipa I. [przypis edytorski]
książę Władysław i ten na osierocony tron wstąpił. Pojąwszy za żonę Judytę, córkę Wratysława króla czeskiego, doczekał się z niej syna, Bolesława trzeciego — Władysław Herman ożenił się ok. 1080 r. z Judytą, córką Wratysława czeskiego i księżniczki węgierskiej Adelajdy (nie zaś Świętosławy, siostry władcy polskiego); najstarszy syn Władysława, Zbigniew (ur. między 1070 a 1073 r.), pochodził z nieuznanego przez Kościół małżeństwa; Bolesław III Krzywousty urodził się w 1086 r. [przypis edytorski]
książę Władysław — tu: Władysław Łokietek. [przypis edytorski]
Książę w Lambert wciąż — książę Adam Czartoryski w Hotel Lambert, w Paryżu. [przypis redakcyjny]
książę — w terminologii stosowanej przez Russa „książę” oznacza władzę wykonującą prawa. [przypis tłumacza]
książę wysokie (daw.) — w dawnej polszczyźnie słowo „książę” było rodzaju nijakiego. [przypis edytorski]
książę Zbaraski, kiedy do sułtana w poselstwie od króla Jegomości zeszłego roku jeździł — gdzie dzięki jego dyplomatycznemu talentowi Polska uzyskała zatwierdzenie układów chocimskich. [przypis edytorski]
książę z Karnutu — Herkules II, syn Alfonsa I d'Este, mąż Renaty, córki Ludwika XII, miał tytuł księcia Chartres (w starożytności siedzieli w tej okolicy Carnutes). [przypis redakcyjny]
książe Chrześcijańskie (starop. forma) — dziś: chrześcijańskiego księcia. [przypis edytorski]
książeczka Tassa — [Goffred abo] Jerozolima Wyzwolona [Torquato Tasso] w przekładzie Piotra Kochanowskiego [wyd. w 1618 r. w Krakowie]. [przypis redakcyjny]
książe ormiańskie (starop.) — dziś r.m.: książę ormiański. [przypis edytorski]
książka Alberta Feuillerat (…) pt. „Comment Marcel Proust a composé son roman” — Yale Romanic Studies VII. Comment Marcel Proust a composé son roman. Par Albert Feuillerat, (Paryż) 1934; str. 8 nl. i 314, i 2 nl. [przypis autorski]
książka — chodzi o brewiarz, tj. zbiór modlitw katolickich przeznaczonych na każdy dzień roku. [przypis edytorski]
książka Dawida — wzmianka o książce J. Wł. Dawida, pt.: Inteligencja, wola i zdolność do pracy. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
książka francuska — chodzi o książkę wymienioną w źródłach: René Vallery-Radot, La vie de Pasteur, Vingt et unième édition, Paris: Hachette, 1922. Jej autor był mężem Marii-Luizy, córki Pasteura. Ta słynna biografia nigdy w całości nie została przetłumaczona na język polski. Istnieje jedynie jej wolny przekład: R. Vallery-Radot, Życie Pasteura, wolny przekład z francuskiego A. B., Warszawa 1909. [przypis edytorski]
Książka jego nie była pisana, aby skłonić ku pobożności — I. 18: III. 9; III, 12. [przypis tłumacza]
książka jej (…) dla tych, co pragną zapoznać się z ustawodawstwem pracy, wniknąć w jej dzieje i socjologiczne podstawy… — Zarys socjologii: polityki i ustawodawstwa pracy, Warszawa, E. Wende i S-ka, Towarzystwo Wydawnicze „Ignis”. [przypis autorski]
książka napisana przez księdza — Mowa o proboszczu św. Bartłomieja. [przypis tłumacza]
książka o angielskiej mistyce — Studies of English Mystics, książka Inge'a z 1906 roku. [przypis edytorski]
książka o modlitwie — Die wahre und gründliche Gottseligkeit aller Christen iugemein, nebst einer abhandlung vom Gebet. 1740. Drugie wydanie z r. 1773. [przypis autorski]
książka opowiadająca dzieje zgonu męczennika — autor kroniki powołuje się na znane sobie, a niedochowane do dziś, źródło pisane, legendę o św. Wojciechu, w której miał być opisany obszernie pobyt Ottona III w Polsce (tzw. zjazd gnieźnieński). [przypis edytorski]
książka, w której (…) czytał — dziś: (…) którą czytał. [przypis edytorski]
książkę, którą czytał, o człowieku, którego wychowała w lasach małpa — mowa najprawdopodobniej o powieści Tarzan wśród małp (Tarzan of the Apes) napisanej przez Edgara Rice'a Burroughsa w 1912 r. [przypis edytorski]
Książkę moją spalono, a na mnie wydano wyrok — 18 czerwca 1762 w Genewie potępiono, publicznie podarto i spalono przed ratuszem Emila oraz Umowę społeczną, zaś autora skazano na wygnanie. Jedynym rządem, który oficjalnie potępił Umowę społeczną były władze Genewy. [przypis edytorski]
książkę „O Świętym Dziewictwie”, napisaną przez pewnego oratorianina — chodzi o książkę Klaudiusza Seguenot, pt. De la Sainte Virginité, discours traduit de S. Augustin, avec quelques remarques pour la clarté de la doctrine (Paryż, 1638). [przypis tłumacza]
książkę tę potępił Rzym i biskupi francuscy — we wrześniu 1640 została umieszczona na indeksie, również Sorbona obłożyła cenzurą niektóre jej tezy. [przypis edytorski]
książki — do nabożeństwa. [przypis edytorski]
książki (…) „o sztuce, jak życie ludzkie przedłużyć — tytuł tej książki brzmi: Makrobiotyka, czyli sztuka, jak życie ludzkie przedłużyć. Wyszła w r. 1796. Polski jej przekład przez Tomasza Krauze wyszedł w Warszawie w r. 1828. [przypis tłumacza]
Książ Wielki — miasteczko k. Miechowa. Opodal za miastem wznosi się starożytny, okazale marmurami przybrany zamek, zwykła siedziba ordynatów pińczowskich, Myszkowskich. [przypis redakcyjny]
księcej — forma skrócona od popr. D.lp: książęcej; zastosowana dla zachowania rytmu wiersza. [przypis edytorski]
księcia czeskiego — Władysława. [przypis edytorski]
księcia d'Aumale: — Książę d'Aumole, syn króla Ludwika Filipa, zdetronizowanego przez rewolucję r. 1848. [przypis autorski]
księcia piękna szkoła — W starożytności były szkoły filozoficzne od mistrzów swoich nazwane. Dlatego tu Dante zebranie poetów pod naczelnictwem Homera nazywa jego piękną szkołą. [przypis redakcyjny]
księciu — w źródle: X. [przypis edytorski]
księciu z Ferrary, który w r. 1484 Wenecjanom, a w r. 1510 papieżowi Juliuszowi II (…) opór stawił — autor utożsamia dwóch władców Ferrary: Herkulesa I d'Este (1431–1505) oraz jego syna i następcę Alfonsa I (1476–1534). [przypis edytorski]
Księdzjan — Na wpół legendarny cesarz abisyński Prestre Jehan. [przypis tłumacza]
księdzowie — dziś popr.: księża. [przypis edytorski]
księdzowski — dziś: księżowski. [przypis edytorski]
księga adresowa Lehmanna — wiedeńska książka adresowa, opracowana przez Adolpha Lehmanna (1828–1904), austriackiego dziennikarza. [przypis edytorski]
księga adresowa wszystkich, żyjących (…) mężów stanu, finansistów, bankierów, przemysłowców, uczonych, literatów, malarzy, muzyków itp. — ja proponuję zrobić polski taki almanach specjalny pod redakcją naczelną Boya pod japońskim tytułem: Ktomajaja. Chyba mimo zerwania między nami stosunków (oczywiście) omieszka mnie tam nie zamieścić. [przypis autorski]
księga buchalteryjna — księga rachunkowa. [przypis edytorski]
Księga czwarta — Nb. [nota bene (łac.): warto zauważyć; red. WL.] Niektóre miejsca w pieśni czwartej są pióra Stefana Witwickiego. [przypis autorski]
Księga Eklezjastyka — jedna z dydaktycznych ksiąg biblijnych, znana też pt. Księga Mądrości Syracha; w Syr 22:21–22 mowa o tym, że kto wyciąga miecz na przyjaciela lub źle się do niego odzywa, ma jeszcze drogę powrotu, ale wyjawienie tajemnicy i zdrada zawsze zrywają przyjaźń. [przypis edytorski]
księga Elim — rok wydania księgi Elim wyrażony chronostychem z Biblii Wumałłaa haarec diea et Adonai (i napełni się ziemia wiedzą Boga). Zorach Natanowicz, przesyłając w podarku Salomonowi Dalmadigus futro na ręce Żydów wileńskich, tak do nich pisze swym wschodnim stylem: „Bracia moi, mieszkający w Wilnie i okolicach, przeszlijcie z łaski swojéj to pismo do sławnego doktora księcia Radziwiłła, tam gdzie się on znajduje. Błogosławieni wy i los wasz, że cieszycie się blaskiem jego mądrości i błogosławiona ziemia wasza. Niech was Bóg pomnoży i wzniesie waszego ducha na wysokość nauk teologicznych i przyrodzonych. Ja się ośmieliłem uczcić wasze oblicza ofiarą przesłaną przez p. Hirszę syna Chaima, a po niéj sam przybędę”. [przypis autorski]
księga Enocha, dziś: Pierwsza Księga Henocha — starożytna żydowska księga religijna, napisana rzekomo przez Henocha, biblijnego patriarchę sprzed potopu; opisuje m.in. upadek aniołów, pochodzenie demonów, wędrówkę Henocha po szeolu i niebie, zjawiska astronomiczne, czasy ostateczne; Księga Henocha była popularna w judaizmie i chrześcijaństwie starożytnym, została włączona do etiopskiego kanonu biblijnego. [przypis edytorski]
Księga Estera — biblijna księga, wg której perski król Achaszwerosz (Ahaswer) oddalił swoją piękną żonę Waszti, ponieważ podczas publicznej uczty okazała nieposłuszeństwo jego rozkazom. Haman, pierwszy minister króla, nienawidził Żydów i skłonił władcę, by ten wydał rozkaz ich zgładzenia. Tymczasem Achaszwerosz, szukając następczyni Waszti, pokochał i poślubił żydowską dziewczynę Esterę, która postępując wedle wskazówek swego wuja i opiekuna Mordechaja (Mardocheusza), wpłynęła na cofnięcie okrutnego zarządzenia, ocalając w ten sposób swój lud. Haman i jego synowie zostali powieszeni, a miejsce niegodziwego ministra zajął Mordechaj. Na pamiątkę tego cudownego ocalenia Żydzi obchodzą święto Purim. [przypis edytorski]
Księga Kaznodziejska — biblijna dydaktyczna Księga Koheleta, zwana też Księgą Kaznodziei Salomona; żądza poznania, która według słów Księgi Kaznodziejskiej jest najgorszą klątwą: por. Koh 1, 18. [przypis edytorski]
Księga Męczenników — monumentalne dzieło Johna Foxe'a (1516/17–1587) wyd. w 1563 r. pt. Actes and Monuments, popularnie zwane Book of Martyrs, zawierające żywoty męczenników chrześcijańskich w kulturze Zachodu ze szczególnym uwzględnieniem ang. protestantów lub proto-protestantów od XIV stulecia (prześladowania lollardów) do czasów panowania Marii I Stuart; księga była powszechnie znana wśród brytyjskich purytanów, stanowiła pokaźną pozycję wydawniczą, licząc sobie ok. 2000 stron i od ukazania się stanowiła rodzaj fundamentalnej pracy dla kościoła anglikańskiego. [przypis edytorski]
