Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | holenderski | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | liczba mnoga | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | staropolskie | ukraiński | włoski
Według języka: wszystkie | English | français | lietuvių | polski
Znaleziono 2984 przypisów.
Pelagio Palagi (1775–1860) — włoski malarz, rzeźbiarz i architekt. [przypis redakcyjny]
Pelegrino Rossi (1787–1848) — profesor prawa na uniwersytecie genewskim, później w Paryżu, następnie poseł francuski w Rzymie, zginął jako minister państwa kościelnego w czasie rewolucji rzymskiej 15 listopada 1848 roku. [przypis redakcyjny]
pelerynka — narzucona na sutannę, była oznaką kanonika, wyższej godności kościelnej. [przypis redakcyjny]
peletron — miara grecka, my byśmy powiedzieli: morga [morga: daw. miara powierzchni, równa od 0,33 do 1 hektara; red. WL]. [przypis redakcyjny]
Pelijas (właśc. Pelias) — król Jolkos w Tesalii. Zabiły go własne córki zwiedzione przez Medeę, która dała im zioła mające jakoby po wygotowaniu w nich ciała Peliasa przywrócić mu młodość. [przypis redakcyjny]
Pelopidów plemię — Pelops był ojcem Atreusza, pierwszym grzesznikiem w rodzie Pelopidów. [przypis redakcyjny]
Pelorum — przedgórze sycylijskie, według zdania geologów, wnoszących z pokładów ziemi, przez zatop morski od lądu Włoch oddzielone. [przypis redakcyjny]
Pembrocya — hrabstwo Pembrocke w Anglii. [przypis redakcyjny]
Pembroza — hrabstwo Pembroke w płd. Walii w Anglii. [przypis redakcyjny]
Penelopa — żona Odyseusza, jednego z głównych bohaterów Iliady i Odysei Homera, wzór wierności małżeńskiej. [przypis redakcyjny]
penetrować (z łac.) — przenikać, rozumieć. [przypis redakcyjny]
penitencjariusz — duchowny katolicki upoważniony do udzielania rozgrzeszenia w wypadku ciężkiego przewinienia. [przypis redakcyjny]
penitencjariusz (z łac.) — ksiądz, mający prawo rozgrzeszania w szczególnych wypadkach. [przypis redakcyjny]
penitentów — [tu:] żałujących, przystępujących do spowiedzi. [przypis redakcyjny]
penowany — karany. [przypis redakcyjny]
pens — drobna moneta brytyjska, 1/2 szylinga. [przypis redakcyjny]
pensja — stała zapłata. [przypis redakcyjny]
pensja — tzw. „lista cywilna”; pensją — dziś popr. forma B. lp: pensję. [przypis redakcyjny]
Pensja — według Korzona dochody Stanisława Augusta wynosiły w roku rachunkowym 1788/89 ogółem z górą 7.600 tys. zł. polskich. [przypis redakcyjny]
pensum (łac.) — dzienna praca, zadanie; tu B. lm pensa: zadania. [przypis redakcyjny]
pensum (z łac.) — zadanie. [przypis redakcyjny]
Pentesylea — królowa Amazonek, przybyła Trojanom z pomocą; zabita przez Achillesa. [przypis redakcyjny]
Penteus (mit. gr.) — król Teb, który sprzeciwiał się zaprowadzeniu kultu Dionizosa; rozgniewany bóg straszliwie go za to ukarał: matka jego, Agawa, w szale bachicznym rozszarpała go, sądząc, że ma przed sobą lwa; los jego jest tematem tragedii Eurypidesa Bachantki. [przypis redakcyjny]
peplos (z gr.) — wierzchnie okrycie kobiece w starożytnej Grecji. [przypis redakcyjny]
peplum — obszerna, wspaniała szata. [przypis redakcyjny]
per absentiam (łac.) — przez nieobecność. [przypis redakcyjny]
per amicitiam (łac.) — z powodu przyjaźni. [przypis redakcyjny]
per amorem dei nolite pisiare (łac.) — na miłość Boga, nie moczcie. [przypis redakcyjny]
per amorem gentis nostrae (łac.) — z miłości ku narodowi naszemu. [przypis redakcyjny]
per appellationem (łac.) — przez apelację; zwrot sądowy, tu: żart. [przypis redakcyjny]
per ardua (łac.) — dzięki trudnościom. [przypis redakcyjny]
per arendam (łac.) — dzierżawą. [przypis redakcyjny]
per bellum intestinum (łac.) — przez wojnę domową. [przypis redakcyjny]
percepcja — dochód, wpływ pieniężny. [przypis redakcyjny]
per ceram erasam (łac.) — przez zeskrobanie wosku. [przypis redakcyjny]
per certum numerum personarum (łac.) — przez pewną liczbę osób. [przypis redakcyjny]
per confertas (…) (łac.) — przez ściśnięte tłumy, wbrew swemu i wszystkich oczekiwaniu. [przypis redakcyjny]
per consequens (łac.) — w następstwie. [przypis redakcyjny]
per curiositatem (łac.) — przez ciekawość. [przypis redakcyjny]
per deputatos (łac.) — przez deputatów, przez delegatów. [przypis redakcyjny]
per deputatos (łac.) — przez deputatów, przez przedstawicieli. [przypis redakcyjny]
Perditio tua ex te (łac.) — Zginienie twoje z ciebie, o Izraelu! (Ozeasz XIII, 9). Chełmski chciał powiedzieć: „Sameś sobie winien, dobijając się tak o tę arendę i gwałtem mię wypierając z Olszówki. Mógłbym rzec teraz: Dobrze ci tak, alem chrześcijanin” itd. [przypis redakcyjny]
per Dominum Nostrum (łac.) — przez Pana Naszego. [przypis redakcyjny]
perduellium (łac.) — wrogów. [przypis redakcyjny]
pereant hostes (łac.) — niech zginą wrogowie. [przypis redakcyjny]
pereat (łac.) — niech przepadnie. [przypis redakcyjny]
pereat umbra (łac.) — niech giną ciemności. [przypis redakcyjny]
peregrinationis (łac.) — podróżowania. [przypis redakcyjny]
peregrynacja (z łac.) — podróż, pielgrzymka. [przypis redakcyjny]
peregrynacja (z łac.) — wędrówka. [przypis redakcyjny]
peregrynacji — podróży, pielgrzymki. [przypis redakcyjny]
peregrynować — podróżować. [przypis redakcyjny]
Perejasław (dziś ukr.: Perejasław-Chmelnyckij) — miasto na środkowej Ukrainie, ok. 80 km na płd. wschód Kijowa, w XVII w. ośrodek kozacki; w 1630 oblegane bez skutku przez polskiego hetmana Koniecpolskiego, w 1649 miejsce rokowań Polaków z Chmielnickim. [przypis redakcyjny]
Perekop — przesmyk, prowadzący na Półwysep Krymski, i osada, broniąca wejścia na półwysep. [przypis redakcyjny]
Perekop — twierdza tatarska, strzegąca wejścia na Półwysep Krymski. [przypis redakcyjny]
perełki Wschodu — młodociane piękności. [przypis redakcyjny]
perenne gloriae monumentum (łac.) — wieczysty pomnik sławy. [przypis redakcyjny]
perenne monumentum (łac.) — wiecznotrwałym pomnikiem. [przypis redakcyjny]
perennis gloriae (łac.) — chwały wieczystej. [przypis redakcyjny]
per exdivisionem (łac.) — przez podział. [przypis redakcyjny]
per fas et nefas (łac.) — godziwą lub niegodziwą drogą. [przypis redakcyjny]
per fas et nefas (łac.) — godziwym i niegodziwym sposobem. [przypis redakcyjny]
perfumy Atkinsona — luksusowe perfumy angielskie. [przypis redakcyjny]
per gradus (łac.) — przez stopnie, kolejno. [przypis redakcyjny]
periclitanti patriae (łac.) — zagrożonej ojczyźnie. [przypis redakcyjny]
pericula denuntiando imminentia (łac.) — oznajmiając grożące niebezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]
periculosae plenum est opus aleae (łac.) — sprawa ta jest pełna niebezpiecznego hazardu (Horacy). [przypis redakcyjny]
periculosa (łac.) — niebezpieczna. [przypis redakcyjny]
periculose (łac.) — niebezpiecznie. [przypis redakcyjny]
periculosissima incendia (łac.) — najniebezpieczniejsze pożary. [przypis redakcyjny]
periculosissime (łac.) — bardzo niebezpiecznie. [przypis redakcyjny]
periculosus (łac.) — niebezpieczny; tu M. lp r.ż. periculosa: niebezpieczna. [przypis redakcyjny]
periculum in mora (łac. ) — niebezpieczeństwo w zwłoce (hasło wyrażające potrzebę szybkiego działania). [przypis redakcyjny]
periculum (łac.) — niebezpieczeństwo, tu M. lm pericula: niebezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]
periculum libertatis (łac.) — niebezpieczeństwo dla wolności. [przypis redakcyjny]
per importunas instantias (łac.) — przez natrętne prośby. [przypis redakcyjny]
per instrumenta (łac.) — za pomocą. [przypis redakcyjny]
period (z gr.) — okres. [przypis redakcyjny]
period (z łac.) — okres; tu: pojęcie z zakresu retoryki, okres retoryczny, czyli zdanie o konstrukcji zgodnej z zaleceniami retoryki. [przypis redakcyjny]
period (z łac.) — okres; tu: (w daw. brzmieniu) ciężkie peryjody w znaczeniu: ciężkie czasy, trudne przeprawy. [przypis redakcyjny]
peripatetici (łac.) — [perypatetycy]; tak zwano uczniów Arystotelesa, dlatego że filozof ten zwykł był wykładać w peripatos (z gr.: miejsce przechadzek) ateńskiego Liceum. Stąd przeszła nazwa na całą szkołę filozoficzną. [przypis redakcyjny]
peritus (łac.) — doświadczony. [przypis redakcyjny]
Perkuna tete (…) przyjmuje kąpielą znużone i zapylone słońce i wypuszcza je nazajutrz omyte i błyszczące — zresztą to nie mit, zupełnie nie zgadza się z wszystkim innym, co o litewskim kulcie słońca wiemy; jest to wstęp z bajki o sierocie, rycerzu itd, co w pogoni za czymś na dwór słońca się dostaje, przyjęty przez matkę czy siostrę, nim słońce wróci, a bajkę tę słyszał Żmudzin od Polaka lub Rusina; p. Jakub ustęp z klechdy, kwalifikujący się tylko do „folkloru”, do mitologii przeniósł. [przypis redakcyjny]
per litteras brevibus denuntiare (łac.) — listownie pokrótce uwiadomić. [przypis redakcyjny]
per me licet (łac.) — z mojej strony zgoda. [przypis redakcyjny]
permisja (z łac.) — pozwolenie. [przypis redakcyjny]
permisję (łac. permisio: pozwolenie) — zwolnienie. [przypis redakcyjny]
per modum humanitatis (łac.) — przez grzeczność. [przypis redakcyjny]
per modum (łac.) — na sposób. [przypis redakcyjny]
per modum (łac.) — w postaci. [przypis redakcyjny]
per necessitatem (łac.) — z konieczności. [przypis redakcyjny]
per nexum sanguinis — dla związków krwi. [przypis redakcyjny]
perniciosa (wł.) — febra malaryczna. [przypis redakcyjny]
per nimiam mollitiem et voluptatem (łac.) — przez zbyteczne wygody i używanie. [przypis redakcyjny]
per non sunt (łac.) — dosłownie: „przez nie są”. [przypis redakcyjny]
per nuntios terrestres (łac.) — przez posłów ziemskich. [przypis redakcyjny]
perorą — przemową. [przypis redakcyjny]
perora — długie rozwlekle przemówienie. [przypis redakcyjny]
perorów — przemów. [przypis redakcyjny]
perorowali — przemawiali, rozwodzili się. [przypis redakcyjny]
