Przypisy

śrubstak a. szrupstak (daw., gw., z niem. Schraubstock) — imadło, przyrząd do mocowania przedmiotów podczas obróbki, złożony z dwu szczęk zaciskanych za pomocą śruby. [przypis edytorski]

śtanga właśc. sztanga (z niem.) — sztaba żelazna tu: zabezpieczająca wrota. [przypis edytorski]

śtraf (z niem.) — kara. [przypis edytorski]

Sachsengänger (niem.) — najemni robotnicy rolni ze Śląska (przede wszystkim z Górnego Śląska), Poznania, Prus i Pomorza, którzy latem podejmowali pracę na zachodzie, głównie na polach buraczanych w Saksonii (niem. Sachsen). [przypis edytorski]

Saisonstaat (niem.) — państwo sezonowe. [przypis edytorski]

sakum-pakum (rzad., z niem.) — spakować się w pośpiechu i wyruszyć. [przypis edytorski]

Salon-Anarchist (niem.) — dosł. anarchista salonowy; aluzja do gł. bohatera powieści J. H. Mackaya Die Anarchisten z 1891, przedstawiającej nędzę i przestępczość londyńską. [przypis edytorski]

satyrenwürdig (niem.) — godny satyry. [przypis edytorski]

sauerkraut (niem.) — kiszona kapusta. [przypis edytorski]

Schade dass die Natur (…) zum Schelmen der Stoff (niem.) — Szkoda, że natura stworzyła z ciebie tylko jednego człowieka, ponieważ materiał był na godnego mężczyznę i na hultaja (epigram nr 20, pt. Prorok, ze zbioru epigramatów satyrycznych Xenien, napisanego w 1796 wspólnie przez Johanna Wolfganga Goethego oraz jego przyjaciela Friedricha Schillera). [przypis edytorski]

schadenfreuda, właśc. Schadenfreude (niem.) — przyjemność czerpana z cudzego niepowodzenia. [przypis edytorski]

Schadenfreude (niem.) — radość z cudzej krzywdy (termin z psychoanalizy Freuda). [przypis edytorski]

Schadenfreude (niem.) — radość z niepowodzeń innych. [przypis edytorski]

Schaffner (niem.) — konduktor. [przypis edytorski]

schauderhafte Geschichten (niem.) — okropne historie; opowieści takie, że ciarki przechodzą. [przypis edytorski]

Schauen's, dass Sie weiter kommen (niem.) — Zobaczymy, co pan wskórasz. [przypis edytorski]

Schauen Sie mal, Doktor! (niem.) — Proszę spojrzeć, panie doktorze! [przypis edytorski]

scheiba (z niem.) — tu: płytka metalowa z otworem, podkładana pod główkę śruby lub pod nakrętkę. [przypis edytorski]

Scheinproblem (niem.) — pseudo-problem, problem pozorny. [przypis edytorski]

Scherz, Ironie und tiefere Bedeutung (niem.) — żart, ironia i głębsze znaczenie. [przypis edytorski]

Schicksal (niem.) — przeznaczenie. [przypis edytorski]

Schimele (z niem. schimmel) — pleśniowy; siwek. [przypis edytorski]

schimmel (niem.) — koń siwek. [przypis edytorski]

Schlafzimmer (niem.) — pokój sypialny. [przypis edytorski]

Schlagader (niem.) — arteria, tętnica. [przypis edytorski]

schlecht (niem.) — zły; źle. [przypis edytorski]

schleichender Vorgang (niem.) — stopniowy proces. [przypis edytorski]

schnell, Hund (niem.) — szybko, psie. [przypis edytorski]

schnell, Leute (niem.) — szybko, ludzie. [przypis edytorski]

schnell (niem.) — szybko. [przypis edytorski]

schön bin ich (niem.) — dosł.: piękny jestem. [przypis edytorski]

schönen Dank (niem.) — pięknie dziękuję; dziękuję bardzo. [przypis edytorski]

schöne (niem.) — ładne, piękne, urocze. [przypis edytorski]

schön (niem.) — ładnie; pot.: no dobrze. [przypis edytorski]

Schön! (niem.) — Pięknie! [przypis edytorski]

schrecklich (niem.) — straszne, okropne. [przypis edytorski]

Schriftsteller vom Rang (niem.) — uznany pisarz; pisarz pewnej rangi. [przypis edytorski]

Schritt und Tritt (niem.) — (wyrażenie idiomatyczne) na każdym kroku; tu: krok i tempo. [przypis edytorski]

Schurke, Lump (niem.) — łotr, szmaciarz. [przypis edytorski]

Schutzhaft (niem.) — dosł. areszt ochronny, wprowadzony w r. 1933 r. na mocy rozporządzenia o „ochronie narodu i państwa”, był ważnym elementem wprowadzonego przez nazistów „państwa stanu wyjątkowego”. [przypis edytorski]

Schweinedreck (niem.) — świńskie gówno. [przypis edytorski]

Schweinehund (niem.) — bydlak. [przypis edytorski]

Schwein (niem.) — świnia. [przypis edytorski]

Schwein und Dreckperiode (niem.) — okres świni i gówna. [przypis edytorski]

schwere Not (niem.) — ciężka bieda; wielki kłopot. [przypis edytorski]

Schwung (niem.) — zapał; rozmach. [przypis edytorski]

sękiel a. szenkiel (z niem. Schenkel) — wystająca z piasty część osi, na której obraca się koło wozu. [przypis edytorski]

sękiel a. szenkiel (z niem. Schenkel) — wystająca z piasty część osi, na której obraca się koło wozu. [przypis edytorski]

Sechs Wagen Zuchtschweine (niem.) — sześć wagonów świń hodowlanych. [przypis edytorski]

sehen Sie (niem.) — widzi pan. [przypis edytorski]

Sehenswürdigkeit (niem.) — atrakcje turystyczne. [przypis edytorski]

Sehr grosser Mann (niem.) — bardzo wielki człowiek. [przypis edytorski]

Sehr gut (niem.) — bardzo dobrze. [przypis edytorski]

Sehr unangenehm! (niem.) — Bardzo nieprzyjemne! [przypis edytorski]

Seine Durchlaucht (niem.) — Jego Wysokość. [przypis edytorski]

Sein und Zeit (niem.) — Bycie i czas. [przypis edytorski]

sekt (z niem.) — wino musujące. [przypis edytorski]

Selbstlob stinkt (niem.) — samolub cuchnie. [przypis edytorski]

sicher ist sicher (niem.) — pewne to pewne. [przypis edytorski]

Sieg um jeden Preis. Heil (niem.) — Zwycięstwo za wszelką cenę. Niech żyje. [przypis edytorski]

Sieh, Brasilianer aus Polen. (niem.) — Patrz, Brazylianie z Polski! [przypis edytorski]

Siehst du, das ist ein Geschäft, / Das bringt noch was ein,/ Doch es muss verstanden sein (niem.) — widzisz, to jest interes, który jeszcze co przynosi, jednak musi być zrozumiany (ale pojąć trzeba, czym jest). [przypis edytorski]

Sie ist verlobt (…) Struka (niem.) — jest zaręczona z panem Głębockim ze Strugi. [przypis edytorski]

Sie muss weg (niem.) — ona musi się wynosić. [przypis edytorski]

sie selbst haben es gewunscht (niem.) — sam pan tego chciał. [przypis edytorski]

Silbergrafy, Goldbarony (z niem.) — srebrni hrabiowie, złoci baronowie. [przypis edytorski]

Sitzfleisch (niem.) — siedzenie, cztery litery. [przypis edytorski]

soeben angekommen (niem.) — właśnie przybył. [przypis edytorski]

so ein Halunke (niem.) — taki to łajdak. [przypis edytorski]

so ein Lump, so ein Strizzi (niem.) — taki śmieć, taki alfons. [przypis edytorski]

So halt ich's endlich denn in meinen Handen… (niem.) — Więc wreszcie trzymam go w swych rękach / I w pewnym sensie mogę nazwać swoim (Goethe, Torquato Tasso, akt I, scena 3). [przypis edytorski]

Sokrates, warum treibst du keine Musik (niem.) — Sokratesie, dlaczego nie uprawiasz muzyki; cytat z Narodzin tragedii F. Nietschego, wyrażający wątpliwości Sokratesa, w jakim stosunku pozostaje wiedza i sztuka, to, co logiczne i to, co intuicyjne. [przypis edytorski]

sołtystwo a. sołectwo (z niem. Schuldheiss: wiejski sędzia) — w daw. Polsce urząd sołtysa, zwierzchnika osadników nowo zakładanej wsi. Sołtys zarządzał pracą gromady, a w razie konfliktów przewodniczył sądom. Sołtystwo było dziedziczne. [przypis edytorski]

So lasst mich scheinen bis ich werde (niem.) — Więc pozwólcie mi świecić, dopóki jestem. [przypis edytorski]

Sonderaktion (niem.) — akcja specjalna. [przypis edytorski]

Sonderbehandlung (niem.) — akcja specjalna. [przypis edytorski]

so (niem.) — tak; ach tak. [przypis edytorski]

Sonne! (niem.) — Słońce! [przypis edytorski]

so, so (niem.) — tak, tak; a więc tak. [przypis edytorski]

So und nicht anders (niem.) — Tak, a nie inaczej. [przypis edytorski]

so was wie Sudermann, wie Bahr (niem.) — coś jak Sudermann, jak Bahr. [przypis edytorski]

Sparkasa (z niem.) — kasa oszczędnościowa. [przypis edytorski]

Spécialité pour les musiciens… (fr., niem., ang.) — specjalnie dla muzyków, wyostrza zmysł słuchu, zachwycająca wrażliwość na muzykę. [przypis edytorski]

Speisekarte (niem.) — karta dań; menu. [przypis edytorski]

speiszetel, popr. speisezettel (niem.) — jadłospis, menu. [przypis edytorski]

Spiegel zerschlagen (niem.) — rozbić lustro. [przypis edytorski]

spinnen (z niem.) — prząść, snuć. [przypis edytorski]

Spitzbube (niem.) — szelma, hultaj, łotr. [przypis edytorski]

sprich doch nicht so laut, bist du verrückt? (niem.) — ależ nie mów tak głośno, oszalałaś? [przypis edytorski]

spricht (niem.) — mówi. [przypis edytorski]

Staatsbetriebe (niem.) — przedsiębiorstwa państwowe. [przypis edytorski]

stafirować (z niem. staffieren) — stroić się z przesadą, tu: elegancko przygotować. [przypis edytorski]

Stammgast (niem.) — stały gość. [przypis edytorski]

Standpunkt (niem.) — stanowisko. [przypis edytorski]

Standrecht (niem.) — sąd doraźny, działający w przyspieszonym trybie. [przypis edytorski]

Steinträger (niem.) — kamieniarz; tragarz kamieni. [przypis edytorski]

still (niem.) — cicho. [przypis edytorski]

stimmt (niem.) — dobrze, zgadza się. [przypis edytorski]

stimmt (niem.) — zgadza się. [przypis edytorski]

Stimmung (niem.) — nastrój. [przypis edytorski]