Przypisy

Abend (niem.) — wieczór. [przypis edytorski]

abends (niem.) — wieczorem. [przypis edytorski]

Aber das ist selbstverständlich (niem.) — Ależ to się rozumie samo przez się. [przypis edytorski]

Aber doch reich ist die Viertel (niem.) — jednakże jest to zamożna dzielnica. [przypis edytorski]

Aber doch sicher treten Sie ans Licht. Ans Licht (niem.) — Niechże pan wejdzie dokładnie w światło. W światło. [przypis edytorski]

aber hier liegt der Hund begraben (niem.) — ale tu leży pies pogrzebany. [przypis edytorski]

Aber ist das eine Antwort (niem.) — ale czy to jest odpowiedź. [przypis edytorski]

aber (niem.) — ale. [przypis edytorski]

Aber warum überhaupt Wahrheit? (niem.) — Ale dlaczego w ogóle prawda? [przypis edytorski]

Aber wo? Warum soll ich denn? (niem.) — Ale gdzież? Czemu miałbym być? [przypis edytorski]

Abfahrt nach Hamburg (niem.) — odjazd do Hamburga. [przypis edytorski]

Abgang (niem.) — ubytek, więzień wypisany z obozu na skutek zgonu lub przeniesienia do innego obozu. [przypis edytorski]

Abstinenzerscheinungen (niem.) — objawy odstawienia. [przypis edytorski]

abszyt (z niem.) — zwolnienie ze służby wojskowej. [przypis edytorski]

abtreten (niem.) — odstąpić, odejść; odmaszerować. [przypis edytorski]

Ach, das ist ganz egal (niem.) — Ach, to wszystko jedno. [przypis edytorski]

Ach, Gott (niem.) — Ach, Boże. [przypis edytorski]

Ach, Herr Jeh (niem.) — ach, Panie Jezu. [przypis edytorski]

Ach, sagen Sie, bitte, Herr Praesident… (niem.) — Niech mi pan powie, panie prezesie… [przypis edytorski]

Achtel (niem.) — ósma część; antałek. [przypis edytorski]

Achtung, Achtung! Vor Juden wird gewarnt. Halt! Juden, Läuse, Fleckfieber (niem.) — Uwaga, uwaga! Ostrzega się przed Żydami. Stop! Żydzi, wszy tyfus. [przypis edytorski]

Achtung, Achtung! Vor Juden wird gewarnt. Halt! Warnungsstimme. Juden, Läuse, Fleckfieber (niem.) — Uwaga, uwaga! Ostrzega się przed Żydami. Stop! Ostrzeżenie. Żydzi, wszy tyfus. [przypis edytorski]

Achtung, bereit, Feuer! (niem.) — Uwaga, gotuj broń, ognia! [przypis edytorski]

Achtung (niem.) — uwaga. [przypis edytorski]

Achtung! Weltjudentum. Gefahr (niem.) — Uwaga! Światowe Żydostwo. Niebezpieczeństwo! [przypis edytorski]

Ach wo! (niem.) — ależ gdzie; gdzież tam. [przypis edytorski]

ah so (niem.) — ach, tak. [przypis edytorski]

ah so, selbstverstandlich (niem.) — ach, tak, rozumie się samo przez się. [przypis edytorski]

akklimatisierte, der (niem.) — zaaklimatyzowany. [przypis edytorski]

alkierz (z niem. Erker: wykusz) — w architekturze: czworoboczne pomieszczenie narożne, wyraźnie wyodrębnione z bryły budynku (również dachem); w staropolszczyźnie: popularne określenie małego, ustronnego pokoiku, bocznego gabineciku. [przypis edytorski]

alle, alle Menschen weg nach Madagaskar (niem.) — wszyscy, wszyscy ludzie precz, na Madagaskar. [przypis edytorski]

alle Juden raus (niem.) — wszyscy Żydzi wyjść (dosł.: na zewnątrz; wulg.: wynocha). [przypis edytorski]

Allerdings. Ja. Leider. (niem.) — oczywiście, tak, niestety. [przypis edytorski]

Alles ist schon verloren, verloren (niem.) — Wszystko już stracone, stracone. [przypis edytorski]

alles ist weg (niem.) — wszystko poszło precz. [przypis edytorski]

alles (niem.) — wszyscy. [przypis edytorski]

alles (niem.) — wszystko. [przypis edytorski]

Alles Scheisse… Nimm den Dreck weg und schmeiss an die Seite (niem.) — Wszystko to gówno… Zabierz stąd to łajno i rzuć na bok. [przypis edytorski]

Alles war erlaubt (niem.) — Wszystko było dozwolone. [przypis edytorski]

alles wild! (niem.) — wszystko dzikie! [przypis edytorski]

Alles zerschmilzt in grosse Massen (niem.) — Wszystko roztapia się w wielkich masach. [przypis edytorski]

alle Wetter (niem.) — przekleństwo: do stu piorunów. [przypis edytorski]

alrauna (z niem.) — korzeń mandragory. [przypis edytorski]

Also loos! (niem.) — więc śmiało! [przypis edytorski]

Also, mein lieber (niem.) — A więc, mój drogi. [przypis edytorski]

also (niem.) — a więc, zatem. [przypis edytorski]

also wie gesagt (niem.) — więc, jak to mówią. [przypis edytorski]

als solches (niem.) — jako takiego. [przypis edytorski]

als späte Entlehnungen anzusehen und waren sicherlich zu keiner Zeit volkstümlich (niem.) — winny być traktowane jak późne pożyczki, i nie uznawane za popularne w żadnym momencie. [przypis edytorski]

alszbant (daw., z niem. Halsband) — naszyjnik. [przypis edytorski]

alszbant (daw., z niem.) — naszyjnik. [przypis edytorski]

alszbant (z niem.) — naszyjnik, taśma ozdobiona klejnotami a. naszywany klejnotami gorset kobiecy. [przypis edytorski]

alte Sachen (niem.) — stare rzeczy. [przypis edytorski]

Altgeselle (niem.) — starszy czeladnik. [przypis edytorski]

Am Tische war noch ein Plaetzchen, da hast du, mein Liebchen, gefehlt (niem.) — Przy stoliku było jedno puste miejsce, brakowało tam ciebie, kochanie; cytat z wiersza Heinricha Heinego Sie saßen und tranken am Teetisch (Siedzieli i pili herbatkę), opisującego salonową dyskusję na temat miłości. Cytat pochodzi z ostatniej strofki i wskazuje na niedopowiedzenie: ten, kto wie naprawdę, czym jest miłość, milczy. [przypis edytorski]

amtman (z niem. Amtmann) — zarządca. [przypis edytorski]

amty (z niem.) — urzędy. [przypis edytorski]

An Anfang war das Geschlecht (niem.) — Na początku była chuć — zdanie rozpoczynające III pieśń Requiem Aeternam. [przypis edytorski]

Anatomisches Institut (niem.) — Instytut Anatomiczny. [przypis edytorski]

andenkien (z niem. Andenken) — pamiątka. [przypis edytorski]

andere Vögel, andere Lieder (niem.) — inne ptaki, inne pieśni. [przypis edytorski]

An Deutschlands Gast (niem.) — do gościa Niemiec. [przypis edytorski]

Andreas noch in Baenden frei! (niem.) — Andrzej nawet w więzach wolny. [przypis edytorski]

ansichtskarta (z niem. Ansichtskarte) — widokówka, pocztówka. [przypis edytorski]

ans Werk (niem.) — do pracy (tryb rozk. czas.). [przypis edytorski]

anszlag (z niem.) — kosztorys. [przypis edytorski]

antaba a. hantaba (z niem. Handhabe: rękojeść) — stały lub ruchomy uchwyt z metalu umieszczany na skrzyni, kufrze, drzwiach lub bramie. [przypis edytorski]

antaba (z niem. Handhabe: rękojeść) — dzierżak; metalowy uchwyt na kufrze, drzwiach, bramie, złożony z dwóch części, jednej stanowiącej umocowanie i drugiej (często ruchomej) służącej do chwytania; antaby na drzwiach stanowiły zarazem kołatkę. [przypis edytorski]

antaba (z niem. Handhabe: rękojeść) — dzierżak; metalowy uchwyt na kufrze, drzwiach, bramie, złożony z dwóch części, jednej stanowiącej umocowanie i drugiej (często ruchomej) służącej do chwytania; antaby na drzwiach stanowiły zarazem kołatkę. [przypis edytorski]

Anton, ab!… Mitzel! na, wirst du schon sehen! Johann! um Gottes Namen! (niem.) — Anton precz! Mitzel! Jeszcze zobaczysz! Johann! Na Boga! [przypis edytorski]

antreten (niem.) — tu: do szeregu. [przypis edytorski]

antreten (niem.) — tu: stanąć w szeregu, zbiórka. [przypis edytorski]

Arbeit an und für sich (niem.) — praca sama w sobie i dla siebie; żart. aluzja do terminu z filozofii Immanuela Kanta (1724–1804): byt sam w sobie (Sein an sich). [przypis edytorski]

Arbeitsamt (niem.) — urząd pracy; w hitlerowskich Niemczech organ administracji państwowej zajmujący się sprawami zatrudnienia, w Polsce na ziemiach okupowanych przede wszystkim egzekwowaniem narzuconego Polakom przymusu pracy oraz wysyłaniem pracowników na roboty przymusowe do Niemiec. [przypis edytorski]

Arbeitsdienst (niem.) — dosł. Służby Pracy; Reichsarbeitsdienst (RAD): Służba Pracy Rzeszy; w hitlerowskiej III Rzeszy początkowo organizacja przysposobienia wojskowego i obywatelskiego dla młodzieży; podczas II wojny światowej formacja pomocnicza Wehrmachtu (tj. armii niem.): zajmowała się budową umocnień na liniach frontu i brała udział w walkach pod koniec wojny. [przypis edytorski]

Arbeitsdienst (niem.) — Służba Pracy. [przypis edytorski]

arbeitskomando (z niem.) — oddział roboczy. [przypis edytorski]

arbeitszeit (z niem.) — czas pracy. [przypis edytorski]

armmantel (niem.) — płaszcz z długimi rękawami. [przypis edytorski]

Arschaugen (niem.) — oczy w dupie. [przypis edytorski]

Artushof (niem.) — Dwór Artusa. [przypis edytorski]

Auf das gewesene gibt der Jude nichts (niem., przysł.) — za to, co było, Żyd nie daje nic. [przypis edytorski]

auf die Knie (niem.) — na kolana. [przypis edytorski]

Auf die Seite. Los (niem.) — Na bok. Dalej (tryb rozk. czas.). [przypis edytorski]

Auf die Seite, weg! Rechts halten, rechts halten (niem.) — Na bok, z drogi! Trzymać się prawej. [przypis edytorski]

Auf die Seite, weg, weg! Rechts halten, rechts halten (niem.) — Na bok, z drogi! Trzymać się prawej. [przypis edytorski]

Auf die Strasse raus! Schnell, Jude, herunter Schwein. Aber los! Los (niem.) — Wynocha na jezdnię! Szybciej, Żydzie, zejdź, świnio. Ale już! Dalej no. [przypis edytorski]

auf Ehre (niem.) — na honor. [przypis edytorski]

Auf Freiheit ist sie gegründet, und wie reich ist sie durch Freiheit! (niem.) — Na wolności oparta jak na swej podstawie. A jak ona jest swoją wolnością bogata! (Fryderyk Schiller, Don Carlos, akt III, scena 10, tłum. K. Goniewski; rozmowa markiza Pozy z królem Filipem). [przypis edytorski]

Aufklärungsdrama (niem.) — dramat oświeceniowy. [przypis edytorski]

auf (niem.) — tu: do góry, wstawaj. [przypis edytorski]

Aufschnitt (niem.) — wędlina w plasterkach. [przypis edytorski]

Aufseher (niem.) — dozorca, nadzorca. [przypis edytorski]

Aufseher (niem.) — dozorca. [przypis edytorski]

auf vierzehn, Doktor, verstehen? (niem.) — na czternastkę, doktorze, rozumieć? [przypis edytorski]

auf Wiedersehen (niem.) — do widzenia. [przypis edytorski]