Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geografia, geograficzny | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | polski | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3624 przypisów.
It is hardly necessary perhaps to make it quite clear that all questions of origins, of development or history of the institutions have been rigorously ruled out of this work. The mixing up of speculative or hypothetical views with an account of facts is, in my opinion, an unpardonable sin against ethnographic method. [przypis autorski]
It is He (Brahma)… — To On (Brahma), który przenika wszystkie istoty w pięciu podstawowych formach, powoduje, że przez serie narodzin, wzrostu i rozpadu, obracają się w tym świecie, jak koła wozu, dopóki nie zasłużą na szczęśliwość. [przypis edytorski]
It is necessary to be acquainted with the mythology of canoe-building nd of the Kula (Chapter XII) in order to understand thoroughly the meaning f this spell. [przypis autorski]
It nigrum campis agmen — Vergilius, Aeneida, IV, 404. [przypis tłumacza]
I toć potrzeba, gdzie sumnienie płaci — i to jest potrzebą (niebezpieczeństwem), gdzie chodzi o sumienie. Obaj rozmówcy sypią w rozmowie przysłowiami, osłaniającymi ich wzajemną niechęć, rozmowa zaś toczy się w krótkich, jednowierszowych zdaniach (tzw. stichomytia), dowodzących wzburzenia przeciwników. [przypis redakcyjny]
i to imo się puszczając — i na to nie zwracając uwagi. [przypis edytorski]
i to miejsce tak nie uszanował (starop. forma) — dziś: i tego miejsca tak nie uszanował. [przypis redakcyjny]
itongo — ducha (widma). [przypis autorski]
i to, sądzę, doda wam także odwagi, że wyruszam w pochód, nie zaniedbawszy bogów — bieg myśli w mowie Cyrusa jest następujący: Cyrus wzywa do osiągnięcia korzyści z perskiej tężyzny bojowej, gdyż zaniedbanie się w tym względnie, jakiego dopuścili się przodkowie, jest głupotą (tłumaczy więc, dlaczego chętnie podjął się dowództwa: oto by naprawić błędy przodków…); dodaje otuchy wojsku: 1) podkreślając wszelkie zalety bojowe i moralne Persów w przeciwstawieniu do niedołęstwa wroga; 2) powołując się na to, że sprawiedliwość po ich stronie (tak co do istoty rzeczy, jak i co do formy) i bogobojność jego, jako wodza, dają rękojmię, że bogowie będą życzliwi dla ich sprawy. [przypis tłumacza]
i to są Francuzi, ale nie ci sami — Aluzja do minionych wojen Ligi. [przypis tłumacza]
I. Towarzystwo historyczne — w wersji angielskiej rozdział piąty. W polskim tłumaczeniu w tym i następnym rozdziale rodzeństwu Bastablów towarzyszy jedynie Albert-z-Przeciwka. W oryginale poza nim występowali także Daisy i Denny (Denis, zwany też przez dzieci Dentystą), dzieci znanego z Poszukiwaczy skarbu pana Foulkes'a, tam nie wymienieni z imienia, a jedynie jako „białe myszki”, jak nazywał ich H. O. Tłumaczka dokonała tej zmiany najprawdopodobniej dlatego, że wraz z rodzeństwem Bastablów występowali w niewydanej wówczas w Polsce drugiej części cyklu, The Wouldbegoods, i byli stamtąd dobrze znani czytelnikowi angielskiemu, ale nie polskiemu, w przeciwieństwie do obecnego w pierwszej części cyklu Alberta-z-Przeciwka. To Denny, nie Dick, był towarzyszem nieustraszonego badacza Oswalda w następnym rozdziale. [przypis edytorski]
Itria — Miasteczko między Terraciną a Gaetą. [przypis redakcyjny]
It's toasted (ang.) — tu: opłaca się. [przypis edytorski]
I tu godzi się zanotować rzecz znamienną. Osoba gospodarza miasta była poniekąd projekcją duchowego Krakowa. — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: Nowy pomnik. [przypis edytorski]
I tu mnie ona śle — ona, tj. Klitajmestra, która sądzi, że darami przebłaga zagniewaną duszę Agamemnona. [przypis redakcyjny]
I tu nie obyło się bez zabawnego konfliktu. — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: St. Rzecki. [przypis edytorski]
Ituriel — jeden z aniołów, występujący w Raju utraconym Miltona. [przypis edytorski]
itus et reditus (łac.) — Przypływ i odpływ. [przypis tłumacza]
I tu za figę mam daktyl w nagrodę — Ironia. Daktyl jako owoc z cudzej krainy uchodził za mający wartość większą od krajowej figi. [przypis redakcyjny]
It was soon after I had adopted this course that I received a letter from Dr. A. H. Gardiner, the well-known Egyptologist, urging me to do this very hing. From his point of view as archaeologist, he naturally saw the enormous possibilities for an Ethnographer of obtaining a similar body of written sources as have been preserved to us from ancient cultures, plus the possibility of illuminating them by personal knowledge of the full life of that culture. [przypis autorski]
It will be noted, that this is the third meaning in which the term pokala is used by the natives. (Cf. Chapter VI, Division VI.) [przypis autorski]
I ty, Brutusie?! — ostatnie słowa Juliusza Cezara, wypowiedziane, kiedy wśród zamachowców, którzy kolejno uderzali go sztyletami, rozpoznał Marka Juniusza Brutusa, któremu ufał i uważał za przyjaciela. [przypis edytorski]
I ty, Brutusie? — ostatnie słowa Juliusza Cezara, wypowiedziane, kiedy wśród zamachowców, którzy kolejno uderzali go sztyletami, rozpoznał Marka Juniusza Brutusa, któremu ufał i uważał za przyjaciela. [przypis edytorski]
I ty, Brutusie, przeciw mnie? — słowa przypisywane Juliuszowi Cezarowi, ugodzonemu sztyletem przez przyjaciela, Brutusa. [przypis edytorski]
i tych, co się bronili i tych, co się wdarli — por. Adam Mickiewicz, Reduta Ordona. [przypis edytorski]
ityfalliczne bóstwa — bogowie związani z płodnością za pośrednictwem symboli wyobrażających męskiego członka w stanie wzwodu; w staroż. Egipcie takim bóstwem był Min. [przypis edytorski]
I tymi to rodzajami posługuje się niemała, krótko mówiąc, liczba poetów… — Ponieważ zdanie to nie daje myśli jasnej, chce je Vahlen tak czytać w tekście: τούτοις μὲν οὖν οὐκ ὀλίγοι καθ’ ἕκαστο αὐτῶν ὡς εἰπεῖν κέχρηνται ὡς εἴδεαιν. καὶ γάρ ὄψεις ἔχειν πᾶν… itd. Tym sposobem otrzymalibyśmy myśl zrozumiałą, pozostającą nawet w ściślejszym związku z początkiem rozdziału XII, gdzie Arystoteles do tego ustępu odwoływać się zdaje: „Tymi więc częściami, każdą dla siebie, posługuje się niemała liczba poetów, jak gdyby postaciami tragedii, przekonani są bowiem, że wystawa sceniczna jest wszystkim, również charaktery”… itd. [przypis tłumacza]
i tym podobnie — itp.; właściwie powinno być: i tym podobnymi. [przypis edytorski]
Ityphallus — członek męski. [przypis tłumacza]
Ityphallus — członek męski w stanie pobudzenia, obnoszony triumfalnie w czasie świąt bachicznych. [przypis tłumacza]
Itys — bażant. [przypis tłumacza]
Itys (mit. gr.) — syn Prokne i Tereusa, zabity przez tę pierwszą, gdy się dowiedziała, że jej mąż zgwałcił jej siostrę. [przypis edytorski]
Iucundum (…) ageret (łac.) — „Gdy młodość ma zakwitła, kwitnęła mi wiosna!” (Catullus, Carmina, LXVIII, 16; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Iudex ergo, cum sedebit quidquid latet adparebit nil inultum remanebit. (łac.) — Gdy zaś zasiądzie sędzia, cokolwiek było skryte, stanie się jawnym, i nic nie zostanie bez pomsty. [przypis edytorski]
iudicia (łac.) — sądy. [przypis redakcyjny]
iudicium (łac.) — rozsądek. [przypis redakcyjny]
iudicium (łac.) — zdolność sądzenia, osąd, przenikliwość, bystrość. [przypis edytorski]
iudicum (łac.) — zdanie. [przypis redakcyjny]
iugi a arma (łac.) — ustawiczna (tj. ani na chwilę nieodkładana) broń. [przypis redakcyjny]
iugulatur virtus (łac.) — ginie cnota. [przypis redakcyjny]
iugulatur virtus — uciemiężona jest cnota. [przypis redakcyjny]
iugum servitutis (łac.) — jarzmo niewoli. [przypis redakcyjny]
i u jednego stołu ś. nauki i sakramentów zasiadać, i z jednej szpiżarniej i skarbnice potrzeb i żywności swojej patrzyć rozkazał — „rozkazał” zapewne w nawiązaniu do przypowieści w Łk 12, 37–45, zasadnicza treść por. Dz 2, 44–46. [przypis edytorski]
I ukazałbych zbótwiałą i zgnojoną suknią, którą trząsnąwszy, gdyby się w perzyny rozleciała, mówiłbych… — zob. Jr 13, 1–11. [przypis edytorski]
Iulii (łac.) — lipca. Tak w rpsie; będzie to jednak pomyłka zam. 7 Augusti. W r. 1685 „odłożywszy” 8 września, stanął Pasek w Gdańsku „aż 23 września, bo mu wiatry często przeszkadzały”, tj. na przebycie drogi Wisłą do Gdańska przy niepomyślnych okolicznościach potrzebował dni 15; niepodobna tedy przypuścić, żeby w tym wypadku był w drodze aż dni 40! Jeżeli zaś 7 Iulii poprawimy na 7 Augusti, wypadnie dni 9, w których przy dobrej wodzie i sprzyjających wiatrach mógł Pasek tak samo jak w r. 1680 z Korczyna przypłynąć do Gdańska. [przypis redakcyjny]
Iunctaque (…) avo — Ovidius, Fasti, I, 294. [przypis tłumacza]
iunctis viribus (łac.) — połączonymi siłami. [przypis redakcyjny]
iunii (łac.) — czerwca. [przypis edytorski]
Iunii (łac.) — czerwca. [przypis redakcyjny]
I upadł, jako ciało martwe pada — Dante, Boska Komedia (Piekło, V, 142), tł. Edward Porębowicz; ze zmienionym podmiotem. [przypis edytorski]
Iupiter (…) genitrixque — Valerius Soranus, u Augustyna: Augustinus Aurelius, De civitate Dei, VII, 9, 11. [przypis tłumacza]
Iuppiter auctiferas lustravit lumine terras — Umysły ludzkie są odbiciem światła, którym ojciec Jupiter oświeca urodzajne ziemie; Homer Odyseja, 18, 136; w przekładzie na łacinę autorstwa Cicerona; fragment zachowany jedynie jako cytat przytoczony w De civitatis Dei św. Augustyna. [przypis tłumacza]
iurare in verba magistri (łac.) — przysięgać na słowa nauczyciela. [przypis edytorski]
iurationes difficillime admittant nam iurare apud Sclavos quasi periurare est ob vindicem deorum iram (łac.) — przysięgi dopuszczali z największym trudem, ponieważ przysięga u Słowian czy też krzywoprzysięstwo była pod mściwym gniewem bogów. [przypis edytorski]
iure caduco (łac.) — bez podstawy prawnej, prawem kaduka. [przypis edytorski]
iure ecclesiastico gaudere, instabunt (łac.) — korzystać z prawa kościelnego, podejmą staranie. [przypis redakcyjny]
iure fortioris (łac.) — prawem silniejszego. [przypis edytorski]
iure hospitum (łac.) — na podstawie prawa o obcych. [przypis redakcyjny]
iure (łac.) — kroki sądowe. [przypis redakcyjny]
Iure (…) verticem — Horatius, Odae, III, 16, 18. [przypis tłumacza]
iuro (łac.) — przysięgam. [przypis edytorski]
ius conubii (łac.) — prawo dotyczące małżeństwa. [przypis edytorski]
ius gladii (łac.) — prawo miecza; przen. prawo karania śmiercią. [przypis edytorski]
Ius (…) habebat — Lucanus, Pharsalia, VIII, 636. [przypis tłumacza]
Iusiurandum, patri datum (…) (łac.) — Przysięgi danej ojcu aż do dziś tak dochowałem. (słowa Hanibala). [przypis edytorski]
ius primae noctis (łac.) — prawo pierwszej nocy. [przypis edytorski]
ius romanum (łac.) — prawo rzymskie. [przypis edytorski]
iussit delatores fustibus et flagellis caesos deportari per castra et plateas (łac.) — kazał donosicieli kijami i biczami ćwiczyć i po obozach i ulicach włóczyć (Swetoniusza, Życie Tytusa, VIII; cytat niedokładny). [przypis redakcyjny]
Iusta (…) illa — Tibullus IV, 41. [przypis tłumacza]
ius talionis (łac.) — prawo odwetu. [przypis edytorski]
ius talionis, właśc. lex talionis (łac.) — prawo kary równej występkowi, obrazowo wyrażane sentencją: „oko za oko, ząb za ząb”. [przypis edytorski]
iustam calculationem et relationem, in quantum (łac.) — słuszną liczbę i sprawę, o ile. [przypis redakcyjny]
iusticia regnorum fundamentum (łac.) — sprawiedliwość podwaliną państw. [przypis redakcyjny]
iustitia, fundamentum regnorum (łac.) — sprawiedliwość, fundament władzy. [przypis edytorski]
iustitias vestras iudicabo (łac.) — sprawiedliwość waszą sądzić będę. [przypis edytorski]
iustum animatum (łac.) — w swobodnym przekładzie tzw. „duch prawa” (w odróżnieniu od „litery prawa”). [przypis edytorski]
iustum dolorem (łac.) — słuszny żal. [przypis redakcyjny]
iutrzne pacierze — pierwsza część tzw. Liturgii godzin, wymagająca odmówienia określonych modlitw o wschodzie słońca. [przypis edytorski]
iuventus et inipetus (łac.) — młodość i zapał. [przypis edytorski]
iuytso — zapewne chodzi o ju-jitsu, tradycyjną japońską sztukę walki wręcz, bez użycia broni. [przypis edytorski]
Ivahi (Ivaí) — rzeka w brazylijskim stanie Parana. [przypis edytorski]
Ivan Blatny (1919-1990) — czeski poeta. [przypis edytorski]
Ivanhoe — popularna powieść historyczna Waltera Scotta, opublikowana w 1819 roku. [przypis edytorski]
ivoir (fr.) — kość słoniowa, tu: papier listowy o barwie kości słoniowej. [przypis edytorski]
Ivy — imię znaczące (ang.: bluszcz). [przypis edytorski]
iwa — gatunek wierzby. [przypis edytorski]
Iwan Drewicz (1739–1800) — własc. Johann von Drewitz, żołnierz armii pruskiej, zdezerterował podczas oblężenia Szczecina i zrobił karierę w armii rosyjskiej. Pułkownik, generał, dowódca wojsk ros. działających przeciwko konfederatom barskim w Wielkopolsce. Znany z okrucieństwa. Pastwił się między innymi nad ojcem Staszica w Pile. [przypis edytorski]
Iwan Gonta, ukr. Іван Ґонта (1705–1768) — dowódca nadwornych Kozaków F.S. Potockiego, przeszedł na stronę hajdamaków podczas koliszczyzny (1768), umożliwiając rzeź Humania. Pojmany podstępem przez Rosjan, wydany Polakom, był torturowany i został stracony. [przypis edytorski]
Iwangród — nazwa nadana Dęblinowi w okresie zaborów. [przypis redakcyjny]
Iwan Groźny a. Iwan IV Groźny (1530–1584) — car Rosji z dynastii Rurykowiczów, znany ze swego okrucieństwa. [przypis edytorski]
Iwan I Kalita (ok. 1288–1340) — władca ruski, książę moskiewski (od 1325), wielki książę włodzimierski (od 1328); uzyskał od tatarskiej Złotej Ordy prawo do zbierania podatków z całej Rusi, uczynił Moskwę rezydencją metropolitów Cerkwi prawosławnej (1326); uznawany za pierwszego jednoczyciela ziem ruskich i założyciela władztwa moskiewskiego. [przypis edytorski]
Iwan i Piotr Kirejewscy — bracia: Iwan Wasiljewicz Kiriejewski (1806–1856), literacki, publicysta, jeden z głównych ideologów słowianofilstwa, oraz Piotr Wasiljewicz Kiriejewski (1808–1856), folklorysta, słowianofil. [przypis edytorski]
Iwan IV Groźny (1530–1584) — wielki książę moskiewski, pierwszy władca Rosji, który koronował się na cara (1547); w latach 1565–1572 wprowadził opryczninę, politykę umacniania swojej autorytarnej władzy przez stosowanie terroru, zastraszanie ogółu ludności oraz pacyfikację wyższych warstw społecznych. [przypis edytorski]
Iwan IV Groźny (1530–1584) — wielki książę moskiewski, pierwszy władca Rosji, który koronował się na cara (1547); w latach 1565–1572 wprowadził opryczninę, politykę umacniania swojej autorytarnej władzy przez stosowanie terroru, zastraszanie ogółu ludności oraz pacyfikację wyższych warstw społecznych. [przypis edytorski]
Iwan IV Groźny (1530–1584) — wielki książę moskiewski, pierwszy władca Rosji, który koronował się na cara (1547); w latach 1565–1572 wprowadził opryczninę, politykę umacniania swojej autorytarnej władzy przez stosowanie terroru, zastraszanie ogółu ludności oraz pacyfikację wyższych warstw społecznych. [przypis edytorski]
Iwan IV Wasylewicz, (ros. Иван IV Васильевич), częściej: Iwan IV Groźny (1530–1584) — wielki książę moskiewski, pierwszy władca Rosji, który koronował się na cara (1547); w latach 1565–1572 wprowadził opryczninę, politykę umacniania swojej autorytarnej władzy przez stosowanie terroru, zastraszanie ogółu ludności oraz pacyfikację wyższych warstw społecznych. [przypis edytorski]
Iwan — Iwan, urodzony w r. 1730, został zdetronizowany w tymże samym roku, uwięziony i wreszcie zasztyletowany w 1762. [przypis tłumacza]
Iwan Karamazow — tytułowy bohater powieści Bracia Karamazow Fiodora Dostojewskiego. [przypis edytorski]
Iwan Mazepa (Jan Kołodyński, ukr. Іван Мазепа, 1639–1709) — hetman Ukrainy Lewobrzeżnej w latach 1687–1709. Nawiązywał sojusze najpierw z carem Rosji Piotrem I, potem z królem Polski Stanisławem Leszczyńskim, w końcu jako sprzymierzeniec króla Szwecji Karola XII został pokonany przez wojska rosyjskie pod Połtawą; zmarł wkrótce po ucieczce do Turcji. [przypis edytorski]
Iwanow, Nikołaj Iudowicz (1851–1919) — rosyjski generał artylerii, generał adiutant. [przypis edytorski]
