Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 452 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 8946 przypisów.
opus sectile marmoreum (łac.) — antyczna technika artystyczna polegająca na układaniu posadzki z odpowiednio przyciętych płytek marmurowych w celu utworzenia wzoru lub obrazu. [przypis edytorski]
opus spicatum (łac.) — tak zwano starożytny sposób układania posadzki. [przypis redakcyjny]
O qualis artifex pereo (łac.) — O, jakiż artysta umrze w mej osobie (słowa przypisywane Neronowi). [przypis edytorski]
O quando finieris et quando cessabis, universa vanitas mundi (łac.) — Ach, kiedy przestaniesz istnieć i kiedy przeminiesz, odwieczna próżności tego świata. [przypis edytorski]
Orabunt (…) sciat (łac.) — „Inne ludy wymową niech słyną i kreślą/ Cyrklem nieba pomiary i niech liczą gwiazdy;/ Mój naród niechaj umie drugim rozkazować” (Vergilius, Aeneida, VI, 849; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
oracja (z łac.) — uroczysta mowa; wypalił (…) oracją dziś popr. forma: orację. [przypis edytorski]
oracja (z łac.) — uroczyste, długie przemówienie lub uroczysta modlitwa. [przypis edytorski]
oraculum (łac.) — wyrocznia, przepowiednia, wyrok. [przypis edytorski]
oraculum: praeficere officiis eta dministralionibus non peccaturos potius quam damnare cum peccassent (łac.) — przepowiednię: ustanawiać przełożonych w urzędach i administracji raczej takich, co nie zgrzeszą, niż potępiać, gdy już zgrzeszyli. [przypis redakcyjny]
ora et labora (łac.) — ucz się i pracuj. [przypis edytorski]
ora pro nobis (łac.) — módl się za nami. [przypis edytorski]
orate fratres (łac.) — módlcie się bracia. [przypis edytorski]
orate fratres (łac.) — módlcie się, bracia. [przypis edytorski]
oratione (łac.) — modlitwą. [przypis redakcyjny]
oratio obliqua (łac.) — mowa zależna, przytoczenie czyjejś wypowiedzi nie w formie dosłownej, ale w formie zdania podrzędnego dopełnieniowego. [przypis edytorski]
oratio recta (łac.) — mowa niezależna, dosłowne przytoczenie cudzej wypowiedzi. [przypis edytorski]
orator (łac.) — mówca. [przypis edytorski]
orator (z łac.) — mówca. [przypis edytorski]
orbare omni praesidio et custodia corporis (łac.) — pozbawić wszelakiej obrony i straży przybocznej. [przypis redakcyjny]
orbis terrarum (łac.) — krąg ziemi, cały świat. [przypis edytorski]
orbis terrarum (łac.) — świat. [przypis edytorski]
Orbis (z łac. orbis: krąg, świat) — biuro podróży i przedsiębiorstwo hotelarskie powstałe we Lwowie w 1920 r., funkcjonujące nadal w XXI w. [przypis edytorski]
ordinarius prowiantmagister (z łac.) — oficer zaopatrzenia. [przypis edytorski]
ordines Reipublicae (łac.) — Stany Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
ordo caritas (łac.) — porządek miłosierdzia; hierarchia miłosierdzia. [przypis edytorski]
ordo praedicatorum (łac.) — zakon kaznodziejski. [przypis redakcyjny]
ordynacja (z łac.) — majątek, którego dziedziczenie przysługuje tylko najstarszemu synowi lub najbliższemu krewnemu. [przypis redakcyjny]
ordynans (z łac., daw.) — rozkaz. [przypis edytorski]
ordynans (z łac.) — daw. rozkaz. [przypis edytorski]
ordynans (z łac.) — daw. rozkaz. [przypis redakcyjny]
ordynans (z łac.) — rozkaz. [przypis edytorski]
ordynans (z łac.) — rozkaz. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ordynans (z łac.) — rozkaz, tu: służba. [przypis edytorski]
ordynować (z łac.) — kazać, nakazać, tu: skazać. [przypis edytorski]
O regnum venale, et si emptorem invenerit, brevi periturum (łac.) — o królestwo sprzedajne, które zginie niebawem, jeśli tylko kupca znajdzie. [przypis redakcyjny]
oremus (łac.) — módlmy się. [przypis edytorski]
oremus nos, deus laborabit (łac.) — my się módlmy, Bóg będzie pracował. [przypis edytorski]
ore omnium (łac.) — w imieniu wszystkich. [przypis redakcyjny]
ore proprio (łac.) — własnymi ustami. [przypis redakcyjny]
Orfeus (daw., z łac. Orpheus) — dziś popr.: Orfeusz, niezrównany tracki śpiewak i poeta, jego muzyka miała poruszać nawet dzikie zwierzęta i uspokajać wzburzone morze. [przypis edytorski]
oribus (łac.) — usta. [przypis edytorski]
origine et merito (łac.) — urodzeniem i zasługą. [przypis redakcyjny]
originem praetensionis (łac.) — powód urazy. [przypis redakcyjny]
origo rerum (łac.) — pochodzenie rzeczy. [przypis edytorski]
oris confessionem (łac.) — ustne zeznanie. [przypis redakcyjny]
ornament (z łac.) — ozdoba. [przypis redakcyjny]
ornament (z łac.) — ozdoba; tu B. lm: ornamenta. [przypis edytorski]
ornament (z łac.) — strój, ubiór. [przypis redakcyjny]
ornament (z łac.) — strój, ubranie. [przypis redakcyjny]
ornatus difficilis (łac.) — trudna ozdobność, styl literatury łacińskiej XII w. [przypis edytorski]
O rus! (łac.) — O wsi! (tu: cytat z pochwały wiejskiego życia u Horacego, Satyry, II, 6, w. 60: „o rus, quando ego te adspiciam…”). [przypis edytorski]
O sancta simplicitas! (łac.) — o święta naiwności! (wyraz politowania nad naiwnością lub nieświadomością rzeczy, które powinny być każdemu znane; okrzyk Jana Husa na widok staruszki dokładającej drwa do stosu, na którym za chwilę miał spłonąć). [przypis edytorski]
o scelus! o dirae! (łac.) — o zbrodnio! o wróżbo! [przypis edytorski]
os de ossibus (łac.) — kość z kości. [przypis redakcyjny]
os de ossibus nostris (łac.) — kość z kości naszych. [przypis redakcyjny]
Ostende patrem patris (łac.) — pokaż ojca ojca. [przypis edytorski]
ostentare (łac.) — chwalić się czymś, stawiać na widoku. [przypis edytorski]
ostium (łac.) — wejście. [przypis edytorski]
Otchłań a. limbus (łac.) — w teologii chrześcijańskiej: miejsce pobytu dusz ludzi, którzy zmarli bez chrztu, ale nie popełnili grzechów, które uzasadniałyby ich potępienie, nie mogą więc znaleźć się w niebie, ale też nie doświadczają męki piekielnej; jej częścią jest limbus puerorum, otchłań niemowląt. [przypis edytorski]
o tempora, o mores (łac.) — co za czasy, co za obyczaje; zdanie wyrażające potępienie, pochodzące pierwotnie z mowy Cycerona przeciw Katylinie. [przypis edytorski]
O, terąue quaterąue beati (łac.) — o, trzy razy i cztery razy błogosławieni, szczęśliwi. [przypis redakcyjny]
O teterrima causa (…) belli (łac.) — najwstydliwsza przyczyna wojny. [przypis edytorski]
o virtus, ego te dominam putabam, et tu es serva fortunae (łac.) — o cnoto, ja cię miałem za panią losu, a ty jesteś jego służebnicą. [przypis redakcyjny]
O vulpes astuta! (łac.) — O, przebiegły lis! [przypis edytorski]
Owidiusz (43 p.n.e.–17/18 n.e.) a. Publius Ovidius Naso (łac.) — poeta rzymski. [przypis edytorski]
owoidalny (z łac.) — jajowaty. [przypis edytorski]
πρὁσθε λέων, ὅπιθεν δὲ δράκων, μέσση δὲ χίμαιρα (gr.), ora leonis erant, venter capra, cauda draconis (łac.) — głowa lwa, tułów kozy, ogon smoka. [przypis tłumacza]
pacem conciliat (łac.) — doradzający pokój. [przypis edytorski]
pacifice (łac.) — pokojowo. [przypis edytorski]
pacifice (łac.) — spokojnie. [przypis redakcyjny]
pacjencja (z łac.) — cierpliwość. [przypis edytorski]
pacjencja (z łac. patientia) — cierpliwość. [przypis edytorski]
pacjent (z łac.) — tutaj: osoba prawująca się, klient. [przypis redakcyjny]
pacta conventa (łac.) — uzgodnione warunki. [przypis edytorski]
pacta conventa (łac.) — w dawnej Polsce umowa zawierana między królem elekcyjnym a wybierającą go szlachtą. [przypis edytorski]
pacta conventa (łac.) — zbiór zobowiązań wobec szlachty, który musieli podpisywać polscy królowie elekcyjni, kiedy wstępowali na tron. Pacta dotyczyły nakładów finansowych na obronę kraju i edukację, w 1573 r. zawierały też warunek poślubienia Anny Jagiellonki. [przypis edytorski]
pacta (łac.) — układy. [przypis redakcyjny]
pacta sunt servanda (łac.) — umów należy dotrzymywać. [przypis edytorski]
pactum (łac.) — sojusz. [przypis redakcyjny]
pactum (łac.) — układ. [przypis redakcyjny]
pactum (łac.) — umowa. [przypis redakcyjny]
pactum subiectionis (łac.) — umowa o podporządkowaniu się; w jednej z wersji teorii umowy społecznej oprócz umowy pomiędzy jednostkami w celu zjednoczenia się, ustanowienia społeczeństwa, występuje umowa o podporządkowaniu się, zawarta pomiędzy społeczeństwem a władcą, która doprowadziła do powstania państwa. [przypis edytorski]
paenitet mihi (łac.) — ukarz mnie. [przypis edytorski]
Paete, non dolet (łac.) — nie boli, Petusie. [przypis edytorski]
paganus (łac., lm: pagani) — wieśniak, mieszkaniec wsi; od tego słowa pochodzi deprecjonujące określenie „poganin”, używane przez chrześcijan wobec wyznawców religii niechrześcijańskich (chrześcijaństwo przez długi czas rozpowszechniało się głównie w miastach, mieszkańcy terenów wiejskich pozostawali przy dotychczasowej wierze). [przypis edytorski]
pagina fracta (łac.) — strona złamana. [przypis edytorski]
pakta konwenta (z łac.) — umowa, ugoda, układy. [przypis redakcyjny]
palam (łac.) — jawnie. [przypis redakcyjny]
palestrant (z łac.) — członek palestry, prawnik, adwokat. [przypis edytorski]
palestra (z łac.) — w Polsce szlacheckiej zgromadzenie prawników oraz ich pomocników (dependentów) i uczniów przy trybunałach. [przypis redakcyjny]
paliatywa (z łac. pallium: płaszcz) — środek przynoszący ulgę, nieleczący choroby, ale łagodzący jej objawy. [przypis edytorski]
paliatyw (z łac.) — środek przynoszący ulgę, nie leczący choroby, ale łagodzący jej objawy. [przypis edytorski]
palka (z łac.) — podwójna, kwadratowa chusta do nakrywania kielicha i pateny. [przypis redakcyjny]
Pallentem morte futura (łac.) — cytat z Eneidy (ks. VIII, w. 709); [dosł.: „pobladłą od zbliżającej się śmierci”, red.WL]. [przypis redakcyjny]
pallium (łac.) — płaszcz; tu: część mózgu, największa, zasadnicza część kresomózgowia parzystego, utworzona z istoty szarej pokrywającej półkule i stanowiąca ich zewnętrzną część. [przypis edytorski]
Pallor in ore sedet, macies in corpore toto (łac.) — bladość na twarzy siedzi, wynędznienie na całym ciele. [przypis redakcyjny]
palmam praecipere (łac.) — zaszczyt wydrzeć. [przypis redakcyjny]
paludament (z łac.) — płaszcz na sposób starorzymski. [przypis redakcyjny]
paludament (z łac.) — płaszcz starożytny. [przypis redakcyjny]
palus, paludis (łac.) — bagno; tu M. lm paludes: bagna. [przypis edytorski]
