Form: Liryka,
motif: Pozycja społeczna

Liryka X

Pozycja społeczna X

Przed królem stało małe pacholę,
Uśmiech miał w oczach swawolny,
Ale myśl jakąś jasną na...
↓ Expand fragment ↓
Przed królem stało małe pacholę,
Uśmiech miał w oczach swawolny,
Ale myśl jakąś jasną na czole,
A był to biedny żak szkolny.
Choć ubiór jego nie lśnił szkarłatem,
Bo nosił świtkę siermiężną;
Nie drżał on trwożnie przed majestatem,
Choć stał z pokorą należną.
↑ Hide fragment ↑
Władysław Bełza, Katechizm polskiego dziecka (zbiór), Disce puer
Dalej sypać podatek narodowy,
Zewsząd pieniądze płyną w bród:
Póki w kasie mamy grosz gotowy...
↓ Expand fragment ↓
Dalej sypać podatek narodowy,
Zewsząd pieniądze płyną w bród:
Póki w kasie mamy grosz gotowy,
Póty z szlachtą polską polski lud;
↑ Hide fragment ↑
Tadeusz Boy-Żeleński, Słówka (zbiór), Piosenki „Zielonego Balonika”, Historia ,,Prawicy Narodowej"
Mleka siadłego na misce glinianej
Podjadszy, nie śląc po mięso na rynek;
Nie psują takie...
↓ Expand fragment ↓
Mleka siadłego na misce glinianej
Podjadszy, nie śląc po mięso na rynek;
Nie psują takie potrawy żołądka,
Dłużej my niż pan żyjem, niebożątka.
↑ Hide fragment ↑
Elżbieta Drużbacka, Wiersze światowe, Pochwała lasów i miłego w nich na osobności życia w stanie pasterskim, od pewnej pasterki
Pierwsza zaczyna żal do męża prawić,
Że jak smok siedzi na łańcuchu w domu,
Nic...
↓ Expand fragment ↓
Pierwsza zaczyna żal do męża prawić,
Że jak smok siedzi na łańcuchu w domu,
Nic nie dba, bym się czem miała zabawić,
Sługi nie pytaj, zagrać nie masz komu,
Ani takiego, żeby mnie zrozumiał
W mądrych dyskursach rezonować umiał.
Jakże tu mięszkać z takim domatorem,
Co tylko wołom karmnym krzyżów maca,
Zboże na targi wyprawuje worem,
Prostych to osób z taką zrzędą praca;
Kawy w mym domu nie znajdzie trzech ziarnek,
Piwa mi z serem zagrzać każe garnek.
Druga głos bierze: ach! miła sąsiadko
Więcej ja cierpię z moim skąpcem męki,
Kaszki na wieczór nagotuje rzadko,
Kluczy z zapasa nie da mi do ręki;
Muszek, wstąg, szpilek z marsem kiedy kupi,
Jak z nim żyć, kiedy i skąpy, i głupi.
Od trzeciej skarga zachodzi osoby
Mówiąc: fraszka to, godna śmiechu sprawa;
Mnie by zapłakać gdy nie znam co roby,
Sejmów nie widzę, nie wiem gdzie Warszawa,
Choćby mi boków naszturkano w ciżbie
Bylem z raz była w Senatorskiej izbie.
Nie wiem co jest bal, assamble, reduty,
Mój mnie jegomość osadził przy kurach:
Paź do ogona ma łatane buty,
O blondynowych nie chce garniturach
Wiedzieć, żebym je mieć mogła na modę;
Otoż z tych racyi z gapiem się rozwiodę.
Czwarta z westchnieniem rzecze: ja się cieszę
Żem nie ja tylko sama nieszczęśliwa;
Mój Borys nie chciał sprawić mi bekieszę,
Takiej jak teraz modny wiek zażywa,
Aksamit ponso podszyty marmurkiem
Po szwach z masyfu bramowano sznurkiem.
Sukna mi kupił miasto aksamitu,
Szlamy wytarte z lamusu sprowadził,
Na to u żyda zaciągnął kredytu,
Mnie przy gałganach z kuśnierzem zasadził;
Zważcież, jeżeli nie mam się czem smucić,
Z tak słusznych przyczyn prostaka porzucić.
Ostatnia mówi: jam się w wachlarzyku
Pięknym kochała, gdzie miniatura
Postać Kupida niby w ołtarzyku
Wstawiła, co mu dać mogła natura,
Wszystko wyraźne, w tak subtelnej sztuce
Było, a resztę dla żalu ukrócę.
Mój Satyr wziąwszy wachlarz w grube ręce,
Jak jął wachlować niby kowal miechem,
Nie uważając na członki chłopięce,
Rozumiał, że to z pachołkiem Wojciechem,
Za pasy chodzi, złamał kość słoniową;
Rura za rurę osądził wołową.
Ja pełna będąc cholery i żalu,
Odjeżdżam z domu porzuciwszy dzieci,
Na pożegnaniu powiem mu: brutalu,
Już z tobą żyję rok dziesiąty trzeci,
Dłużej nie myślę, intencyi nie kryję,
Wiedz, w jakiej cenie są galanterye.
↑ Hide fragment ↑
Elżbieta Drużbacka, Wiersze światowe, Skargi kilku Dam w spólnej kompanji będących, dla jakich racyi z Mężami swojemi żyć nie chcą
Ona ma szesnaście lat.
Wykoślawił jej ciało tryper,
wypokraczył jej rysy
syfilis.
Nawet nie wiem...
↓ Expand fragment ↓
Ona ma szesnaście lat.
Wykoślawił jej ciało tryper,
wypokraczył jej rysy
syfilis.
Nawet nie wiem, jaki jest świat,
(zatopiona w dzwonnych zadumach
i kwitnących wiosną jabłoniach,
gdy za kwiatem opada
kwiat…)
Wiem to tylko, że miała już dziecko,
że jej wóz cztery palce urwał,
że tradycję ma starą, szlachecką:
jest po matkach i po babkach
kurwą
↑ Hide fragment ↑
Zuzanna Ginczanka, Przypadek
Są na pewno, którzy umrzeć muszą,
Kędy galer wiosła ciężkie suną,
Inni w górze gnieżdżą...
↓ Expand fragment ↓
Są na pewno, którzy umrzeć muszą,
Kędy galer wiosła ciężkie suną,
Inni w górze gnieżdżą się u steru,
Znają ptaków lot i gwiazd krainy.
Leżą owi z ciężkimi członkami
U korzeni splątanego życia,
Innym karła są przystrojone
U boku Sybil, królowych,
I zasiedli tam, jak w domu własnym,
Z myślą lekką, lekkimi dłońmi.
Ale mroczny cień z owego życia
W życie tamtych pada bezustannie,
I ci lekcy z owymi ciężkimi
Są związani, jak powietrze z ziemią
↑ Hide fragment ↑
Hugo von Hofmannsthal, Są na pewno...
Nadziejo! czyż ja ciebie w złotej chciał mieć szacie,
Żeby oczy pospólstwo obracało na cię...
↓ Expand fragment ↓
Nadziejo! czyż ja ciebie w złotej chciał mieć szacie,
Żeby oczy pospólstwo obracało na cię?
Żebym słynął majątkiem? drugiemi pomiatał?
Nie o tom ja pod drzwiami Fortuny kołatał.
Jedna wioska do śmierci, jeden dom wygodny,
Gdzie bym jadł nie z wymysłem, ale wstał niegłodny;
Gdzie bym się nie usuwał nikomu do zgonu,
Swym pługiem zoranego pilnował zagonu;
Spokojnym będąc na tem, co stan mierny niesie,
Stałbym sobie na dole, niech kto inny pnie się.
↑ Hide fragment ↑
Franciszek Karpiński, Powrót z Warszawy na wieś
Na zapłociu spędzali wieczory,
On jej szeptał: «O, moja jedyna!»
Z nim bylica i biała...
↓ Expand fragment ↓
Na zapłociu spędzali wieczory,
On jej szeptał: «O, moja jedyna!»
Z nim bylica i biała brzezina,
Z nim szeptały zielone jawory.
A przed świtem na nogach… Tak, skory!
I gbur kontent, i lubi jak syna —
Da mu córkę, gdy przyjdzie godzina,
Morgę ziemi i krowę z obory.
Przyszły żniwa, czasy zapowiedzi…
«I do cepów jestem, i do cięcia,
Panie gburze! weźcie mnie za zięcia!»
Ale gbur mu odpowie z owczarska:
«Niechaj każdy, jak usiadł, tak siedzi —
Tyś parobkiem, ona gospodarska».
↑ Hide fragment ↑
Jan Kasprowicz, Z chałupy, XI (Na zapłociu spędzali wieczory...)
Ale pogrzeb kosztuje talary:
Ksiądz, kopidół, podzwonne, pokładne.
«Jegomości!… ja biedna, nie kradnę»…
A księżulo...
↓ Expand fragment ↓
Ale pogrzeb kosztuje talary:
Ksiądz, kopidół, podzwonne, pokładne.
«Jegomości!… ja biedna, nie kradnę»…
A księżulo: «Nie pijcie opary,
Będą grosze na msze i ofiary…
Lecz ja biorę… to, czego dopadnę».
Ha, cóż robić?… Pogrzebać go trzeba:
Duch bez księdza nie pójdzie do nieba —
Więc ostatnie zaniesie piernaty…
A wiatr wieje, a czasy tak chłodne,
A mróz siny wciska się do chaty,
A robaczki golutkie i głodne…
↑ Hide fragment ↑
Jan Kasprowicz, Z chałupy, XXV («Umarł?»... «Umarł»... «Takie lata zdradne...)
Mało na tym, że moje fraszki masz pisane,
Lecz je chcesz, Mikołaju, mieć i drukowane...
↓ Expand fragment ↓
Mało na tym, że moje fraszki masz pisane,
Lecz je chcesz, Mikołaju, mieć i drukowane;
Ku ćci czy hańbie mojej? — Cóż, nie wierzysz temu
Żeś i sam w nich? Ba, jesteś, już wierz słowu memu
A tak rozmyśl się na to, trefno li to będzie,
Gdy we fraszkach kasztelan drukowany siędzie?
Jać wytrwam, choć mię będą fraszkopisem wołać,
Bom nie mógł ani bojom, ani mężom zdołać.
↑ Hide fragment ↑
Jan Kochanowski, Fraszki, Księgi trzecie, Do Mikołaja Firleja (Mało na tym, że moje fraszki masz pisane...)

Form: Liryka

No description.

Motif: Pozycja społeczna

Wiele wypowiedzi w tekstach literackich może służyć zdobyciu wiedzy na temat tego, jakie w różnych czasach były wyznaczniki wysokiej lub niskiej pozycji społecznej, co służyło jej zachowaniu (taką moc utwierdzającą miało często np. odpowiednie małżeństwo), jakie były możliwości zmiany tej pozycji — a jeśli takie możliwości w ogóle istniały, jakimi sposobami tego dokonywano. Hasło to wprowadziliśmy na naszą listę, aby umożliwić wskazanie fragmentów pozwalających czynić takie archeologiczno-antropologiczne obserwacje.

Czytaj teksty współczesnych autorek i autorów wcześniej niż inni. Ty decydujesz, ile płacisz!

Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail.

Form: Liryka,
motif: Pozycja społeczna

Form: Liryka

Motif: Pozycja społeczna

Czytaj teksty współczesnych autorek i autorów wcześniej niż inni. Ty decydujesz, ile płacisz!

Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail.

Form: Liryka,motif: Pozycja społeczna

Form: Liryka

Motif: Pozycja społeczna

Form: Liryka,
motif: Pozycja społeczna