Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 110 przypisów.
dać garła (starop.) — zginąć; dać się zabić (przez podcięcie gardła). [przypis edytorski]
dać obrok oku chciwemu (starop.) — karmić oko [wzrok] spragniony [widoku ukochanej]. [przypis edytorski]
dać sprawę (starop.) — zdać relację. [przypis edytorski]
dacieli miejsce (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy dacie miejsce. [przypis edytorski]
daleko (starop.) — bardzo. [przypis edytorski]
daleko (starop.) — tu: o wiele. [przypis edytorski]
Dalibóg (starop.) — doprawdy, słowo daję. [przypis edytorski]
dań (starop.) — danina, lenno. [przypis edytorski]
darma (…) mowa (starop.) — daremna mowa. [przypis edytorski]
darmoleg (starop.) — próżniak. [przypis edytorski]
darmopych (starop.) — pyszałek. [przypis edytorski]
dasz gardło wnetże y pozbędziesz głowy (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; inaczej: wnet [tj. wkrótce] dasz gardło [pod miecz] i zostaniesz pozbawiony głowy. [przypis edytorski]
dawać sprawę (starop.) — zdawać sprawę; relacjonować. [przypis edytorski]
dawić (starop.) — tu: dławić, dusić. [przypis edytorski]
dawić (starop.) — tu: dławić. [przypis edytorski]
delia (starop.) — dawny wierzchni ubiór męski noszony przez szlachtę polską, rodzaj długiego płaszcza narzucanego na żupan, podbitego futrem i z futrzanym kołnierzem. [przypis edytorski]
delia (starop.) — rodzaj płaszcza. [przypis edytorski]
deszczka (starop.) — deseczka; tu: trumna. [przypis edytorski]
długo gniewliwy (starop.) — zapamiętały w gniewie. [przypis edytorski]
dla czego (starop.) — z powodu czego. [przypis edytorski]
dla której przyczyny (starop.) — dla jakiej przyczyny; z jakiej przyczyny. [przypis edytorski]
dla smrodu (starop.) — z powodu smrodu. [przypis edytorski]
dla (starop.) — z powodu. [przypis edytorski]
dla strachu (starop.) — z powodu strachu; obawiając się, bojąc się. [przypis edytorski]
dla tego (starop.) — po to, w tym celu; dziś: dlatego. [przypis edytorski]
Dla tej ociętnej i niestałej deki (starop.) — dla tego opornego i chwiejnego, wątłego sztyletu. [przypis edytorski]
do braku (starop.) — tu: do śmieci, do odpadów; por. starop. brakować: wybierać, przebierać. [przypis edytorski]
dobrzeli, niedobrzeli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: dobrze to czy niedobrze. [przypis edytorski]
dobrze nie wylazą (starop.) — omal nie wylezą. [przypis edytorski]
dobrze się nie wściekła (starop.) — o mało się nie wściekła. [przypis edytorski]
dobrze (starop.) — tu: znacznie. [przypis edytorski]
dobrze żyw (starop.) — ledwie żywy. [przypis edytorski]
dobyć (starop.) — zdobyć. [przypis edytorski]
dobyty (starop.) — zdobyty. [przypis edytorski]
dobywać (starop.) — zdobywać. [przypis edytorski]
dochodzić kogo (starop.) — doganiać kogo. [przypis edytorski]
do chrustu (starop.) — w krzaki. [przypis edytorski]
dojąd (starop.) — dokąd; póki. [przypis edytorski]
dojmować (starop.) — dokuczać, przeszywać; ból mu dojmował, por. dziś: dojmujący ból. [przypis edytorski]
dojmować (starop.) — dokuczać, przeszywać; por. dziś: dojmujący ból. [przypis edytorski]
dojrzyż (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: dojrzyjże, dojrzyj (tj. przypilnuj) koniecznie. [przypis edytorski]
dokończenie (starop.) — śmierć, zgon. [przypis edytorski]
dokonanie (starop.) — skonanie; zgon. [przypis edytorski]
dokonywać (starop.) — tu: konać; umierać. [przypis edytorski]
do któregobyś (…) bieżeć miała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką formy trybu przypuszczającego czasownika; inaczej: do którego miałabyś bieżeć (tj. iść, pójść). [przypis edytorski]
do kupy (starop.) — tu: razem. [przypis edytorski]
dołożyć (starop.) — wyłożyć, dowieść. [przypis edytorski]
doma (starop.) — w domu. [przypis edytorski]
domieściż (starop.) — doprowadzisz. [przypis edytorski]
dopadszy (starop.) — dziś popr.: dopadłszy. [przypis edytorski]
dopiero ku dniowi (starop.) — dopiero nad ranem. [przypis edytorski]
dopierom tam (…) zginęła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: dopiero tam zginęłam. [przypis edytorski]
do prawdy (starop.) — dziś: doprawdy; naprawdę. [przypis edytorski]
do śmierci prowadzi obojej (starop.) — konstrukcja z formą daw. liczby podwójnej, dziś: prowadzi do obu [rodzajów] śmierci; tj. do śmierci cielesnej i duchowej. [przypis edytorski]
doświadczona to (starop.) — tzn. jest to doświadczone; jest to potwierdzone doświadczeniem. [przypis edytorski]
dosiąc (starop.) — dziś popr. forma: dosięgnąć. [przypis edytorski]
dostać (starop.) — tu: dobyć (miecza). [przypis edytorski]
dostało mi się (starop.) — udało mi się; przydarzyło mi się. [przypis edytorski]
dostawać czego (starop.) — wystarczać czego; mieć dosyć czego. [przypis edytorski]
dostawać się (starop.) — tu: dojrzewać. [przypis edytorski]
dostawa (starop.) — dostaje; zwycięstwa dostawa: uzyskuje zwycięstwo. [przypis edytorski]
dosuć (starop.) — dosypać, dolać. [przypis edytorski]
do tych czasów byliby trzymani (…) podobno (starop.) — dotychczas podobno są trzymani. [przypis edytorski]
do tych dób (starop.) — do tego czasu; dotychczas. [przypis edytorski]
dowcip (starop.) — inteligencja; intelekt; umysł. [przypis edytorski]
dowcip (starop.) — inteligencja, rozum, spryt. [przypis edytorski]
dowcip (starop.) — inteligencja, rozum, umysł. [przypis edytorski]
dowcip (starop.) — inteligencja, spryt. [przypis edytorski]
doźrzeć (starop.) — dojrzeć; tu: dopilnować. [przypis edytorski]
drążkowy (starop.) — kasztelan mniej znacznego grodu, na sejmie zasiadający na ławie, nie na krześle. [przypis edytorski]
drab (starop.) — żołnierz najemny. [przypis edytorski]
drudzy stanowie (starop.) — tu: inni panowie (dostojnicy). [przypis edytorski]
drudzy (starop.) — tu: inni. [przypis edytorski]
drugą bramą chciała (starop.) — w domyśle: dostać się do miasta. [przypis edytorski]
drugdy (starop.) — drudzy, inni. [przypis edytorski]
drugi (starop.) — tu: inny. [przypis edytorski]
drzewiej (starop.) — dawniej, niegdyś, wcześniej. [przypis edytorski]
drzewo (starop.) — tu: drzewce; kopia. [przypis edytorski]
drzewo (starop.) — tu: kopia; drzewce. [przypis edytorski]
dufać (starop.) — ufać, mieć zaufanie. [przypis edytorski]
dufać (starop.) — ufać. [przypis edytorski]
dufać w co (starop.) — ufać czemu, mieć zaufanie do czego, pokładać nadzieję w czym. [przypis edytorski]
dufność (starop.) — tu: zaufanie. [przypis edytorski]
dunąć (starop.) — uciec, zwiać. [przypis edytorski]
duszą kinie (starop.) — przeżyje chwilę ekstazy. [przypis edytorski]
duszno mu było (starop.) — był w trudnej sytuacji; był osaczony, zagnany w kozi róg. [przypis edytorski]
dużość (starop.) — dojrzałość; wiek męski. [przypis edytorski]
dwadzieścia k temu cztyrzy lata (starop.) — dwadzieścia i do tego cztery lata; dwadzieścia cztery lata. [przypis edytorski]
dwa razyćby nas potrzeba porazić (starop.) — konstrukcja z partykułą -ci (skróconą do -ć) i ruchomą końcówką trybu przypuszczającego; znaczenie: trzeba by [ci] nas dwa razy porazić [dwa razy pokonać]. [przypis edytorski]
dwie dziewczynie (starop.) — daw. forma liczby podwójnej; dziś: dwie dziewczyny. [przypis edytorski]
dziać komu (starop.) — nadawać imię; nazywać. [przypis edytorski]
działo (starop.) — dzieło; czyn, czynność. [przypis edytorski]
działo (starop.) — dzieło. [przypis edytorski]
dziano jemu (starop.) — nazywano go. [przypis edytorski]
dzień a. dzienia (starop.) — barć wyrobiona w żywym drzewie, ul leśny; także: dzienno, dzienie. [przypis edytorski]
dzierżyć się (starop.) — trzymać się. [przypis edytorski]
dziesięć temu wydołają (starop.) — dziś: dziesięciu temu podoła. [przypis edytorski]
dziewczy (starop.) — dziewczęcy. [przypis edytorski]
dziewica (starop.) — panna, dziewczyna, kobieta niezamężna. [przypis edytorski]
dziewierz (starop.) — szwagier. [przypis edytorski]