Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 473 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geografia, geograficzny | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | polski | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3459 przypisów.
inkunabuły (z łac.) — najwcześniejsze wytwory sztuki drukarskiej. [przypis edytorski]
inkursja (daw.) — napad. [przypis edytorski]
inkursja (z łac.) — najazd, napad. [przypis edytorski]
inkursja (z łac.) — najazd, napad. [przypis redakcyjny]
inkursja (z łac.) — najazd. [przypis edytorski]
inkursja (z łac.) — najazd. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
inkwietować (łac.) — niepokoić. [przypis redakcyjny]
inkwietować — niepokoić. [przypis edytorski]
inkwirować — badać, przesłuchiwać, wypytywać. [przypis redakcyjny]
inkwizycja — badanie, dochodzenie. [przypis redakcyjny]
inkwizycja (daw., z łac.) — dochodzenie sądowe, śledztwo, badanie. [przypis edytorski]
inkwizycja — instytucja policyjno–sądowa, ustanowiona przez Kościół katolicki w w. XIII w celu walki z herezjami. Posługiwała się szpiegostwem i torturami, wydawała bardzo surowe wyroki. Zniesiona dopiero w XIX w. [przypis redakcyjny]
inkwizycja — śledztwo sądowe. [przypis redakcyjny]
inkwizycja — tu: śledztwo. [przypis redakcyjny]
inkwizycja — tu: sąd. [przypis edytorski]
inkwizycja — wybadywanie, śledztwo. [przypis redakcyjny]
inkwizycja (z łac.) — badanie, dochodzenie. [przypis edytorski]
Inkwizycja (z łac. inquisitio: śledztwo, badanie) — instytucja śledczo-sądownicza Kościoła katolickiego działająca od XIII do XIX wieku; pełna nazwa łac. Inquisitio haereticae pravitatis, Sanctum officium. W skład inkwizycji wchodziły trybunały biskupie i urzędy inkwizytorów mianowanych bezpośrednio przez papieża oraz współpracujące z nimi władze świeckie. Celem powstania inkwizycji (zw. też Świętym Oficjum) było śledzenie, przymusowe nawracanie i karania heretyków w oparciu o postanowienia ujęte w dokumentach soborowych, synodalnych oraz bullach papieskich. [przypis edytorski]
inkwizycja (z łac.) — tu: jurysdykcja, prawo. [przypis edytorski]
inkwizycje — badanie sądowe, dochodzenie. [przypis redakcyjny]
Inkwizycji, która (…) tego badacza przyrody uwięziła i na śmierć skazała — współcześni biografowie na ogół kwestionują prawdziwość różnych wariantów opowieści o fatalnej sekcji, wykonanej przez Vesaliusa na faktycznie wciąż żyjącej osobie, co miało pociągnąć za sobą rzekomy wyrok Inkwizycji, którego złagodzenie miałoby być przyczyną opuszczenia Hiszpanii i udania się na pielgrzymkę. [przypis edytorski]
inkwizytor — członek sądu inkwizycji; o osobie przesadnie podejrzliwej; tu: nauczyciele rosyjscy. [przypis edytorski]
in (łac.) — w. [przypis edytorski]
in lancem considerationis (łac.) — na szalę rozwag. [przypis redakcyjny]
in laudem dominicae Nativitatis (łac.) — na uroczysty obchód Bożego Narodzenia. [przypis redakcyjny]
in legem perpetuam et irrevocabilem (łac.) — za wieczne i nieodwołalne prawo. [przypis redakcyjny]
in liberis suffragiis (łac. suffragium: tabliczka do głosowania, głos w wyborach, wolność wyboru) — w wolnych wyborach. [przypis redakcyjny]
in liberis suffragiis (łac.) — w wolnych wyborach. [przypis edytorski]
in liberis suffragiis (łac.) — w wolnych wyborach. [przypis redakcyjny]
in libris amoris (łac.) — w księgach miłości. [przypis edytorski]
in loco delicti — w miejscu przestępstwa. [przypis edytorski]
in loco (łac.) — w miejscu. [przypis edytorski]
in loco parentis (łac.) — na miejscu rodziców, w zastępstwie rodziców. [przypis edytorski]
in luctu (łac.) — w smutku. [przypis redakcyjny]
in Maio (łac.) — w maju. [przypis redakcyjny]
in maiori (łac.) — w większej. [przypis redakcyjny]
in malam partem (łac.) — na złą stronę. [przypis redakcyjny]
in manibus bene meritorum (łac.) — w ręku dobrze zasłużonych. [przypis redakcyjny]
In manicis (…) rerum est (łac.) — „W kajdankach i na rączkach i na nóżkach obu,/ Dam cię więzić, a przy tym i straż bezlitosną!”/ „To mnie sam Bóg, gdy zechcę, uwolni”. Ja sądzę,/ Że chciał rzec: „Umrę” — bo śmierć wszystko tutaj kończy! (Horatius, Epistulae, I, 16, 76; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Inman Line — jedna z trzech największych XIX-wiecznych spółek brytyjskich zajmujących się przewozem pasażerów przez Atlantyk; zał. w 1850, w 1893 została wchłonięta przez American Line. [przypis edytorski]
in manuali opere (łac.) — w dziełach ręcznych; w rękodziele. [przypis edytorski]
in manus (łac.) — dosł.: w rękę; początkowe słowa formuły: in manus tuas, Domine, commendo spiritum meum, tj. „w ręce twoje, Panie, oddaję ducha mego” (Łk, 23:46). [przypis edytorski]
in mari Baltico (łac.) — na morzu Bałtyckim. [przypis redakcyjny]
in materia status (łac.) — o sprawach państwowych; o polityce. [przypis redakcyjny]
in medias res (łac.) — do rzeczy, do sedna sprawy. [przypis edytorski]
in medias res (łac.) — do rzeczy. [przypis edytorski]
in medias res (łac.). — do sedna sprawy. [przypis edytorski]
in medias res (łac.) — od środka, bez zbędnych wstępów. [przypis edytorski]
in medias res (łac.) — w środek opowieści. [przypis edytorski]
in medias res (łac.) — w środek rzeczy; w sedno sprawy. [przypis edytorski]
in medias res (łac.) — w środek rzeczy (zwykle określenie sposobu opowiadania historii, w którym rezygnuje się z długiego przedstawiania wydarzeń poprzedzających akcję). [przypis edytorski]
in medias res (łac.) — w środku spraw. [przypis edytorski]
in medias res (…) przepisu Horacego — in medias res (łac.: w środku spraw), termin wprowadzony przez Horacego w Ars poetica: sposób narracji, w którym opowiadanie historii zaczyna się w środku wydarzeń, w przeciwieństwie do opowiadania od najwcześniejszego ze zdarzeń. [przypis edytorski]
in medzijas res (zniekszt. łac. in medias res) — do sedna sprawy. [przypis edytorski]
In meinen Armen (…) Staub bewegt (niem.) — W moich ramionach była zupełnie jak martwa, (…) tak wstrząsana wewnętrznym mrozem, wydawała się aniołem, co swych skrzydeł parą broni się przed ziemskim kurzem [tłum. WL]. [przypis edytorski]
in memoriam (łac.) — na pamiątkę. [przypis redakcyjny]
In memoriam Tadeusza Micińskiego — przemówienie to, wygłoszone na uroczystej akademji w teatrze im. Bogusławskiego w Warszawie, dn. 6 marca 1925 r. (przed przedstawieniem dramatu Micińskiego Kniaź Patiomkin), drukowane było potem w „Wiadomościach Literackich” 22 marca 1925 r. (Nr. 12). [przypis redakcyjny]
in mente (łac.) — w pamięci, w myśli. [przypis edytorski]
in mente Reipublicae (łac.) — z woli Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
in me omnis spes est mihi — por. Terentius, Adelphoe, III, 5, 9. [przypis tłumacza]
In mezz'ora! (wł.) — Pół godziny! [przypis edytorski]
in (…) — miejsce uszkodzone w rękopisie. [przypis redakcyjny]
in minus (łac.) — na niekorzyść; na zniżkę. [przypis edytorski]
in modo — co do sposobu (a. ilości). [przypis edytorski]
In momento indignationis abscondi faciem meam parumper a te et in misericordia (…) (łac.) — „W chwili gniewu skryłem nieco twarz moją przed tobą; ale w miłosierdziu wiecznym zlituję się nad tobą, mówi Pan, odkupiciel twój”. [przypis tłumacza]
in monumentis veneranda (…) antiquitas (łac.) — czcigodna starożytność w pomnikach. [przypis redakcyjny]
in muneribus res praestantissima mens est (łac.) — w podarunkach najważniejsza rzecz — to wola (intencja). [przypis redakcyjny]
innąm ja drogę śnił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; dziś raczej: inną drogę śniłem (tj. inną drogę sobie wymarzyłem). [przypis edytorski]
inną razą (daw.) — dziś: innym razem. [przypis edytorski]
inną razą — dziś popr.: innym razem. [przypis edytorski]
inna jak — popr.: inna niż. [przypis edytorski]
inna pies, a inna człowiek (daw.) — w domyśle: inna rzecz, inna sprawa itp.; dziś raczej: co innego pies, a co innego człowiek. [przypis edytorski]
Inna reguła za Mojżesza, inna obecnie — Por. fragm. 843. [przypis tłumacza]
Inna rzecz z prawami Wizygotów; ich królowie przetopili je i kazali je przetopić duchowieństwu. — Euryk je dał, Leuwigild je poprawił. Patrzcie kronikę Izydora. Chendaswind i Receswind ulepszyli je. Egiga kazał sporządzić kodeks, który mamy, i powierzył to biskupom; zachowano wszakże prawa Chendaswinda i Receswinda, jak to widać z szesnastego soboru w Toledo. [przypis redakcyjny]
Inna samodziercza familia — mowa o gwałceniu konstytucji węgierskiej przez Habsburgów, zwłaszcza w r. 1671 (zob. rozdział Do Panów) i przez Józefa II. [przypis redakcyjny]
innatum (łac.) — wrodzone. [przypis redakcyjny]
in natura (łac.) — w naturze. [przypis edytorski]
in natura (łac.) — w naturze; składano je w zbożu, sianie itd.; w wielu miejscowościach przetrwały w tej postaci do drugiej poł w. XIX. [przypis redakcyjny]
in natura (łac.) — w naturze; tu: w postaci naturalnej, w odróżnieniu od monet ze srebra. [przypis edytorski]
in naturalibus (łac.) — w stanie naturalnym; nago. [przypis edytorski]
in natura — w naturze (nie pieniędzmi). [przypis edytorski]
in necessitate (łac.) — w potrzebie. [przypis redakcyjny]
inne chłopcy (gw.) — inni chłopcy. [przypis edytorski]
inne despoty — dziś popr. forma B. lm: innych despotów. [przypis edytorski]
innego jak — dziś popr.: innego niż. [przypis edytorski]
in negotiis (…) causa — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 22. [przypis tłumacza]
innego wielkiego jeziora, zwanego również Balombi lub Mbu — dziś: Barombi Mbo a. Barombi-ma-Mbu, niewielkie jezioro w Kamerunie ok. 30 km na płn.-wsch. od jeziora Barombi Koto; w czasach kolonialnych zwane też Jeziorem Słoniowym. [przypis edytorski]
Innego zaś wypadku nadto już nie ma, bo koniecznością jest, że albo ktoś czyni cokolwiek, albo nie czyni, i czyni albo z wiedzą, albo bezwiednie — Właśnie z zestawienia tego wynika, że jest jeszcze wypadek czwarty, ten, o którym Arystoteles zaraz w następnym mówi zdaniu, uznając go za najniewłaściwszy. [przypis tłumacza]
inne jak u nas — dziś popr.: inne niż u nas. [przypis edytorski]
innej damy — pani de Boufflers, przyjaciółka księcia Conti [Marie-Charlotte de Campet de Saujon (1725–1800) była żoną księcia Edouarda de Boufflers-Rouverel, a kochanką Ludwika Franciszka Burbona, księcia de Conti; red. WL]. [przypis tłumacza]
innej modły — innego sposobu postępowania. [przypis edytorski]
inne miasta o starożytnych nazwach — od końca XVIII do poł. XIX w. popularne było tzw. „odrodzenie greckie” w kulturze i sztuce, dlatego w Stanach Zjednoczonych wielu miastom nadano nazwy związane z klasyczną kulturą grecko-rzymską. [przypis edytorski]
innemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: innymi. [przypis edytorski]
innemi — daw. forma N. i Msc. lm r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: innymi. [przypis edytorski]
inne pasibraty — Za czasów Dantego w Sienie było towarzystwo złożone z dwunastu młodych i bogatych ludzi, którzy sprzedawszy swoje posiadłości ziemskie, złożyli wielki kapitał, ażeby wspólnie go roztrwonić i zarazem żyć wesoło. Kapitał ten, jak mówi Benvenuto d'Imola, składał się z 216 tysięcy florenów, a w przeciągu niespełna roku już go marnotrawcy stracili. [przypis redakcyjny]
Inne prawo orzekło, iż ci, którzy targną się na ministrów i urzędników księcia, dopuszczają się zbrodni obrazy majestatu tak, jakby się targnęli na samego księcia. Prawo to zawdzięczamy dwom monarchom, których słabość słynna jest w historii — Arkadiusz i Honoriusz. [przypis autorski]
inne świadki — dziś popr. forma B. lm: innych świadków. [przypis edytorski]
[inne światy] mają może zgoła inny kształt i inne ustawy. Epikur wyobraża je sobie albo podobne, albo niepodobne (…) — Epikur wskazywał, że przede wszystkim nasz, ziemski świat może być rozmaity co do swego kształtu i ruchu, por. Diogenes Laertios, Epikur [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, X, 88. [przypis edytorski]
inne zaś ludy tej nocy w powrotnej drodze do swej ojczyzny posunęły się, jak tylko mogły najdalej — Ksenofont wylicza między sprzymierzeńcami Krezusa Egipcjan, Cypryjczyków, Cylicyjczyków, Frygijczyków, Likaończyków (Likaonia w południowo-wschodniej Azji Mniejszej na wschód od Frygii Wielkiej), Paflagończyków, Arabów, Fenicjan, Greków z Azji Mniejszej, Asyryjczyków; na połączenie się z Babilończykami Krezus nie czekał. Otóż każdy z tych ludów skierował się do swej ojczyzny, np. Paflagonowie na północ, Cylicyjczycy i Cypryjczycy na południe. Dalej mieszkające ludy opuszczały Krezusa, w miarę jak się zbliżały do swych siedzib, przed lub za Sardes. [przypis tłumacza]
Inne z kruszcu Chalybów wytopione (…) — Les ponts de fer [fr.: mosty żelazne; red. WL]. [przypis autorski]
