Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4821 przypisów.
grzysi (gw.) — diabły. [przypis edytorski]
grzywacz — dziki gołąb. [przypis redakcyjny]
grzywacze — prawdopodobnie gołębie grzywacze. [przypis edytorski]
grzywacz — gatunek dużego gołębia. [przypis edytorski]
grzywacz — gatunek gołębia. [przypis edytorski]
grzywacz — gołąb grzywacz, naturalna ofiara jastrzębia. [przypis edytorski]
grzywna — daw. jednostka masy, ok. 200g. [przypis edytorski]
grzywna — daw. miara wagi, stosowana w średniowieczu i równa ok. pół funta (wynosiła średnio 200–240 g; różnie w różnych częściach Europy). [przypis edytorski]
grzywna — jednostka pieniężna wagi pół funta srebra. [przypis edytorski]
grzywna (łac. marca — jednostka masy używana w średniowieczu w Polsce, Czechach i na Rusi, a także jednostka płatnicza; polska grzywna mennicza wynosiła ok. 185 g. [przypis edytorski]
grzywna — (Mark) duńska wyrówna mniej więcej 40 groszom polskim. [przypis tłumacza]
grzywna — śdw. miara wagi kruszcu bądź wartości pieniądza, do XVIII w. wyrażano w niej wysokość kar sądowych. [przypis edytorski]
grzywna — śrdw. jednostka płatnicza, o wartości pół funta złota lub srebra. [przypis edytorski]
grzywna — średniowieczna jednostka monetarna, wartość określonej wagi kruszcu. [przypis edytorski]
grzywna — średniowieczna jednostka płatnicza, o wartości pół funta złota lub srebra. [przypis edytorski]
grzywna — tu jako jednostka wagi: pół funta. [przypis edytorski]
grzywna — wartość jej ówczesna podług tablic Tad[eusza] Czackiego w dziele O prawach pol[skich] i lit[ewskich] na dzisiejsze pieniądze: 14 zł 23 gr. [przypis redakcyjny]
grzywnę, którą kodeksy barbarzyńców nazywają fredum — Kiedy prawo jej nie ustalało, była to zwyczajnie trzecia część tego, co dawano jako okup, jak to widzimy z prawa Rypuarczyków. [przypis redakcyjny]
grzywy — dziś popr. forma N.lm: grzywami. [przypis edytorski]
G. S. Brown, After the fall…, s. 490. [przypis autorski]
G. S. Brown, After the fall: the chute of a play, droits d'auteur and literary property in the Old Régime, „FHS”, 22 (1999), s. 466. [przypis autorski]
G. S. Brown, After the Fall: The Chute of a Play, Droits d'Auteur and Literary Property in the Old Régime, FHS, 22 (1999), s. 484. [przypis autorski]
G. S. Brown, After the fall: the chute of a play, droits d'auteur and literary property in the Old Régime, „FHS”, 22 (1999), s. 485. [przypis autorski]
guacho (hiszp.) — gauczo, rodzaj ptaka z rodziny tyrankowatych. [przypis edytorski]
Guadalajara — miasto w środkowej Hiszpanii, w regionie Kastylia-La Mancha; w maju 1937 r. wojska generała Franco przegrały tu bitwę z republikanami. [przypis edytorski]
Guadalquivir — rzeka w płd. Hiszpanii. [przypis edytorski]
Guadarrama, Sierra de — pasmo górskie we wsch. części Gór Kastylijskich w centralnej Hiszpanii. [przypis edytorski]
Guadix — miasto w Andaluzji, w płd. Hiszpanii, na płn.-wsch. od Grenady. [przypis edytorski]
Guahibe a. Sikuani — lud zamieszkały w południowej Wenezueli i wschodniej części Kolumbii, w 1998 r. liczący ok. 24 tys. osób. [przypis edytorski]
Guaita, Stanisław a. Stanislas de Guaita (1861–1897) — poeta i pisarz fr. pochodzenia wł., zamieszkały w Paryżu; zajmował się ezoteryką, kabałą i studiowaniem mistycyzmu europejskiego, był aktywnym członkiem Towarzystwa Różokrzyżowców oraz, wraz z Joséphinem Péladanem, założycielem L'Ordre Kabbalistique de la Rose-Croix; wydał zbiory poezji: Les Oiseaux de passage (1881), La Muse noire (1883), Rosa mystica (1885); zmarł przedwcześnie, w wieku 37 lat, wyniszczony substancjami narkotycznymi. [przypis edytorski]
Guaita, Stanislas de (1861–1897) — poeta i ezoteryk fr. pochodzenia wł., autor mistycznych poezji, m.in. Rosa myslica („Róża mistyczna”, zbiór 1885) i dzieł okultystycznych: Le Tempie de Satan („Świątynia Szatana”, 1892), La clef de la magie noire („Klucz czarnej magii”, 1895); członek Towarzystwa Różokrzyżowców, wraz z Joséphinem Péladanem założyciel L'Ordre Kabbalistique de la Rose-Croix. [przypis edytorski]
guano — suche odchody ptaków morskich, stosowane jako nawóz. [przypis edytorski]
guarani — język Indian z grupy ludów Guarani, zamieszkujących płd. Brazylię, płn.-wsch. Argentynę, Paragwaj i wsch. Boliwię. [przypis edytorski]
guarda e passa! (wł.) — dosł.: popatrz i idź dalej; fragm. wersu z Boskiej Komedii Dantego (Piekło III, 51): Non ragioniam di lor, ma guarda e passa: Nie mówmy o nich; popatrz i pójdź dalej. (tł. Edward Porębowicz). [przypis edytorski]
guarda e passa (wł.) — spójrz i idź dalej (cytat z Boskiej Komedii Dantego). [przypis redakcyjny]
guarda e passa (wł.) — spojrzyj i przejdź. [przypis redakcyjny]
guard (ang.) — straż. [przypis edytorski]
guardate che disgrazia (wł.) — spójrzcie, co za nieszczęście. [przypis edytorski]
Guardia Civil (hiszp. Straż Obywatelska) — hiszpańska państwowa formacja paramilitarna; po wybuchu hiszpańskiej wojny domowej rozbiła się na dwie formacje: narodową i republikańską. [przypis edytorski]
Guayaquil — miasto w zachodnim Ekwadorze przy ujściu rzeki Guayas. [przypis edytorski]
Gubałowskie wzniesienie — pot. Gubałówka, podłużne wzniesienie na Pogórzu Gubałowskim (w Paśmie Gubałowskim), w płn.-zach. części Zakopanego, o wysokości 1120–1129 m, malejącej ku wschodowi. [przypis edytorski]
Gubernatis, Angelo de (1840–1913) — pisarz i poeta wł., lingwista, filolog i orientalista, autor 23-tomowej encyklopedii Storia universale della letteratura (Historia powszechna literatury). [przypis edytorski]
gubernator — naczelnik guberni (ros. губерния), jednostki administracyjnej wyższego szczebla w carskiej Rosji i krajach przez nią zajętych. [przypis edytorski]
gubernatorom — rządcom. [przypis redakcyjny]
gubernator Warszawy — Ludwig Fischer (1905–1947) — niemiecki prawnik, dygnitarz partii NSDAP, w latach 1939–1945 gubernator dystryktu warszawskiego, stracony w Polsce za zbrodnie wojenne. [przypis edytorski]
gubernator — w latach 1905–1914 funkcję generał-gubernatora Warszawy pełnił Gieorgij Antonowicz Skałon (ros. Георгий Антонович Скалон, 1847–1914). [przypis edytorski]
gubernator wyspy Baratarii — tj. Sancho Pansa, giermek Don Quichota, bohater powieści Cervantesa. [przypis edytorski]
gubernator (z łac.) — tu: sternik. [przypis redakcyjny]
gubernia (łac.) — rządy. [przypis redakcyjny]
gubernium (łac.) — rząd. [przypis redakcyjny]
guberski (daw.) — gubernialny, związany z gubernią. [przypis edytorski]
gubiąc się w przypuszczeniach (…), przypomniał mi się — błąd logiczny ze wzgl. na niezgodność podmiotów; poprawnie np.: gubiąc się w przypuszczeniach (…), przypomniałem sobie o kimś itp. [przypis edytorski]
Gubrynowicz, Bronisław (1870–1933) — polski historyk literatury, zajmujący się literaturą polskiego oświecenia i romantyzmu; wspólnie z W. Hahnem opracował pierwsze krytyczne wydanie Dzieł Słowackiego. [przypis edytorski]
gud baj (zniekszt. ang. good bye) — do widzenia. [przypis edytorski]
gudłaj (pot. obelż.) — Żyd. [przypis edytorski]
Gudwin — w oryginale ang.: Goodewin. [przypis edytorski]
Günter zaprzepaścił najlepszych wojaków — Günter z Szwarcburga, ten sam, który walczył przeciw Brandeburczykom w Gdańsku, a potem zajął podstępem Pomorze r. 1309. [przypis autorski]
Günther Antoni — ur. 1785, głosił dualizm, zbliżony do kartezjańskiego, i teizm; 1857 r. potępiono w Rzymie teologiczne i psychologiczne teorie Günthera, który wyrokowi temu laudabiliter se subiecit; um. w nędzy 1863 r. w Wiedniu. Główne dzieło: Vorschule zur speculativen Theologie des positiven Christentums. [przypis autorski]
Güstrow — miasto w Meklemburgii. [przypis redakcyjny]
guerilla (hiszp.) — partyzantka. [przypis edytorski]
guerilla — walka partyzancka. [przypis autorski]
guerillero (hiszp.) — partyzant. [przypis edytorski]
Guevara, Fernando Niño de (1541–1609) — hiszpański kardynał, wielki inkwizytor Hiszpanii; słynny jest jego pełnopostaciowy portret wykonany przez El Greca, prawdopodobnie w 1600, kiedy kardynał przebywał w Toledo z królem Filipem III i jego dworem. [przypis edytorski]
guglarski — dziś popr.: kuglarski. [przypis edytorski]
Guglienno Ciardi (1843–1917) — wł. malarz, wenecki pejzażysta. [przypis edytorski]
Guhl, Ernst (1819–1862) — profesor Akademii Berlińskiej, autor książek o historii sztuki, m.in. Die Frauen in der Kunstgeschichte (Kobiety w sztuce, 1858). [przypis edytorski]
Guibert de, Jacques-Antoine-Hippolyte (1743–1790) — fr. wojskowy, autor cenionych traktatów o tematyce militarnej. [przypis edytorski]
Guicciardini — autor cenionej historii włoskiej z czasu najazdu Francuzów, pisanej w duchu wielce Francuzom nieprzychylnym. [przypis tłumacza]
Guicciardini, Franciszek (1483–1540) — wybitny historyk włoski, piszący o wypadkach z lat 1490–1535. [przypis tłumacza]
Guicciardini, z którego czerpał i któremu w dramacie dał rolę chóru — jak Szekspir czy jego współpracownik w Peryklesie Gowerowi, poecie angielskiemu z XIV w. [przypis tłumacza]
guide (fr.) — przewodnik. [przypis edytorski]
»Guide Parisien«… trois francois!… — »Przewodnik paryski«!… trzy franki!… [przypis redakcyjny]
Guide to the Berne Convention for the protection of the literary and artistic works (Paris act, 1971), Geneva 1978, s. 66, M. F. Makeen, From „Communication in Public” to „Communication to the Public”; An Examination of the Authors's Rights of Broadcasting, Cabling, and the Making Available of Works to the Public Under the Copyright Laws of the USA, the UK, and France, King's College 1999, https://kclpure.kcl.ac.uk/portal/files/2932667/392285.pdf, (dostęp 16.02.2014), s. 97. [przypis autorski]
Guido Cavalcanti (1255–1300) — filozof, poeta i trubadur włoski pochodzący z Florencji, przyjaciel Dantego Alighieri, twórca ballad, sonetów i pieśni (canzon) sławiących miłość idealną (tematyka charakterystyczna dla nurtu dolce stil nuovo), a także wyrażające tęsknotę za ojczyzną, odkąd z powodu uwikłań politycznych został zmuszony do opuszczenia miasta; występuje jako jedna z postaci Dekameronu (VI, 9). [przypis edytorski]
Guido Reni (1575–1642) — wł. malarz religijny. [przypis redakcyjny]
guid (z fr. guide, wym. gid) — przewodnik. [przypis edytorski]
Guildhall — gmach w centralnej części City w Londynie, w rejonie stacji metra Bank, St Paul's i Moorgate, przez kilkaset lat służący jako ratusz miejski i będący nadal ceremonialnym oraz administracyjnym ośrodkiem dzielnicy (nie należy mylić go z City Hall, stanowiącym tego typu centrum dla całej metropolii, tzw. Greater London); w czasach rzymskich w tym miejscu usytuowany był największy w Brytanii amfiteatr, którego pozostałości zachowały się w podziemiach budynku; istnieją również fragmenty zabudowań średniowiecznych z XII w., zaś stojący do dziś gmach powstał w latach 1411–1440 i jest jedynym świeckim budynkiem w Londynie, który przetrwał do dziś; obejmuje krypty, dawną bibliotekę i drukarnię oraz główną salę, służącą za miejsce sławnych procesów (począwszy od sprawy protestanckiej męczennicy Anne Askew za czasów Henryka VIII), a także wydarzeń kulturalnych: w 1848 r. koncertował tu Fryderyk Chopin. [przypis edytorski]
Guildhall — londyński ratusz, siedziba władz miasta, stowarzyszeń kupieckich i cechów rzemieślniczych; zbudowany w 1440. [przypis edytorski]
Guillem de Cabestany (katal.) a. Guilhem de Cabestaing (starooks.) lub Cabestan (1162–1212) — kataloński trubadur z Cabestany w hrabstwie Roussillon (ob. płd. Francja, departament Pireneje Wschodnie). Wg krótkiego żywota (vida), towarzyszącego w średniowiecznych manuskryptach jego pieśniom, był kochankiem żony Raimona, pana na Castell Rossello (Roussillon), który odkrywszy zdradę, zabił go podczas polowania, wyrwał mu serce i nakarmił nim swoją żonę, której nie wyjawił tej zemsty, póki nie spożyła posiłku. Zrozpaczona rzuciła się z zamkowej wieży. Legendę tę spopularyzowali później Boccaccio w Dekameronie (1348–53) oraz Stendhal w O miłości (1822). [przypis edytorski]
Guillotin, Joseph Ignace (1738–1814) — lekarz, wynalazca gilotyny używanej we Francji od 1792 r. [przypis edytorski]
guilty, not guilty (ang.) — winny, niewinny. [przypis edytorski]
Guinewra, częściej: Ginewra — postać z legend arturiańskich, żona króla Artura, ukochana Lancelota z Jeziora; miała żyć na przełomie V i VI w. [przypis edytorski]
Guiskarda (…) Godfreda, Ryszarda — Robert Guiscard, sławny bohater normandzki, który pobił Saracenów i z Włoch wypędził. Godfred de Bouillon, zdobywca Ziemi Świętej, którą wyrwał z rąk niewiernych. Ryszard także rycerz krzyżowy. [przypis redakcyjny]
Guitana (hiszp.) — Cyganka. [przypis edytorski]
Guiton — O Guitonie wzmianka jest wyżej w pieśni XXIV. Poeta zrazu bardzo chwalony, na końcu zupełnie zapomniany. [przypis redakcyjny]
Guizot, François (1787–1874) — francuski historyk i polityk, premier w latach 1847–48. [przypis edytorski]
Guizot, François (1787–1874) — fr. historyk i polityk, premier Francji; znacząco wpłynął na dziejopisarstwo fr. (Cours d'histoire moderne, Histoire de la civilisation en France, Histoire de la civiliztion d'Angleterre). [przypis edytorski]
gujawa — gruszla, roślina tropikalna o okrągłych lub gruszkowatych owocach, mających silny, charakterystyczny zapach. [przypis edytorski]
gujawa, guawa a. gruszla (biol.) — rodzaj niewielkich drzew z rodziny mirtowatych występujących w Ameryce Środkowej, rodzących jadalne, czerwone lub żółtawe owoce o gruszkowatych kształcie. [przypis edytorski]
Gujenna — prowincja francuska, część krainy dawnego plemienia Akwitanów, położona nad Garonną. [przypis edytorski]
Gułag — Archipelag „Gułag” to potoczna nazwa systemu łagrów — obozów pracy przymusowej w ZSRR. Przez kilkadziesiąt lat istnienia państwa sowieckiego przetrzymywano w nich kilkadziesiąt milionów ludzi, z których zmarło lub zostało zamordowanych ok. 3 milionów osób. [przypis edytorski]
gula (gw.) — przedmiot w kształcie kuli. [przypis edytorski]
gulam — służący. [przypis autorski]
Gulazzo (…) Trespiano — Okolice Florencji. [przypis redakcyjny]
Gulbi (mit. litew.) — duch opiekuńczy. [przypis edytorski]
Gulbi (mit. litew.) — duch stróż, bożek strzegący każdego mężczyzny. [przypis edytorski]
Gulbi (mit. litew.) — duch stróż człowieka. [przypis autorski]
Gulbi (mit. litew.) — duch, stróż człowieka. [przypis autorski]
Gulbi (mit. litew.) — stróż [duch opiekuńczy; Red. WL]. [przypis autorski]
gulden — austriacka moneta srebrna. [przypis redakcyjny]
