Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 24942 przypisów.

de facto (łac.) — w istocie, w rzeczywistości. [przypis redakcyjny]

defalka — potrącenie, obniżenie czynszu. [przypis redakcyjny]

defendens (łac. broniący) — obrońca tez stanowiących przedmiot dysputy. [przypis redakcyjny]

defensionis patriae (łac.) — obrony ojczyzny. [przypis redakcyjny]

defensor patriae (łac.) — obrońca ojczyzny. [przypis redakcyjny]

definitor — pomocnik prowincjała, tj. przełożonego nad klasztorami całej prowincji a. kraju. [przypis redakcyjny]

deformitatem (łac.) — uszczerbek, zrujnowanie. [przypis redakcyjny]

defraudacja — sprzeniewierzenie; także przemyt przez granicę. [przypis redakcyjny]

defraudator regum (łac.) — zdrajcą królów. [przypis redakcyjny]

defuncti periculo (łac.) — przebywszy niebezpieczeństwo. [przypis redakcyjny]

degeneracją (z łac.) — [forma B.lp r.ż.:] przekształcenie. [przypis redakcyjny]

Degen (niem.) — szpada. Sdegena jest prawdopodobnie nieużywaną już formą dialektową. [przypis redakcyjny]

de grubis (niby po łacinie) — ordynarnie, grubiańsko; tu: na całego. [przypis redakcyjny]

De gustibus disputandum non est (łac.) — O gustach się nie dyskutuje. [przypis redakcyjny]

Deh! quando (…) sua gemma — „Ach, kiedy wrócisz na świat żywych, racz także poświęcić mi wspomnienie. Jestem Pia; Siena dała mi życie; znalazłam śmierć w naszych bagniskach. Ten, który, zaślubiając mnie, dał mi swój pierścień, zna moje dzieje”. [przypis redakcyjny]

dei proprium est protegere, quos dignos iudicat (łac.) — właściwe Bogu jest osłaniać tych, których godnymi [tego] sądzi. [przypis redakcyjny]

de iure debebatur (łac.) — prawnie należało się. [przypis redakcyjny]

dek a. deka (z niem.) — nakrycie, pokrowiec. [przypis redakcyjny]

Dekady — tym tytułem oznaczano historię Liwiusza, której powszechnie przyjęty tytuł jest: Ab urbe condita libri CXXXXII. [przypis redakcyjny]

deklarują i obiecują (daw.) — znaczenie nieosobowe; dziś: deklarowano i obiecywano. [przypis redakcyjny]

dekreta exsecutionis (łac.) — postanowienia ściągnięcia podatku, wyroki egzekucyjne. [przypis redakcyjny]

dekret ferować (starop.) — wyrok stanowić. [przypis redakcyjny]

dekret królewski z dnia 21 grudnia 1807 r. — Dziennik Praw Ks. Warsz. I, 10. [przypis redakcyjny]

dekret solutionis (łac.) — wyrok zapłaty, uiszczenia. [przypis redakcyjny]

dekret (starop.) — [tu:] wyrok [daw. forma lm: dekreta; dziś: dekrety; red. WL]. [przypis redakcyjny]

dekret (z łac.) — termin prawny oznaczający wyrok zwierzchności. [przypis redakcyjny]

delacja — oskarżenie; chodziło o skompromitowanie możliwie wielu osób wpływowych, aby uniemożliwić ściganie jednego Ponińskiego. [przypis redakcyjny]

de lana caprina (łac.) — (spór) o kozią wełnę, czyli o rzecz błahą. [przypis redakcyjny]

delara (daw.) — delia, płaszcz. [przypis redakcyjny]

de la Rotonde, du Grand Balcon — popularne kawiarnie paryskie. [przypis redakcyjny]

delator — donosiciel. [przypis redakcyjny]

delator (z łac.) — oskarżyciel, donosiciel. [przypis redakcyjny]

de Laveaux, Ludwik (1868–1894) — malarz, uczeń Józefa Mehoffera, zmarły na gruźlicę. [przypis redakcyjny]

Delegacji — limita (odroczenie zebrań) Sejmu i wyłonienie Delegacji do rokowań z dworami ościennymi oraz ułożenia formy rządu 18 maja; nastąpiło jeszcze pięć limit, tak że Sejm rozwiązał się dopiero 11 kwietnia 1775 r. [przypis redakcyjny]

de lege ferenda (łac.) — dotyczą pożądanej zmiany albo uzupełnienia istniejącego prawa; [zwrot używany na określenie ewentualnych przyszłych zmian w obowiązującym ustawodawstwie: przyszłe prawo a. prawo, jakim być powinno; red. WL]. [przypis redakcyjny]

delegowany — z Towarzystwa Dobroczynności do udziału w kweście. [przypis redakcyjny]

Delenda est Carthago (łac.) — trzeba zburzyć Kartaginę. [przypis redakcyjny]

Delfiny i jaja — znaki w cyrku. [przypis redakcyjny]

delia (daw.) — suknia z opończą. [przypis redakcyjny]

delia — należący do starop. stroju szlachty wierzchni ubiór męski, narzucany na żupan, podbity futrem i z futrzanym kołnierzem, przeważnie barwny. [przypis redakcyjny]

delia — w oryginale: la veste oltra il ginochio al piègli cade; [delia: element ubioru męskiego szlachty polskiej w XVI w., strój pochodzenia orientalnego: noszony na żupanie nieprzepasany rodzaj płaszcza narzuconego na ramiona, często podbity i wykańczany futrem, z krótkimi, luźnymi rękawami i kołnierzem; red. WL]. [przypis redakcyjny]

deliberacja — namysł. [przypis redakcyjny]

deliberacji — namysłu, zastanawiania się [potrzebujące]. [przypis redakcyjny]

deliberatissime (łac.) — najrozmyślniej. [przypis redakcyjny]

deliberować się — namyślać się. [przypis redakcyjny]

deliberować (z łac.) — rozmyślać, rozważać. [przypis redakcyjny]

deliciae generis humani (łac.) — chlubą rodzaju ludzkiego. [przypis redakcyjny]

delicje (daw.) — rozkosze. [przypis redakcyjny]

Delicki władco, o Peanie — Apollo urodzić się miał na wyspie Delos, a zwano go także Peanem (Paian), co oznacza boga niosącego pomoc i zbawienie. [przypis redakcyjny]

delikatność — Zob. pod 43. [przypis redakcyjny]

Delirant (łac.) — szaleją. [przypis redakcyjny]

delirium (łac.) — szaleństwo, atak choroby. [przypis redakcyjny]

delirium — maligna, brak przytomności. [przypis redakcyjny]

delirować (z łac.) — szaleć, cierpieć na obłąkanie. [przypis redakcyjny]

De litteratura res erat (łac.) — chodziło o literaturę. [przypis redakcyjny]

Delos (…) został gniazdem położnym Latony — Latona, unikając zawiści Junony, schroniła się na wyspę Delos, gdzie Jowiszowi w jednym połogu urodziła dwoje bliźniąt, Dianę i Feba, to jest księżyc i słońce. Trzęsienie ziemi poprzedziło ten wypadek. [przypis redakcyjny]

Del Rosso — postać fikcyjna, uosabiająca miłość zmysłową; Stendhal (Lisio) polemizuje z Del Rossem także w rozdz. XI. [przypis redakcyjny]

de mane consilium (łac.) — z rana rada; tu: rano pogadamy. [przypis redakcyjny]

Demarat — król spartański, pozbawiony godności królewskiej, udał się na dwór Dariusza, gdzie pozyskał wielki wpływ i znaczenie. Kiedy następca Dariusza, Kserkses, gotował wyprawę na Grecję, Demarat wyprawił do Sparty posłańca z tajemnym uwiadomieniem o zamiarach królewskich. Sekret polegał na tym, że z tabliczki nawoskowanej zeskrobał wosk, wyrył na deseczce drewnianej treść przestrogi i następnie pokrył ją znowu woskiem, na którym napisał dla zmylenia drugi list. W Sparcie po zeskrobaniu wosku odczytano list Demarata. [przypis redakcyjny]

dementia paralitica progressiva (łac.) — otępienie towarzyszące postępowemu porażeniu. [przypis redakcyjny]

dementia praecox (łac.) — otępienie wczesne, towarzyszące pogłębiającej się schizofrenii. [przypis redakcyjny]

demesza a. demeszka — krzywa szabla damasceńska. [przypis redakcyjny]

demeszka — szabla ze słynnej z twardości stali damasceńskiej, wyrabianej w Syrii, w mieście Damaszku. [przypis redakcyjny]

de methodo (łac.) — o sposobie. [przypis redakcyjny]

Demiurgos — twórca świata. [przypis redakcyjny]

de modo consultationis (łac.) — o sposobie obrad. [przypis redakcyjny]

demonolatria (z łac.) — kult demonów. [przypis redakcyjny]

Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca ateński, przywódca partii demokratycznej, obrońca niepodległości Grecji przed panowaniem macedońskim. [przypis redakcyjny]

de necessitate (łąc.) — koniecznie. [przypis redakcyjny]

de necessitate (łac.) — koniecznie. [przypis redakcyjny]

de necessitate (łac.) — z konieczności. [przypis redakcyjny]

denegare (łac.) — odmówić. [przypis redakcyjny]

denegować prezencji (łac.) — odmawiać obecności. [przypis redakcyjny]

de nervo (łac.) — o funduszu. [przypis redakcyjny]

Denhoff, Władysław — podskarbi ziem pruskich; brał udział w walkach ze Szwedami, Moskalami, Tatarami. [przypis redakcyjny]

Denken des Denkens (niem.) — myślenie myślenia. [przypis redakcyjny]

de novo (łac.) — od nowa. [przypis redakcyjny]

Dentatorum (łac.) — Dentatusów; Dentatów; Manius Curius Dentatus (zm. ok. 270 r. p.n.e.), Rzymianin, wzór starożytnej cnoty, pogromca Samnitów, Sabinów i Pyrrusa. [przypis redakcyjny]