Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161037 przypisów.
in discrimen vitae (łac.) — w niebezpieczeństwo życia. [przypis redakcyjny]
individuum est ineffabile (łac.) — osobnik jest niewysławialny; maksyma filozoficzna wskazująca, że jednostki jako jednostki nie da się ściśle określić i całkowicie wyrazić. [przypis edytorski]
In divitiis (…) gravissimum est (łac.) — „Siedzący na swych skarbach nędzarze to rodzaj najstraszliwszej jest nędzy” (Seneca [Minor], Epistulae morales ad Lucilium, 74; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Indochiny a. Francuskie Indochiny — dawna nazwa regionu w płd.-wsch. Azji, będącego kolonią francuską. [przypis edytorski]
Indogermanin — termin używany tradycyjnie w krajach niemieckojęzycznych na określenie Indoeuropejczyka, członka grupy ludów posługujących się językami indoeuropejskimi. [przypis edytorski]
indolem (łac.) — naturę, pociąg wrodzony. [przypis redakcyjny]
indolencja — nieudolność, niezdarność, bezradność; bezczynność. [przypis edytorski]
indolencja — niezaradność, bierność. [przypis edytorski]
indolente (z łac. indŏlens) — nieczule, bezdusznie. [przypis edytorski]
in domum Inctus (łac.) — w domu żałoby. [przypis redakcyjny]
indormimus vitiis saeculi nostri (łac.) — śpimy na błędach wieku naszego. [przypis redakcyjny]
Indostan (daw.) — Indie; por. Hindustan (z pers.). [przypis edytorski]
Indowie (daw.) — mieszkańcy Indii a. Indianie, rdzenni mieszkańcy Ameryki; w XVII w. te dwie nazwy czasem mieszano, gdyż Amerykę nazywano Indiami Zachodnimi. [przypis edytorski]
Indowie (daw.) — mieszkańcy Indii. [przypis edytorski]
Indra (mit. indyjska) — wedyjski władca nieba, piorunów i burzy, król bogów, wojownik i opiekun, pogromca zła; najczęściej wymieniane w Rygwedzie bóstwo. [przypis edytorski]
Indra (mit. indyjska) — wedyjski władca nieba, piorunów i burzy, król bogów, wojownik i opiekun, pogromca zła; najczęściej wymieniane w Rygwedzie bóstwo. [przypis edytorski]
in dubiis libertas (łac.) — wolność wśród wątpliwości. [przypis edytorski]
in dubio (łac.) — w zwątpieniu. [przypis edytorski]
inducere gallicismum (łac.) — narzucić gallicyzm; tj. francuską formę rządu. [przypis redakcyjny]
induction psychomotrice (fr.) — indukcja psychomotoryczna; indukcja psychoruchowa. [przypis edytorski]
indukas (lenk.) — indas, Indijos gyventojas. [przypis edytorski]
indukcja — tu: indukcja elektromagnetyczna, zjawisko powstawania siły elektromotorycznej w przewodniku na skutek zmian strumienia pola magnetycznego. [przypis edytorski]
indukcja — w logice: metoda wyprowadzania uogólnień na podstawie skończonej liczby konkretnych przypadków, tj. wnioskowanie „od szczegółu do ogółu”; stanowi rozumowanie zawodne, gdyż prawdziwość użytych przesłanek w sytuacji, gdy nie wyczerpuje się wszystkich możliwych przypadków, nie gwarantuje prawdziwości wniosku. [przypis edytorski]
indukcja — w logice: wyprowadzanie twierdzeń natury ogólnej z przesłanek szczegółowych, np. jeśli suma kątów kwadratu wynosi 360 stopni, suma kątów prostokąta wynosi 360 stopni i suma kątów trapezu wynosi 360 stopni, to suma kątów dowolnego czworokąta wynosi 360 stopni. Jest to metoda wykorzystywana przy tworzeniu praw naukowych. [przypis edytorski]
indukcje — tu: wprowadzania na scenę. [przypis redakcyjny]
indukować (z łac.) — wprowadzać. [przypis redakcyjny]
indukowali — wywodzili. [przypis redakcyjny]
induktach — wnioskach, wywodach. [przypis redakcyjny]
induktami — wywodami, wnioskami. [przypis redakcyjny]
indukta — właśc. indukt: wniosek; wniesienie sprawy do sądu. [przypis edytorski]
indukta (z łac.) — księgi lub wywody sądowe. [przypis edytorski]
indukt — przekierowanie sprawy na drogę sądową. [przypis edytorski]
in dulci (…) recordatione (łac.) — w miłym wspomnieniu. [przypis redakcyjny]
indulgencja (daw., z łac. indulgentia) — odpust; odpuszczenie winy, przebaczenie, darowanie. [przypis edytorski]
indulgentiam (…) nostrorum (łac.) — przebaczenia, rozgrzeszenia i odpuszczenia grzechów naszych. [przypis edytorski]
indult — specjalne zezwolenie wydawane w kościele katolickim przez wyższe władze duchowne (papieża, biskupa), uchylające w drodze wyjątku obowiązujące przepisy prawa kanonicznego (tj. religijnego); indulty dotyczą np. zawarcia małżeństwa przez osoby niepełnoletnie albo blisko spokrewnione, nadzwyczajnych warunków udzielania sakramentów itp. [przypis edytorski]
indult — specjalne zezwolenie wydawane w kościele katolickim przez wyższe władze duchowne (papieża, biskupa), uchylające w drodze wyjątku obowiązujące przepisy prawa kanonicznego (tj. religijnego); indulty dotyczą np. zawarcia małżeństwa przez osoby niepełnoletnie a. blisko spokrewnione, nadzwyczajnych warunków udzielania sakramentów itp. [przypis edytorski]
indult — zezwolenie na ślub z pomminięciem zapowiedzi. [przypis edytorski]
indult — zezwolenie władz duchownych na odstąpienie od przepisu kościelnego; tu prawdopodobnie: na małżeństwo osób blisko spokrewnionych lub zbyt młodych wedle prawa do zawarcia małżeństwa. [przypis edytorski]
indult — zezwolenie wydawane przez przedstawiciela władzy duchownej (np. papieża, biskupa) na odstąpienie od obowiązujących w prawie kanonicznym przepisów. [przypis edytorski]
indult (z łac.) — zezwolenie, przywilej. [przypis edytorski]
indult — zwolnienie od obowiązujących przepisów, dane przez władzę duchowną. [przypis redakcyjny]
Indum (…) rosa — Vergilius, Aeneida XII, 64–69. [przypis tłumacza]
in duodecimo, in octavo, in quarto, in folio — formaty książek, w których z jednego arkusza papieru powstaje odpowiednio: dwanaście, osiem kart, cztery lub dwie karty; obecnie in octavo to określenie książek mających typowy współczesny rozmiar: ok. 20–25 cm wysokości. [przypis edytorski]
Indupedita (…) vinclis — Lucretius, De rerum natura, V, 871. [przypis tłumacza]
in duplo (łac.) — w dwójnasób. [przypis redakcyjny]
industria — tu: produkcja, wyrób (ozdobnych różańców). [przypis redakcyjny]
induunt naturam (łac.) — przywdziewają naturę. [przypis redakcyjny]
Indyanie — dziś popr. Indianie; tu: pozostawiono pierwotną, przestarzałą formę ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
indycht — z indygo: lazurek, barwnik niebieski. [przypis redakcyjny]
indyferencja — bierność, brak zainteresowania. [przypis edytorski]
indyferencja — obojętność. [przypis edytorski]
indyferencja (z łac.) — obojętność. [przypis edytorski]
indyferent — człowiek obojętny (indyferentny: nie stanowiący a. nie robiący różnicy), szczególnie w sprawach religii. [przypis edytorski]
indyferentny — bierny. [przypis edytorski]
indyferentyzm — obojętność. [przypis edytorski]
indyferentyzm — obojętność wobec istotnych kwestii społecznych, moralnych, religijnych itp. [przypis edytorski]
indygena — szlachcic-cudzoziemiec, który otrzymał prawa i przywileje szlachcica polskiego. [przypis redakcyjny]
indygenat (daw.) — przyznanie obcokrajowcowi obywatelstwa kraju, w którym przebywa. [przypis edytorski]
indygenat (daw.) — szlachectwo. [przypis redakcyjny]
indygenat — przyznanie cudzoziemcowi polskiego szlachectwa. [przypis edytorski]
indygenat (z łac.) — nadanie cudzoziemcowi polskiego szlachectwa. [przypis edytorski]
indygenat (z łac.) — nadanie obcokrajowcowi praw i przywilejów szlachcica polskiego. [przypis edytorski]
indygnacja (daw., z łac.) — oburzenie. [przypis edytorski]
indygnacja — oburzenie. [przypis edytorski]
indygnacja (z łac.) — słuszne oburzenie. [przypis edytorski]
indygnować się (z łac.) — oburzać się. [przypis edytorski]
indygo — cenny niebieski barwnik wyrabiany z indygowców, krzewów rosnących na Półwyspie Indyjskim. [przypis edytorski]
indygo — naturalny niebieski barwnik wytwarzany z indygowców, krzewów rosnących na Płw. Indyjskim. [przypis edytorski]
indygo — niebieski barwnik, uzyskiwany z południowoazjatyckiej rośliny indygowca. [przypis edytorski]
indygowiec — rodzaj krzewu strefy tropikalnej i subtropikalnej; z jednego z gatunków wytwarzano dawniej naturalny niebieski barwnik: indygo. [przypis edytorski]
Indy — Indie. [przypis edytorski]
Indyj — dziś częstsza forma D.: Indii. [przypis edytorski]
Indyj — dziś popr. forma D.: Indii. [przypis edytorski]
Indyjską piękność — tj. śniadą, czarnowłosą kobietę z Indii (lub z Indii Zachodnich, czyli Karaibów); określenia „piękność” Bassanio używa tutaj z przekąsem, ironicznie: w czasach Szekspira za piękne uważano tylko blondynki o jasnej skórze, śniada, ciemna cera uchodziła za brzydką. [przypis edytorski]
indyjski (daw.) — dziś: indiański. [przypis edytorski]
indyjski (daw.) — dziś popr.: indiański. [przypis edytorski]
indyjski (daw.) — indiański. [przypis edytorski]
indyjski (daw.) — indiański, związany z Indianami. [przypis edytorski]
indyjski (daw.) — tu: indiański. [przypis edytorski]
indyjski — dziś popr. indiański. [przypis edytorski]
indyjski — dziś popr.: indiański. [przypis edytorski]
indyjskie konopie — po arabsku: haszisz. [przypis autorski]
indyjskie Om — Monosylaba mistyczna, znacząca Absolut. [przypis autorski]
indyjski — tu daw.: indiański, dotyczący Indian. [przypis edytorski]
indyjski (tu daw.) — indiański. [przypis edytorski]
indyjski (tu daw.) — indiański. [przypis edytorski]
indyjski — tu daw.: indiański. [przypis edytorski]
Indyk myślał i głowę mu ucięli — nawiązanie do przysłowia indyk myślał o niedzieli, a w sobotę łeb mu ścięli. [przypis edytorski]
Indy — mieszkańcy Indii, których północno–zachodnią część podbił Aleksander Macedoński. [przypis redakcyjny]
indyskrecja — niedyskrecja. [przypis edytorski]
indywidualiści — tu zapewne: indywidualni, drobni kupcy. [przypis edytorski]
Indywidualizm metafizyczny estetyki Przybyszewskiego (…) wczuwanie się i wmyślanie w treść stanowiska swego aż do końca — S. Brzozowski, Dzieła wszystkie, VI, s. 159 (Współczesna krytyka literacka). [przypis autorski]
Indywidualizm ten opiera się na wierze, że człowiek wnikający w siebie, zagłębiający się we własną duszę, musi być dobrym — S. Brzozowski, Co to jest modernizm?, s. 99. [przypis autorski]
indywidualizowanie etyki: różne kulty, różne religie — por. Lange, op. cit., s. 520, 535 [przypis redakcyjny]
indywidum (łac. individuum: niepodzielne) — jednostka, osobnik. [przypis edytorski]
indywiduum (łac. individuum: niepodzielne) — jednostka, osobnik; tu: indywidualność, zespół cech psychicznych stanowiących konkretną, swoistą osobowość jednostki. [przypis edytorski]
indywiduum — osobnik; także: człowiek nieznany, niepewny, zwykle podejrzany. [przypis edytorski]
indywiduum — poszczególna osoba, postać, osobnik. [przypis edytorski]
indywiduum (z łac.) — ktoś nieznajomy wzbudzający niepokój; określenie często pogardliwe lub lekceważące. [przypis edytorski]
