Motyw: Ruiny

Zgliszcza. Takie już prawo wyrastać z popiołów.

Wiatr rozrzuca kwiaty przejrzyste jak szkło.

Podaj ręce, kochana, które ku temu są,

by się zamykać jak koło.

Bryła ciemna, gdzie dymy bure,

poczerniałe twarze pokoleń,

niedotknięte miłości chmury,

przeorane cierpienia role.

Miasto groźne jak obryw trumny.

Czasem głuchym jak burz maczugą

zawalone w przepaść i dumne

jak lew czarny, co kona długo.

Wparło łapy ludzkich rojowisk

w głuchych ulic rowy wygasłe,

warcząc czeka i węszy groby

w nocach krwawych i w gromach jasnych.

Jeszcze przez nie najeźdźców lawa

jako dym się duszny przewlecze,

zetnie głowy, posieje trawy

na miłości, krzywdzie człowieczej.

Jeszcze z wieku w wiek tak się spieni

krew z ciemnością, a ciemność z brukiem,

że odrośnie jak grom od ziemi

i rozewrze niebiosa z hukiem.

Bryła ciemna, miasto pożarne,

jak lew stary, co kona długo,

posąg rozwiany w dymy czarne,

roztrzaskany czasów maczugą.

I znów ująć dłuto i rydel,

ciąć w przestrzeni i w ziemi szukać,

wznosić wieki i pnącze żywe

na pilastrach, formach i łukach.

I w sztandary dąć, i bić w kamień,

aż się lew spod dłoni wykuje,

aż wykrzesze znużone ramię

taki głaz, co jak serce czuje.

Nic gruzy. Dwułodygą wyrośniem,

dwugłosem zielonym światła,

podobni chmurom i sośnie,

kwiatom płynącym na tratwach,

gdy rzeka wilgocią śliska

jest tonem świata — kołyska.

Nic ciemność. Przez nią przepłyniem,

a ręce na niej — promień

w błogosławionym czynie,

w żyjącym gromie,

bo i z krzemienia się śpiewa

wieczność rosnąca — drzewa.

Nic gruzy. Ale ująć

powietrze: tam formy rosną

z guseł i zaklęć — kołując —

coraz to bliższe. Mocno

w ręce spadają — nieznane,

czasem — niedokonane.

I tak się trzeba im zaprzeć

w ziemię i wiatr, w świetlistość,

by deszczem pocisków lecąc

opadły w dłonie — czysto.

A w ich ulewie rosnąć

ptakiem, człowiekiem i sosną.

Szczęty, mózgi pokrewne, o bliski mi świecie!

Co wieczór uroczyście żegnam was wzruszony!

Osiemdziesięcioletnie Ewy, gdzie będziecie

Jutro? wy, które tłoczą srogie losów szpony?

Dziś do tej twarzy Grecyja podobna,

Martwa od dawna, lecz dotąd nadobna;

Jej widok ziębi, jej wdzięk do łez wzrusza,

Bo już piękności nie ożywia dusza,

Jej wdzięk jest tylko uśmiech pozostały

Na chwilę w ustach, co ducha oddały.

A jej rumieniec, chorowita krasa

Która na trupich licach nie zagasa,

Ostatni odbłysk zachodnich promieni,

Co się wokoło ruiny czerwieni,

Ostatnie czucie, co żegna nadzieję,

Iskra niebieska, która dotąd tleje

Lecz już swej miłej ziemi nie rozgrzeje.

Ojczyzno mężów nieśmiertelnej chwały!

Każda dolina, każdy wierzch twej skały!

Jakże pamiętne! bo każde z nich było

Kolebką swobód lub sławy mogiłą

W ogrody czasem dziki pies przybieży,

Spragniony wyje na suchą fontannę,

Stoją wód łoża z marmuru usłane

Lecz owdowiałe — bo zdroje wymarły,

Zielska się dzikie na dnie rozpostarły.

Niegdyś jak wdzięcznie fontanny tu grały.

Łagodząc nieba wschodniego upały,

Niegdyś tryskając srebrnej rosy tęczę

I fantastyczne wirując obręcze,

Rozkosznym chłodem rzeźwiły dokoła

Powietrze, ziemię i spragnione zioła.

Jak było mile blaski gwiazd pogodnych

Widzieć odbite na tych łukach wodnych,

Słuchać muzyki tych szemrań łagodnych!

Tu często Hassan w niemowlęcym wieku

Bawić się lubił u kaskady ścieku;

Tu, drzemiącemu w matki swej objęciu,

Piastunka woda śpiewała dziecięciu.

Hassan młodzieniec na te wodotryski

Poglądał, siedząc obok odaliski,

I śpiew jej milsze zdawał się mieć tony

Gdy był do szmeru kaskad nastrojony.

Lecz Hassan stary, nigdy sennej skroni

Wieczorem u tej kaskady nie skłoni:

Z marmurów woda uciekła chłodząca,

Z serca Hassana wyszła krew gorąca.

Przebież obszerny okrąg ziemi całej

Ujrzysz ruiny w machinie nietrwałej.

Pyszny Babilon, wyniosłe kolosy,

Że były słyszysz, oczy widzą stosy.

Miasta, fortece, zamki niedobyte,

W twardych opokach, w żywych skałach ryte,

Spytaj kto zburzył, kto rozsypał w prochy?

Czas, co z wszech rzeczy zwykł czynić motłochy.

Wśród willi lotnych ciekła tu Mozella…

Jakiż upojny dźwięk przy winobraniu!

Dziewczęta niosły urny, drżące życiem —

Ledwo te gruzy rozpoznałem. Szczątki

Murów cesarskich oblizują mgły.

Święte znamiona w trumnach zbeszczeszczone.

Obok zaryte jamy barbarzyńców…

Tylko się dźwiga brama, którąm kochał!