ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | przestarzałe | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski
Według języka: wszystkie | English | français | lietuvių | polski
Znaleziono 1636 przypisów.
Konstansa — miasto Constanti w Hiszpanii, w prowincji Tarragona. [przypis redakcyjny]
Konstantego cesarza (…) Sewera, cesarzów — cesarze rzymscy wschodni i zachodni, którzy ulegali wpływom swych doradców, jak np. Arkadiusz Rufinowi, Tyberiusz Sejanowi, Sewer Plaucjanowi; mniej znani: Ablabios, doradca Konstantyna Wielkiego, zamordowany przez syna, Konstantiosa II; Harmatios, którego cesarz Zeno (474–491) za pomoc w odzyskaniu tronu mianował dowódcą pretorianów, a później, bojąc się jego zdrady, kazał zamordować, wreszcie eunuch Amantios, który Justynowi I (forma imienia: Justynian jest pomyłką przepisywacza) dostarczył pieniędzy dla pozyskania wojska; wnet jednak prawdziwy ten „z chłopa król”, nie umiejący ani czytać ani pisać, okrzyknięty przez wojsko cesarzem, kazał swego doradcę i wierzyciela zamordować. Wszyscy wspomniani tu doradcy zginęli okrutną śmiercią. [przypis redakcyjny]
Konstanty — Konstanty Danielewicz. [przypis redakcyjny]
Konstanty — Konstantyn, cesarz wschodnio-rzymski (bizantyński). [przypis redakcyjny]
Konstantyna — miasto w Algierze. [przypis redakcyjny]
Konstantyn — cesarz wschodnio-rzymski (bizantyński). [przypis redakcyjny]
Konstantyn IX Paleolog — ostatni cesarz wschodniorzymski, poległ przy zdobyciu Konstantynopola przez Turków w 1453 r. [przypis redakcyjny]
Konstantyn — Konstantyn Wielki, cesarz rzymski (274–337). [przypis redakcyjny]
Konstantyn Manasses — zakonnik, napisał po grecku poemat, w którym tak detalicznie podaje opis piękności greckiej Heleny. [przypis redakcyjny]
Konstantynopole (starop.) — Konstantynopol. [przypis redakcyjny]
konstytucją buchnie wulkan prawy — poeta wspomina tu krwawe wypadki z 1799 r., podczas których kardynał Fabricio Ruffo w porozumieniu z królem Sycylii i Neapolu Ferdynandem I wypędził z Neapolu przy pomocy wojsk najemnych rewolucyjne oddziały francuskie, dokonał rzezi wśród neapolitańskich republikanów, obalił wprowadzony przez Francuzów ustrój republikański i przywrócił przy pomocy angielskiego admirała Nelsona na krótki okres panowanie króla Ferdynanda. Późniejsze badania naukowe wykazały, że rola kardynała Ruffo w wypadkach 1799 r. nie była tak krwawa, jak początkowo sądzono. Zob. Francesco Lemmi, Nelson e Caracciolo e la Republica Napoletana, Firenze 1898. [przypis redakcyjny]
konstytucjach koronnych — prawach, uchwalonych na sejmach. [przypis redakcyjny]
konstytucja napoleońska — nadana Księstwu Warszawskiemu w r. 1807. [przypis redakcyjny]
konstytucja pruska — właściwie konstytucja cesarstwa niemieckiego z 1871 (zapewniała panowanie klasowe obszarnikom, silną władzę cesarzowi i przewagę Prus w Rzeszy); opracowana według wskazówek Bismarcka. [przypis redakcyjny]
konsukcesor — wyraz utworzony przez polskich palestrantów z łac.: con i successor: współdziedzic. [przypis redakcyjny]
konsultacja — narada. [przypis redakcyjny]
konsultacje — narady. [przypis redakcyjny]
konsultacyj ani konsultorów — [D.lm:] narad ani doradców. [przypis redakcyjny]
konsulta (daw., z łac.) — rada. [przypis redakcyjny]
konsultum (z łac.) — rada. [przypis redakcyjny]
konsul — „w czasie Rzeczypospolitej Rzymskiej najwyższa władza do roku tylko trwająca; dwóch zaś corocznie konsulów obierano”. (Zbiór potrzebn. wiad.). Asystą konsulów było 12 liktorów, o których por. Pan niewart sługi, przyp. do ww. 103–104. [przypis redakcyjny]
konsyderacja (z łac.) — myśl, rozwaga. [przypis redakcyjny]
konsyderacji mniejszej — mniejszego znaczenia. [przypis redakcyjny]
konsyderacyja — poszanowanie, uznanie. [przypis redakcyjny]
konsyderacyja — uwaga. [przypis redakcyjny]
konsyderowane — uważane, poważane. [przypis redakcyjny]
konsyderowany — poważany, ceniony. [przypis redakcyjny]
konsyderowany — poważany. [przypis redakcyjny]
konsyliarze — radcy, dostojnicy. [przypis redakcyjny]
konsyliarz — w ten sposób tytułowano dawniej lekarza. [przypis redakcyjny]
konsyliarz (z łac. consiliarius: doradca) — dawna nazwa lekarza. [przypis redakcyjny]
konsystencją — miejsce postoju, postój. [przypis redakcyjny]
konsystencja (z łac.) — stanowisko, leże. [przypis redakcyjny]
konsystencja (z łac.) — tu: zakładanie obozu, obozowanie. [przypis redakcyjny]
konsystencji — miejsca postoju, kwatery. [przypis redakcyjny]
konsystorz — urząd podległy biskupowi, kancelaria diecezjalna. [przypis redakcyjny]
konsystorz (z łac.) — rada biskupia. [przypis redakcyjny]
kontemplacyje (lm) — rozmyślania. [przypis redakcyjny]
kontempt (daw., z łac.) — wzgarda, obelga. [przypis redakcyjny]
kontempt (z łac.) — lekceważenie, pogarda. [przypis redakcyjny]
kontempt (z łac.) — obraza, pogarda, lekceważenie. [przypis redakcyjny]
kontempt (z łac.) — ubliżenie. [przypis redakcyjny]
kontempt — zniewaga. [przypis redakcyjny]
kontentacja — zaspokojenie (pieniężne), odprawa. [przypis redakcyjny]
kontenteca (daw., z wł.) — zadowolenie. [przypis redakcyjny]
kontentować się (z łac.) — zadowalać się, poprzestawać na czymś. [przypis redakcyjny]
kontent — zadowolony. [przypis redakcyjny]
konterfekt — obraz, przykład. [przypis redakcyjny]
konterfekt (przestarz.) — obraz. [przypis redakcyjny]
kontestacja — tu: obietnica. [przypis redakcyjny]
kontest (daw.) — oświadczenie. [przypis redakcyjny]
kontest (daw.) — świadectwo. [przypis redakcyjny]
kontest (daw.) — tu: oświadczenie. [przypis redakcyjny]
kontest — tu: wyświadczenie. [przypis redakcyjny]
kontradicenta — przeciwnika, sprzeciwiającego się. [przypis redakcyjny]
kontradykcja — przeciwieństwo. [przypis redakcyjny]
kontradykcja — sprzeciw. [przypis redakcyjny]
kontradykować — sprzeciwiać się. [przypis redakcyjny]
kontraktu towarzystwa umowy społecznej — termin upowszechniony przez Rousseau, przez Staszica rozumiany jako system zobowiązań wzajemnych jednostek oraz względem całości i rodu ludzkiego, wypływających z natury człowieka, która jest tworem Boga (jak u Buffona). [przypis redakcyjny]
kontrakty (starop.) — [tu:] umowy. [przypis redakcyjny]
kontrakty — zjazdy doroczne jakiejś prowincji dla załatwiania spraw handlowych i majątkowych. [przypis redakcyjny]
kontrakty — zjazdy szlachty na doroczne jarmarki dla celów handlowych i towarzyskich. Szczególnym powodzeniem cieszyły się kontrakty lwowskie, dubieńskie i kijowskie. [przypis redakcyjny]
kontramarkarnia — szatnia. [przypis redakcyjny]
kontredans (fr. contredance) — lub: kadryl. Nazwa pochodzi stąd, że w przeciwieństwie do tańców wirowych, tańczą go pary naprzeciw siebie. Kadryl był pierwotnie tańcem angielskim. Tańczono go w 4, 6 lub więcej par, z 5 lub 6 figurami. Muzyka w takcie 2/4 i 6/8 z 8–taktowymi repetycjami. [przypis redakcyjny]
kontredans — melodia tańca zbiorowego, w którym po dwie pary stoją naprzeciw siebie i wykonują różne figury. [przypis redakcyjny]
kontrowersja (z łac.) — spór, sprzeczka, nieporozumienie. [przypis redakcyjny]
kontrowersja (z łac.) — tutaj: opis sprawy, składany przez strony po wyroku pisarzowi sądu. [przypis redakcyjny]
kontrowersji — sprzeciwu, sporu, w dawnej Polsce: opis sprawy, składany przez strony po wyroku pisarzowi sądu. [przypis redakcyjny]
kontrowertować — spierać się. [przypis redakcyjny]
kontrowertować — utrzymywać. [przypis redakcyjny]
kontrybucja — opłata przymusowa. [przypis redakcyjny]
kontumelia — zniewaga. [przypis redakcyjny]
kontusz — starop. wierzchni strój męski. [przypis redakcyjny]
kontusz — wzięty wraz z nazwą od Węgrów i Turków, nie był wcale rodowitym strojem polskim, jak mniema Kitowicz. [przypis redakcyjny]
kontynencja — umiarkowanie, miara. [przypis redakcyjny]
konwenansowe szpangi — kajdany, więzy konwenansu, utartej i przyjętej formy bycia w sensie towarzyskim lub obyczajowo-moralnym. [przypis redakcyjny]
Konwencja — [Konwent Narodowy], francuski parlament rewolucyjny (1792–1795), który skazał na śmierć Ludwika XVI i proklamował republikę. [przypis redakcyjny]
Konwencja — Konwent Narodowy, rewolucyjne przedstawicielstwo ludu francuskiego po obaleniu monarchii w latach 1792–1795. [przypis redakcyjny]
konwent — zgromadzenie, dom zakonny. [przypis redakcyjny]
konwersacja — rozmowa towarzyska, zabawa. [przypis redakcyjny]
konwersacja — tu: zabawa. [przypis redakcyjny]
konwersacje — towarzyskie pogawędki, zabawy. [przypis redakcyjny]
konwers — braciszek zakonny. [przypis redakcyjny]
konwersują — rozmawiają. [przypis redakcyjny]
konwikcja — przekonanie, dowód. [przypis redakcyjny]
konwikt dla paniąt — tzw. Collegium Nobilium, założone przez St. Konarskiego w Warszawie w r. 1740. [przypis redakcyjny]
konwinkować — zbijać. [przypis redakcyjny]
konwój (z fr.) — straż zbrojna. [przypis redakcyjny]
konwój (z wł.) — eskorta, straż dodana. [przypis redakcyjny]
konwokować — pospraszać. [przypis redakcyjny]
kopają (starop.) — kopią, wydobywają. [przypis redakcyjny]
kopce sypać — graniczyć (granice często były oznaczane kopcami). [przypis redakcyjny]
Kopernik — tu: wyzwisko warszawskie. [przypis redakcyjny]
koper — od czasów starożytnych znany był jako afrodyzjak. [przypis redakcyjny]
kopersztychy — miedzioryty. [przypis redakcyjny]
kopersztych (z niem. Kupferstich) — miedzioryt. [przypis redakcyjny]
koperwas (niem. Kupferwasser) — siarczan miedzi. [przypis redakcyjny]
kopij — dziś popr. forma D. lm: kopii. [przypis redakcyjny]
korab — łódź, okręt. [przypis redakcyjny]
korabl — Mamy w języku polskim korab, toż samo co: statek, okręt; Trembecki dla harmonii i nowości zmienił cokolwiek dawny wyraz, przybierając zakończenie z języka pobratymczego. [przypis redakcyjny]
