Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy redakcji źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | francuski | hiszpański | łacina, łacińskie | niemiecki | włoski
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 232 przypisy.
quadrivium i trivium (łac.) — tradycyjne łacińskie nazwy grup dziedzin wiedzy obejmujących łącznie tzw. siedem sztuk wyzwolonych, stanowiących podstawę kształcenia w średniowiecznej Europie; na trivium, nauczane na poziomie niższym, składały się trzy przedmioty humanistyczne (gramatyka, retoryka i dialektyka), natomiast quadrivium, wykładane na poziomie wyższym, obejmowało cztery przedmioty matematyczne (arytmetyka, geometria, astronomia oraz muzyka). [przypis edytorski]
Quad si dixerint ad te: Quo egrediemur? dices ad eos (…) (łac.) — A jeśliby rzekli: Dotąd pójdziemy? Tedy im rzeczesz: Tak mówi Pan: Kto oddany na śmierć, na śmierć; a kto pod miecz, pod miecz; a kto na głód, na głód, a kto w niewolę, w niewolę. [przypis tłumacza]
quaedam secretiora (łac.) — niektóre większe sekrety. [przypis redakcyjny]
Quae (…) divis (łac.) — Czego byś nie mógł spełnić, chyba gdybyś bogów/ Wręcz unicestwił (Aulus Persius Flaccus, Satirae, II, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Quaeque aliae gentes ubi frigore constitit Ister (łac.) — i pewne inne narody, gdzie Ister mrozem skuty. [przypis edytorski]
quaerens, quem devoret (łac.) — [tamquam leo rugiens circuit,] quaerens quem devoret — [jak lew ryczący krąży,] szukając kogo by pożarł; Wulgata, 1 P 5, 8; o diable. [przypis edytorski]
Quae res nihil commune inter se habent, earum una alterius causa esse non potest (łac.) — Spośród dwóch rzeczy, które nie posiadają nic ze sobą wspólnego, nie może stać się jedna przyczyną drugiej. [przypis autorski]
Quae res (…) non potes (łac.) — Sprawa ta nie podlega ani rozsądkowi, ani metodzie; rozwagą nie da się kierować. [przypis tłumacza]
Quaeris (…) loco (łac.) — „Pytasz, gdzie będziesz po śmierci, mój pilny? Tam, gdzie żyją te twory, co się nie rodziły” (Seneca [Minor], Troades, II, 398; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
quaerulari (łac.) — żale rozwodzić. [przypis redakcyjny]
quaestionis (łac.) — wspomniana. [przypis edytorski]
quae sunt mei muneris (łac.) — które należą do mego urzędu. [przypis redakcyjny]
Quae tellus (…) ferat (łac.) — „Gdzie ziemia lodem krzepnie, gdzie od żaru pęka/ I jaki wiatr twe żagle do Italii pędzi” (Propertius, Elegiae, IV, 3, 39; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Quae veritati (…) simplex (łac.) — „Mowa, która ma przedstawić prawdę, niechaj nie będzie zawiła, lecz prosta” (Seneca [Minor], Epistulae morales ad Lucilium, 40; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
qua intentione (łac.) — w jakim zamiarze. [przypis redakcyjny]
Qua (łac.) — jako; opiekun — tzn. opiekun prawny wyznaczany małoletnim sierotom. W prawodawstwie staropolskim opiekun posiadał prawie całkowitą władzę (praktycznie przez nikogo niekontrolowaną) nad swym podopiecznym. Częste też były fakty nadużyć, np. zmuszania dzieci do wstąpienia do klasztoru (majątek zagarniał wtedy opiekun, zwykle najbliższy krewny) czy do małżeństwa z samym opiekunem. Taki, między innymi, zamiar względem Klary rozważa Cześnik. [przypis redakcyjny]
qualis artifex pereo (łac.) — jaki artysta ginie w mojej osobie (przedśmiertne słowa Nerona). [przypis edytorski]
qualis vestis erit, talia corda gerit (łac.) — jaki jest ubiór, takież kryje on i serce. [przypis tłumacza]
qualitates (łac.) — przymioty. [przypis redakcyjny]
qualitates (łac.) —przymioty. [przypis redakcyjny]
qualitates (łac.) — zalet. [przypis redakcyjny]
quam felicissime, diutissime regnet (łac.) — oby jak najszczęśliwiej i najdłużej panował. [przypis redakcyjny]
quam in adversis (łac.) — jako też i w niepomyślnych (okolicznościach). [przypis redakcyjny]
quam (…) norunt (łac.) — której uczeni raczej domyślają się niż ją znają. [przypis tłumacza]
quam primum (łac.) — Fragm. 926. [przypis tłumacza]
quamquam (łac.) — chociaż; tutaj w znaczeniu: zdanie, opinia. [przypis redakcyjny]
Quam temere in nosmet legem sancimus iniquam (łac.) — Jakże pochopnie zgadzamy się z niesprawiedliwym prawem godzącym w nas samych (Horacy, Satyry I, 3, 67). [przypis edytorski]
quam vereri (…) possent (łac.) — „A powinni ją czcić, chociażby jej pojąć nie mogli” (Cicero, Tusculanae disputationes, V, 1; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Quamvis iuxta leges humanas et divinas (…) solvat marcas etc. (łac.) — Chociaż według praw ludzkich i boskich wszelki mężobójca powinien być karany gardłem, jednak my Polacy, surowość tę łagodząc, postanawiamy, że szlachcic, zabójca szlachcica, zapłaci grzywien itd. [przypis redakcyjny]
Quandoque bonus dormitat Homerus (łac.) — Niekiedy i poczciwemu Homerowi zdarzy się zdrzemnąć (Horacy, De arie pod. 359). [przypis tłumacza]
Quandoquidem (łac.) — jakkolwiek, aczkolwiek. [przypis redakcyjny]
Quando veniam et apparebo ante faciem Dei? (łac.) — kiedy przyjdę i zjawię się przed obliczem Boga? (Ps 41, 3, w tłumaczeniu Wulgaty). [przypis edytorski]
quando vidit gloriam eius et locutus est de eo (łac.) — J 12, 37–41: „A choć tak wiele cudów czynił, nie uwierzyli weń, aby się wypełniło słowo Izajasza: Zaślepił etc. To powiedział Izajasz, gdy widział chwałę jego i mówił o nim”. [przypis tłumacza]
quanti constitit (łac.) — jak wiele kosztowało. [przypis redakcyjny]
quantitatem (łac.) — iloczasu. [przypis redakcyjny]
Quanto plura recentium sive veterum revolvo (łac.) — im więcej wypadków z dziejów nowszych czy dawnych rozważam, tym jaśniej dostrzec się dają igraszki rzeczy ludzkich we wszystkich sprawach; wielu bowiem dzięki sławie, nadziei, czci, hojności powołanych było do władzy, a tymczasem los trzymał w ukryciu przyszłego władcę. [przypis redakcyjny]
quantum (łac.) — dosł.: ile; tu: ilość, określona zawartość. [przypis edytorski]
quantum (łac.) — dosł.: ile; tu: ilość. [przypis edytorski]
quantum (łac.) — pewna ilość. [przypis edytorski]
quantum (łac.) — ustalona ilość. [przypis edytorski]
quantum mutatus ab illo (łac.) — o ileż odległy od tamtego. [przypis redakcyjny]
quantum potui (łac.) — co mogłem. [przypis redakcyjny]
quantum praestitisset (łac.) — czego by dokonał. [przypis redakcyjny]
quantum privato licuit (łac.) — ile prostakowi godziło się. [przypis redakcyjny]
quantum satis (łac.) — ile potrzeba, podług potrzeby. [przypis redakcyjny]
quantum satis (łac.) — ile wystarczy. [przypis edytorski]
quantum satis (łac.) — pod dostatkiem. [przypis redakcyjny]
quantum (z łac.) — ustalona ilość czegoś. [przypis edytorski]
quare conturbas me (łac.) — czemu mnie trwożysz (Ps 42, 6; fragm. tekstu mszy katolickiej w rycie rzymskim, odmawiany przez kapłana). [przypis edytorski]
Quare fremerunt gentes… Reges terrae… adversus Chistum (łac.) — Ps 2, 1–2: „Przez ludy buntują… królowie ziemi… przeciw Chrystusowi”. [przypis tłumacza]
Quare fremuerunt gentes (łac.) — dlaczego buntują się narody; Psalm 2. [przypis edytorski]
Quare indurasti cor nostrum ne timeremus te (łac.) — „Przecz żeś zatwardził serce nasze, abyśmy się ciebie nie bali?”. [przypis tłumacza]
quare (łac.) — dlaczego. [przypis edytorski]
Quare? Quia (łac.) — w jaki sposób, skoro. [przypis edytorski]
quare tristis incedum dum affligit me inimicus, popr. quare tristis incedo… (łac.) — czemu chodząc, narzekam, nieprzyjaciół się lękam (Ps 43, 2; fragm. tekstu mszy katolickiej w rycie rzymskim). [przypis edytorski]
quarta Februarii (łac.) — czwartego lutego. [przypis redakcyjny]
quarum memoriam nolumus transferre ad posteros (łac.) — których pamięci nie chcemy zachować dla potomnych. [przypis edytorski]
quasi (łac.) — jakby, niby, pozornie. [przypis edytorski]
quasi (łac.) — jakby, niby. [przypis edytorski]
quasi (łac.) — jakby. [przypis edytorski]
quasi (łac.) — jak, jakby. [przypis edytorski]
quasi (łac.) — niby. [przypis redakcyjny]
Quasi quidquam infelicius sit homine cui sua figmenta dominantur (łac.) — Pliniusz, II. 7. cyt. u Montaigne'a Próby II, 123. „Jak gdyby było coś nieszczęśliwszego od człowieka, nad którym panują urojenia”. [przypis tłumacza]
quasi supremum caput (łac.) — niejako najwyższą głową tj. naczelnym wodzem. [przypis redakcyjny]
quaternio terminorum (łac.) — czwórmian terminów; błąd logiczny polegający na tym, że termin wspólny dla obydwu przesłanek sylogizmu (schematu wnioskowania) w każdej z przesłanek jest użyty w innym znaczeniu. W sylogizmie występują dwie przesłanki, zwane większą i mniejszą, przy czym we wniosku sylogizmu termin z przesłanki większej występuje jako podmiot, termin z przesłanki większej jako orzecznik, zaś termin wspólny obu przesłankom (termin średni) we wniosku nie występuje. Błąd quaternio terminorum oznacza, że w rzeczywistości w sylogizmie użyto czterech terminów, a nie trzech, zatem poprawnego wniosku wyprowadzić się nie da. [przypis edytorski]
Quatuor articuli judicii castrensis: stuprum, incendium, latrocinium et vis armata alienis aedibus illata (łac.) — Cztery artykuły sądu polowego: gwałt, podpalenie, rozbój i napaść zbrojną siłą na czyjś dom. [przypis redakcyjny]
Queis (…) Titan (łac.) — „Którym Tytan w swej łasce dał serce i głowę/ Z lepszej gliny…” (Iuvenalis, Satirae, XIV, 34; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
quem anto, castigo (łac.) — kogo miłuję, tego chłostam. [przypis redakcyjny]
Quem duplici (…) utramque (łac.) — „Podziwiam go, czy w grubej rozmyśla opończy,/ Czyli jako światowiec pofolguje modzie,/ Obie role gra zawsze wdzięcznie i dostojnie” (Horatius, Epistulae, I, 17, 25. 3; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Quem non virtutis egentem Abstulit atra dies et funere mersit acerbo. (łac.) — Którego do cnotliwych czynów nie zniechęcił czarny dzień, co go pogrążył gorzkim pogrzebem. [przypis edytorski]
Quem semper (…) habebo (łac.) — „Dzień to dla mnie na zawsze bolesny… Tak bóstwa/ Zrządziły… ale również na zawsze czcigodny” (Vergilius, Aeneida, V, 41; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
que non publice, sed secreto cum quinque vel sex eorum exercent artificium (łac.) — które nie publicznie, lecz w tajemnicy z pięcioma czy sześcioma swoich praktyk dokonują. [przypis redakcyjny]
quia absurdum est (łac.) — ponieważ to niedorzeczność. [przypis edytorski]
quia aurum et argentum non sunt mihi, quod habeo hoc vobis do (łac.) — złota i srebra nie mam, co posiadam, to wam ofiaruję. [przypis redakcyjny]
quia (…) cessat (łac.) — „Nie przestaje kusić nawet duchów w cnocie chodzących” (Augustinus Aurelius, De civitate Dei, V, 14; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
qui adhaeret Deo, unus spiritus est (łac.) — 1 Kor 6, 17: „Kto się łączy z Bogiem jest z nim jednym duchem”. [przypis tłumacza]
Quia incertum est, quo loco te mors exspectet, tu eam omni loco exspecta (łac.) — Ponieważ nie ma pewności, w którym miejscu śmierć ciebie czeka, ty jej oczekuj w każdym miejscu (Seneka, Listy do Lucyliusza). [przypis redakcyjny]
quia (łac.) — dlaczego?; skąd to pochodzi? [przypis redakcyjny]
qui alicuius (…) scribere (łac.) — „którzy dają się skusić jakiemuś pięknemu słówku, gdy się im wyda dowcipnym, tak iż piszą to, czego nawet zgoła nie zamierzali” (Seneca [Minor], Epistulae morales ad Lucilium, 59; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
qui amat (łac.) — który kocha; w IV Serii Poezyj K. Tetmajera (1900 r.) znajdował się cykl wierszy pt. Qui amant. [przypis redakcyjny]
Quia non cognovit per sapientiam, placuit Deo per stultitiam praedicationis salvos facere (łac.) — 1 Kor 1, 21: „Ponieważ ludzie nie poznali Boga przez mądrość, spodobało się Bogu niedorzecznością proroctwa zbawić (tych którzy uwierzą)”. [przypis tłumacza]
quia non cuilibet licet adire Corintum (łac.) — nie każdemu łatwo do Koryntu dotrzeć. [przypis edytorski]
Quia non sum locutus cum patribus vestris et non praecipi eis in die qua eduxi eos de terra Egypti (…) (łac.) — „Bom nie mówił z ojcami waszymi, anim im przykazał onego dnia, któregom ich wywiódł z ziemi egipskiej, o całopaleniu i ofiarach. Ale tom im przykazał, mówiąc: Słuchajcie głosu mojego i będę Bogiem waszym, a wy będziecie ludem moim, a chodźcie każdą drogą, którąm wam przykazał, aby wam dobrze było. I nie posłuchali. [przypis tłumacza]
Qui ante diem periit, Sed miles, sed pro patria. (łac.) — kto przedwcześnie poległ, jako żołnierz, za ojczyznę. [przypis edytorski]
quibuscumque viis (łac.) — jakimikolwiek drogami. [przypis edytorski]
Quibusdam destinatis sententiis consecrati quae non probant coguntur defendere (łac.) — Cicero Tasc. II, 2; cyt. jw. „Oddani jakimś uporczywym zdaniom, muszą bronić tego, czego nie pochwalają”. [przypis tłumacza]
quibus deerat inimicus, per amicos opprimebature (łac.) — kto nie miał nieprzyjaciela, ulegał przemocy przyjaciół. [przypis redakcyjny]
quibus (…) genus (łac.) — „Na wzór naszych kawalerów, którzy przeskakują z jednego konia na drugiego, Numidowie mieli obyczaj wieźć ze sobą dwa konie; i w pełnym rynsztunku, w ukropie walki, przerzucali się nieraz z konia znużonego na świeżego: tak ich rumaki były zwinne i posłuszne” (Livius Titus, Ab Urbe condita, XXIII, 29; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
qui cito dat, bis dat (łac.) — kto prędko daje, dwa razy daje. [przypis redakcyjny]
qui concordiae inter homines et auctor est et conservator (łac.) — który jest sprawcą [zgody] i utrwalającym zgodę między ludźmi. [przypis edytorski]
Quicquid id est (łac.) — czymkolwiek to [dzieło] jest. [przypis redakcyjny]
quidam (łac.) — ktoś. [przypis edytorski]
quidem (łac.) — niby. [przypis redakcyjny]
quidem (łac.) — niby. [przypis redakcyjny]
quidem (łac.) — niby to. [przypis redakcyjny]
quid episcopus sit (łac.) — kim byłby biskup? [przypis edytorski]
qui Deum colat, qui kominem laedit (łac.) — jak może czcić Boga, kto bliźniego krzywdzi. [przypis redakcyjny]
Quid fas (…) gignimur (łac.) — „Czego pragnąć nam wolno, co się kupić godzi/ Za nowo kute grosze, co trzeba poświęcić/ Dla krewnych lub ojczyzny, czym ci Bóg rozkazał/ Tu zostać, z jaką wreszcie cząstką kapitału/ Wstąpiłeś do ludzkości, czym jesteś, być pragniesz,/ I w jakim celu na świat przyszedłeś po życie?” (Aulus Persius Flaccus, Satirae, III, 69–73; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Quid fiet hominibus qui minima contemnunt, majora non credunt (łac.) — „Co zdarzy się ludziom, którzy lekceważą rzeczy bardzo małe, a nie wierzą większym?”. [przypis tłumacza]
Quid habet amplius homo de universo labore suo, quo laborat sub sole? (łac.) — Cóż przyjdzie człowiekowi z całej pracy jego, którą się trudzi pod słońcem? (Koh 1, 3). [przypis edytorski]