- Other:
- Aforyzm
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Artykuł naukowy
- Bajka
- Bajka ludowa
- Ballada
- Baśń
- Dedykacja
- Dialog
- Dramat
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Erotyk
- Esej
- Farsa
- Felieton
- Fraszka
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Hymn
- Idylla
- Komedia
- Kronika
- Lament
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Opowiadanie
- Pamiętnik
- Pieśń
- Poemat
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat heroikomiczny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powiastka filozoficzna
- Powieść
- Powieść epistolarna
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Przypowieść
- Publicystyka
- Reportaż podróżniczy
- Rozprawa
- Rozprawa polityczna
- Satyra
- Sielanka
- Sonet
- Tragedia
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Wiersz
- Wiersz sylabotoniczny
Motif: Wojna
Kiedy w grę wchodzi poważny konflikt zbrojny, angażujący całe państwa lub znaczną część ich społeczności (wojna domowa) — konsekwencje są bardzo poważne: wojna oznacza nie tylko walkę (bitwy) na frontach, w której giną żołnierze, ale także głód, pożary, zniszczenia miast i wsi, cierpienie ludności cywilnej, szerzenie się chorób. Wojna, będąc zaburzeniem porządku społecznego i formą zinstytucjonalizowanej przemocy, stwarza warunki do rozmaitych nadużyć — przede wszystkim nadużyć władzy oraz do okrucieństw popełnianych w nadziei, że w wojennym zamęcie zbrodnicze czyny uda się zachować w tajemnicy. Oczywiście wojny służą załatwianiu różnych interesów, przede wszystkim politycznych. Choć wojny powodują na ogół załamanie się handlu, niektórzy umieją wykorzystać tę okazję, by osobiście się wzbogacić, np. Wokulski, bohater Lalki Prusa zrobił majątek na dostawach dla wojska (zob. też: przywódca, śmierć bohaterska).
Author: Wespazjan Hieronim Kochowski
- Ur.
- 1633 w Gaju k. Waśniowa w ziemi Sandomierskiej
- Zm.
- 6 czerwca 1700 w Krakowie
- Najważniejsze dzieła:
- Psalmodia Polska (1695), Niepróżnujące próżnowanie (1674), Epigramata polskie (1674), Ogród panieński (1681), Dzieło Boskie albo pieśni Wiednia wybawionego (1684), Annales Poloniae (Klimaktery)
Poeta i historyk epoki baroku, jeden z czołowych przedstawicieli sarmatyzmu.
Syn Jana herbu Nieczuja i Zofii z Janowskich. Uczył się w Sandomierzu, a następnie w szkole Nowodworskiego w Krakowie. Po zakończeniu nauki przez 10 lat walczył w chorągwi husarskiej.
W 1651 r., w trakcie powstania Chmielnickiego, walczył pod Beresteczkiem na Wołyniu w walnej bitwie między wojskami polskimi dowodzonymi przez króla Jana Kazimierza a siłami tatarsko-kozackimi. Podczas wojen szwedzkich służył w oddziale Stefana Czarnieckiego, a od 1656 r. przeszedł pod dowództwo hetmana polnego Jerzego Lubomirskiego. W 1660 r., po pokoju oliwskim porzucił służbę wojskową i osiadł w Gaju, w 1663 r. przeniósł się do odziedziczonej wsi Goleniowy pod Szczekocinami (woj. śląskie), gdzie ufundował szpital dla biednych. Dwukrotnie żonaty (w 1658 i 1680 r.), późno doczekał się jedynego potomka. Brał udział w rokoszu Lubomirskiego w 1665 r., tj. w wojnie domowej przeciw królowi Janowi II Kazimierzowi (przeciw wzmocnieniu władzy królewskiej, rzekomo przeciw ,,absolutyzmowi").
Za jego życia panowało w Polsce pięciu królów. Od 1670 r. pracował w kancelarii koronnej, król Korybut Wiśniowiecki mianował go podżupnikiem wielickim (1671-73) oraz swoim sekretarzem. Od 1682 r., za panowania kolejnego władcy, był generalnym poborcą podymnego i dworzaninem Jana III Sobieskiego. Król nadał mu tytuł ,,historiografa uprzywilejowanego" (historiographus privilegiatus) i w takim charakterze zabrał ze sobą pod Wiedeń. Kochowski opisał starcie z wojskami tureckimi w dziele Commentarius belli adversus Turcas oraz w kilku tekstach wchodzących w skład zbioru Psalmodia polska.