Motyw: Przyroda nieożywiona

Nie oglądał wzrok człowieka,

Tak okropnych, dzikich scen,

Jakie dzisiaj mi z daleka

W zachwyceniu jawił sen.

Czarodziejstwo w snach się roi!

Na mnie dziwny kaprys padł,

Żem z krainy wygnał swojej

Roślinności zmienny świat.

Malarz dumny swym talentem,

Odurzałem się też w bród,

Monotonnym elementem

Marmurów, kruszców i wód.

Babel schodów, arkad krocie,

Nieskończony był to gmach

W ciemnym lub matowym złocie,

Rój się kaskad iskrzył w łzach.

Katarakty tam ciężące,

Jak firanek szklanych zwój,

Na kruszcowych ścian tysiące,

Płaszcz rzucały lśniący swój.

Miast grup drzewnych — kolumnady

Otoczyły jezior zrąb,

Gdzie olbrzymie się Najady,

Jak kobiety, patrzą w głąb.

Głaz różowy i zielony,

Okuł smugi sinych fal,

Które biegły przez miliony

Mil — ku krańcom świata — w dal!

Głazy jakieś niestworzone,

Nurt magiczny; — były to

Wielkie lustra — rozświetlone

Tym, co ich odbiło tło!

Obojętne i milczące

Te Gangesy — ze swych czar

Lały skarby wód drzemiące

W brylantowych bezdni jar.

Swych czarodziejstw budowniczy —

Przez tunel z klejnotów zórz

Przeganiałem niewolniczy,

Okiełznany odmęt mórz.

Wszystkie barwy ogniem grały,

Nawet kir miał swą tęcz grę;

Żywioł płynny zlał się cały

W kryształowy promień — skrę.

Nigdzie słońca, gwiazd, miesiąca,

Nawet tam gdzie nieba skłon;

Świat mój cudny nie miał słońca,

Własnym ogniem gorzał on!

Nad tym światem cudów w ruchu

Zaległ — (nowy straszny cud!

Wzrok panował. Nic dla słuchu.)

Wieczny niemy ciszy chłód.

Jam piękna, o śmiertelni, niby sen kamienny!

Pierś ma, od której bolał każdy duch kolejno,

Nieci w poetach miłość — wieczną i niechwiejną —

I niemą jak istota materii niezmiennej.

Niby sfinks niepojęty władam na lazurze,

Serce mam śnieżne; białość łabędziego puchu;

Zmieniającego linie, nienawidzę ruchu.

I nigdy się nie śmieję, ani łzą nie chmurzę.

Odtąd, już tyś mi tylko, o materio żywa,

Jako granit, co przestrach błędny go okrywa,

Uśpiony w mgłach Sahary, owity w tumany!

Tyś jest sfinks, beztroskiemu światu niedojrzany,

Zapomniany na mapie! A twój duch ponury

Śpiewa tylko, gdy słońce zachodzi za chmury!

kwietniowołagodny brzask

w który się niebo wtula bo niebo tam osiada

brzozy na błękit zachodzą

od chwieją się znów przy chwieją

raz wraz koleją

raz wraz

każda jest szumu strużącego się zieloną balladą

pagórki wonne pagórki dzwonne

po widnokręgach lubią się włóczyć

przystają tu i tam pokłonem

leżącym wiolinowym kluczem

paście się paście w chrzęście połonin

włóczęgi świerszcze śpiewacze

chmura za chmurą górą za górą

za górą goni

zwiastuje rzeczy podwójny urok

tak nie inaczej

po nocy słońce na oczach muskało brew

brew ziemi sennej w kołysance drzew

ziemi sennej w drzewach gonnych stupokłonnych

od szkarłatu obłoków tak łunna

szklannym brzękiem cudów podchmurna

w winnobraniach budzi się wonnych

ziemia