Motyw: Matka Boska

«U stóp Maryi, co ranę zgoiła,

A którą jątrząc z bólem otworzyła,

Siedzi niewiasta w pełnej wdzięku krasie

A niżej od niej, na trzecim siedzeniu

Siedzą pospołu Rachel z Beatrycą,

Sara, Judyta z prababką psalmisty

Co w skrusze wołał: Miserere mei!

Z tronu na trony w dół schodząc źrenicą,

Możesz je widzieć, gdy ja po kolei

Szczeblując na wierzch róży wiekuistej,

Każdy jej listek nazwę po imieniu,

W dół do siódmego stopnia, jako z góry

Do tegoż stopnia, izraelskie córy

Zajęły wszystkie tego kwiatu liście.

Bo te niewiasty wedle wzroku siły,

Z jaką swą wiarę w Chrystusie utkwiły,

Są murem, który w znak ducha nagrody

Przegrodził różę na te święte schody.

Gdzie kwiat jej liściem najgęściej odziany,

Tworzą tych schodów gęstolistne ściany

Ci, co w Chrystusa uwierzyli przyjście;

Po drugiej stronie, gdzie kwiatu korona

Świeci przerwami jakby wyszczerbiona,

Siedzą ci tylko, co na ziemi w chwili,

Gdy Chrystus przyszedł, wzrok nań obrócili.

A jak z tej strony tron niebieskiej Pani

O całą przestrzeń najgłębszej otchłani

Od innych tronów dzieli wielki przedział,

Naprzeciw siedzi, patrz, wielki Jan Chrzciciel,

Który, nim zstąpił do piekła Zbawiciel,

Tam nań czekając przez dwa roki siedział;

Pod nim z zamiarem nowy przedział tworzą

Trzy najświetniejsze duchowe potęgi,

I inni z kręgów zstępując na kręgi.

A więc podziwiaj tu Opatrzność Bożą,

Bo tu duch każdy doświadczonej wiary,

Wyznawcy nowej zarówno jak starej,

Tego ogrodu mogą być kwiatami.

Wiedz, że od stopnia, co te dwa przedziały

W środku przerzyna liniją tak długą,

Do najniższego orszak duchów cały,

Nie swoją własną, lecz drugich zasługą,

I pod pewnymi siedzi warunkami.

Dusze te z swojej śmiertelnej powłoki

Za wcześnie wzbiły tu swój lot wysoki,

Wprzód nim prawdziwą mogły wybrać wiarę:

Łatwo je poznasz po ich kształcie innym,

Po drobnej twarzy, po głosie dziecinnym,

Gdy wzrok tam zwrócisz lub nakłonisz ucha,

Teraz ty milczysz, wątpiąc w głębi ducha,

Lecz ja duszące z ciebie zdejmę węzły,

W jakie twe myśli badawcze uwięzły.

Tu chęci mają swą wagę i miarę:

Wiedz, że tym państwem ślepy traf nie włada,

Bo w cichym prawu wiecznemu poddaństwie,

Wszystko do miejsca swojego w tym państwie

Ściśle jak pierścień do palca przypada.

Dlatego z pieluch te dusze szczęśliwe

Wchodząc za wcześnie w to życie prawdziwe,

Niżej lub wyżej są nie bez przyczyny.

Król tej bezmiernej, bez granic krainy,

Którego miłość szczęściem tak wysokim,

Taką miłością jej mieszkańców poi,

Że każda żądza tu jest w pełni swojej:

Stwarzając wszystkie dusze pod swym okiem,

Sam je nierówną łaską uposażył,

Jak ją na szali swej woli odważył.

Pismo ci święte najwyraźniej mówi

O dwojgu bliźniąt, jak niesforne dziatki

Trzęsły się z gniewu w żywocie swej matki,

Bo niebo daje każdemu duchowi

Koronę łaski wedle barwy włosa,

Równie wybrani wstępują w niebiosa

Na różne stopnie, różnica ich cała

Jest w treści, jaką pierwsza łaska dała.

Zrazu dość było dla nieba dziedziców

Przy niewinności mieć wiarę rodziców,

A gdy się pierwsze wypełniły czasy,

Na przyszłe życia trudy i zapasy

Krzepiono męskie dzieci obrzezaniem.

Lecz gdy czas łaski przyszedł z zwiastowaniem

Wesołej wieści, nowo narodzeni

Bez chrztu pomarli, nie w imię Chrystusa,

Trzymani byli w piekielnej przedsieni.

Teraz w twarz spojrzyj, w ten obraz uroczy,

Najpodobniejszy do twarzy Chrystusa,

Blask jej oswoi z światłością twe oczy,

Że ujrzą w końcu samego Chrystusa».

O Boże nasz! o Matko z Jasnej Góry!

Wysłuchaj nas! niech korna łza i żal

Przebłaga Cię, niewoli zerwij sznury,

Hej, baczność! cel i w łeb lub serce pal.

Mario, obłoków ciszo.

Ciężko nam Boga dźwigać,

jeszcze ciężej odrosły świat,

nieba wysokie ciężej; nieba nad nami wiszą

jak przykazania ciemny kwiat.

Mario, tak bardzo boli, powiedzmy słowem prostym,

oto wszystko, całą maluczkość serc:

tu oto świty skazańców, tu oto dzieci, co rosły,

tu oto, Mario — milcząca nawet przed Bogiem śmierć.

Któraś serce jak morze rozdarła

w synu ziemi i synu nieba,

o, naucz matki nasze,

jak cierpieć trzeba.

Madonno moja, grzechu pełna,

w sen jak w zwierciadło pęknięte wprawiona.

Duszna noc, kamień gwiazd na ramionach

i ta trwoga, jak ty — nieśmiertelna.

Madonno moja w grzechu poczęta,

to nie są winy, którym łez brak.

Noc jak zwierzę zatulone w strach,

noc, która zawsze pamięta.

Usta są gorzkie i suche, do łodyg

spalonych tak młodo podobne,

oczy ogniem niepłodne —

złoty orzech.

Czym łuskać z zamyślenia?

Wiarę uczynić po zgonie?

Jestem jak blask twój, co tonie

w morzach powrotnych jak ziemia.

Madonno, czym mnie wybawisz od nocy?

Czy dziecko przywrócisz wygięciem warg na dół?

Snom kolistym, kwiatom, wodospadom

dasz się przeze mnie toczyć?

Ave Maria! To jest czas pacierzy;

Ave Maria! To jest czas kochania;

Ave Maria! Ku tobie duch bieży,

Tobie i Twemu synowi się kłania,

Ave Maria! — Ta twarz… Któż się zmierzy?

To oko skromne, które się osłania

Skrzydłem gołąbka — choć to obraz… klęknę!

To nie bożyszcze — o nie! To za piękne.

Matka pełna uśmiechu i chemii

dłonie zamyślała w balii

co wieczór…

a nad dłońmi tymi

trzej królowie spóźnieni płakali.

Nawet aniołki. Gipsowe i krągłe

na kolędach jak wielbłądach fruwające,

krótkie szatki haftowane ogniem

na jej ręce zrzucały w locie.

Woda nie była zwykła. Ze źródeł,

gdzie kadzidło rośnie i mirra,

palma także. I w liściastej urnie

Bóg się mały w piosence obmywa.

Przychodziły do niej z pustyni lwy płowe

gasić czerwone języki,

po głosie ich, po tęsknocie ich — człowiek

zjawił się śpiewny i zwykły.

Na sianie szemrzącym, na szmerze

obok róży cichej i bydła

leżał. Lecz róża z cierniem

była.

Trzej królowie chłostali zwierzęta,

ramionami ku gwieździe śpiewali,

zamyśliła dłonie matka uśmiechnięta

wonne płótno na zły całun kołysała w balii.