Przypisy

achromazja (z gr., med.) — tu zamiast popr.: achromatopsja, całkowita ślepota barwna, bardzo rzadka choroba genetyczna, objawiająca się ślepotą barw (postrzeganiem świata niemal lub całkowicie w odcieniach szarości), światłowstrętem oraz znacznym obniżeniem ostrości wzroku. [przypis edytorski]

anestezja (med., z gr.: brak czucia) — znieczulenie, blokada unerwienia poszczególnych rejonów ciała, powodująca brak możliwości czucia i odbierania bodźców bólowych. [przypis edytorski]

antraks (daw., med.) — karbunkuł, wrzód; wąglik. [przypis edytorski]

arteria carotis (łac., med.) — tętnica szyjna. [przypis edytorski]

atebryna (med.) — nazwa handlowa mepakryny, syntetycznego preparatu przeciwmalarycznego, stosowanego także do zwalczania tasiemca. [przypis edytorski]

atresia vaginae (med.) — atrezja pochwy, zwężenie lub zrośnięcie pochwy albo całkowity jej brak. [przypis edytorski]

atrofia (biol., med.) — zmniejszenie się; zanik. [przypis edytorski]

auskultacja (med.) — osłuchiwanie narządów wewnętrznych. [przypis edytorski]

auskultacja (med.) — osłuchiwanie; rodzaj badania lekarskiego polegającego na słuchaniu, zazwyczaj z pomocą specjalnej słuchawki, jak pracują narządy wewnętrzne (takie jak np. serce czy płuca). [przypis edytorski]

auskultować (med.) — osłuchiwać narządy wewnętrzne. [przypis edytorski]

auskultować (med.) — osłuchiwać. [przypis edytorski]

azoospermia (med.) — całkowity brak plemników w ejakulacie. [przypis edytorski]

brucellosa (łac., med.) — bruceloza, przewlekła, zakaźna choroba bakteryjna zwierząt, dla człowieka odzwierzęca. [przypis edytorski]

carcinoma ventriculi (łac., med.) — rak żołądka. [przypis edytorski]

caries tuberculosa (med., łac.) — gruźlicze próchnienie kości. [przypis edytorski]

cerebralny (med.) — mózgowy, związany z mózgiem. [przypis edytorski]

crista intertrochanterica (łac., med.) — termin anatomiczny: grzebień międzykrętarzowy. [przypis edytorski]

daltonizm (med.) — nierozróżnianie kolorów, zaburzenie wrodzone polegające na niezdolności do spostrzegania różnic pomiędzy niektórymi lub wszystkimi barwami, które normalnie są dostrzegane przez inne osoby. [przypis edytorski]

egzantema (łac. exanthema, med.) — wysypka skórna. [przypis edytorski]

eiaculatio praecox (łac., med.) — wytrysk przedwczesny. [przypis edytorski]

ekstyrpacja (med.) — zabieg operacyjny polegający na usunięciu narządu w całości. [przypis edytorski]

elephantiasis (łac., med.) — słoniowacizna, choroba polegająca na patologicznym zgrubieniu kończyn, głównie nóg. [przypis edytorski]

enema (med.) — lewatywa, płukanie jelita grubego. [przypis edytorski]

epilepsja (med.) — choroba, w której występują napady drgawek i utrata przytomności. [przypis edytorski]

epilepsja (med.) — choroba, w której występują napady drgawek i utrata przytomności; tu: wewnętrzne, emocjonalne miotanie się. [przypis edytorski]

epilepsja (med.) — padaczka, choroba, w której występują napady drgawek i utrata przytomności. [przypis edytorski]

epispadia i hypospadia (med.) — pol.: wierzchniactwo i spodziectwo, wady wrodzone cewki moczowej, w których ujście zewnętrzne cewki znajduje się na grzbietowej lub brzusznej powierzchni prącia. [przypis edytorski]

ferrum pomatum a. ferri pomatum (łac., med.) — jabłczan żelazowy, dawny preparat żelazowy stosowany jako środek wzmacniający przy leczeniu niedokrwistości, otrzymywany przez działanie soku jabłkowego na opiłki żelaza. [przypis edytorski]

fistuła (med.) — przetoka; fistuła może być wrodzona, powstała w procesie chorobowym lub wykonana chirurgicznie. [przypis edytorski]

fistuła (med.) — przetoka. [przypis edytorski]

flegmona (z łac., med.) — ropowica, ostre ropne zapalenie luźnej tkanki łącznej, najczęściej wywołane zakażeniem bakteryjnym. [przypis edytorski]

fossa trochanterica (łac., med.) — termin anatomiczny: dół krętarzowy. [przypis edytorski]

gastrycznie (med.) — żołądkowo. [przypis edytorski]

hiperestezja (gr., med.) — przeczulica, nadmierna wrażliwość na bodźce zmysłowe. [przypis edytorski]

hiperestezja (gr., med.) — przeczulica, nadmierna wrażliwość powierzchni ciała na bodźce zmysłowe. [przypis edytorski]

idiosynkrazja (med.) — uczulenie. [przypis edytorski]

infuzja (med.) — podawanie do organizmu płynów drogami innymi niż naturalne, np. metodą wlewu dożylnego (kroplówką). [przypis edytorski]

iniekcja (med.) — wstrzyknięcie; zastrzyk. [przypis edytorski]

ischias (łac., med.) — rwa kulszowa, ból nerwu kulszowego, biegnącego od okolic lędźwiowych do palców stopy. [przypis edytorski]

kadawer (z łac., med.) — zwłoki ludzkie, ciało zmarłego człowieka. [przypis edytorski]

karbunkuł (z łac., med.) — czyrak gromadny, skupisko czyraków umiejscowionych blisko siebie, łączących się w jedną zmianę zapalną. [przypis edytorski]

karbunkuł (z łac., med.) — czyrak gromadny, zapalenie kilku lub kilkudziesięciu pobliskich torebek włosowych z dużym naciekiem ropnym, spowodowane zakażeniem gronkowcowym. [przypis edytorski]

kodeina (chem., med.) — metylomorfina, związek chem. otrzymywany z opium lub syntetycznie z morfiny, stosowany jako środek przeciwbólowy, przeciwkaszlowy i przeciwbiegunkowy; w większych dawkach wywołuje euforię, dłuższe stosowanie powoduje uzależnienie. [przypis edytorski]

kollaps, częściej: kolaps (med.) — zapaść krążeniowa. [przypis edytorski]

krętarz większy, trochanter major (med.) — duża wyniosłość między szyjką a trzonem kości udowej. [przypis edytorski]

kryptorchizm (med.) — wnętrostwo, wada rozwojowa polegająca na zatrzymaniu się jądra lub obu jąder w kanale pachwinowym lub jamie brzusznej, ich braku w mosznie od razu po urodzeniu. [przypis edytorski]

menorrhagia (med.) — bardzo obfite krwawienie miesiączkowe. [przypis edytorski]

metastaza (med.) — przerzut (np. nowotworowy). [przypis edytorski]

miopizm właśc. miopia (med.) — krótkowzroczność. [przypis edytorski]

nervus vagus (łac., med.) — nerw błędny, najdłuższy z nerwów czaszkowych. [przypis edytorski]

obstrukcję (med.) — zatwardzenie. [przypis edytorski]

osteomielit (med.) — osteomyelitis, choroba zapalna kości wywołana przez gronkowca. [przypis edytorski]

pantopon (med.) — sztucznie otrzymywany narkotykowy środek przeciwbólowy otrzymywany z różnych alkaloidów zawartych w opium, wynaleziony w 1909. [przypis edytorski]

parametritis (łac., med.) — zapalenie przymacicza (parametrium). [przypis edytorski]

pelagra (med.) — rumień lombardzki, choroba przewlekła wywołana niedoborem niacyny (witaminy B₃), przejawiająca się zmianami zapalnymi skóry, szczególnie na twarzy i dłoniach, biegunką oraz otępieniem; była chorobą śmiertelną do czasu odkrycia w 1938 skuteczności kuracji niacyną. [przypis edytorski]

plicae ventriculares (łac., med.) — fałdy przedsionkowe (struny głosowe rzekome), para fałdów błony śluzowej krtani, które w warunkach prawidłowych nie biorą udziału w wytwarzaniu głosu, a jedynie przyczyniają się do działania obronnego krtani. [przypis edytorski]

podagra (med.) — stan chorobowy stawów palucha stopy; podagryk: osoba cierpiąca na podagrę. [przypis edytorski]

proszek troisty (med.) — preparat sporządzany według kodeksu aptecznego (Farmakopei) wykazujący łagodne działanie przeczyszczające, stosowany na problemy trawienne i kolki głównie u dzieci. [przypis edytorski]

puchlina wodna (med.) — historyczne sformułowanie medyczne odnoszące się do gromadzenia nadmiernej ilości płynu w tkankach. [przypis edytorski]

rigor mortis (łac., med.) — stężenie pośmiertne. [przypis edytorski]

risus sardonicus (łac., med.) — dosł.: uśmiech sardoniczny (pojawiający się w wyniku porażenia nerwów twarzy przez truciznę). [przypis edytorski]

rivanol (med.) — handlowa nazwa roztworu mleczanu etakrydyny, środka bakteriobójczego do odkażania skóry i ran. [przypis edytorski]

ruptura (med.) — przepuklina. [przypis edytorski]

skrofuloza (med.) — przewlekła gruźlica szyjnych węzłów chłonnych; tu forma przym.: skrofuliczny. [przypis edytorski]

spermatozoid (med.) — plemnik. [przypis edytorski]

Spinaeiliacae ant. sup. (łac., med.) — Spina iliaca anterior superior, kolec biodrowy przedni górny, część talerza kości biodrowej. [przypis edytorski]

sulfamidy, właśc. sulfonamidy (med.) — grupa syntetycznych leków antybakteryjnych (odkryte w 1932, wprowadzone do lecznictwa w 1934, nagroda Nobla w 1939); obecnie stopniowo wycofywane na rzecz bezpieczniejszych i skuteczniejszych antybiotyków. [przypis edytorski]

systole i diastole (med.) — skurcze i rozkurcze mięśnia sercowego. [przypis edytorski]

szkarlatyna (med.) — płonica, ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego (zwykle 5–15 lat), której towarzyszy czerwona drobna wysypka na całym ciele. Przed upowszechnieniem penicyliny po II wojnie światowej szkarlatyna była najczęstszą chorobą wieku dziecięcego o bardzo ciężkim przebiegu, jej śmiertelność wynosiła 25%. [przypis edytorski]

tbc (med.) — skrót od łac. tuberculosis: gruźlica. [przypis edytorski]

topicum (med., z gr.) — ogólne określenie leku stosowanego miejscowo. [przypis edytorski]

tractus urogenitalis (łac., med.) — kanał moczowo-płciowy. [przypis edytorski]

trochanter major, minor (łac., med.) — terminy anatomiczne: krętarz większy i mniejszy, części kości udowej. [przypis edytorski]

Ung. Hydr. Prec. Albi (med.) — skrócony zapis zwyczajowej łac. nazwy preparatu Unguentum Hydrargyri praecipitati albi, białej maści rtęciowej, antyseptycznej, przeciwzapalnej i przeciwpasożytniczej, dawniej szeroko stosowanej w leczeniu wielu chorób skóry, gł. grzybicy. [przypis edytorski]

uremia (med.) — mocznica, stan zatrucia organizmu produktami przemiany materii (m.in. mocznikiem) jako przejaw zaawansowanej niewydolności nerek. [przypis edytorski]

Weila próba (med.) — odczyn Weila-Felixa, próba serologiczna stosowana w rozpoznawaniu chorób wywoływanych przez riketsje, gł. duru plamistego (tyfusu plamistego); wynaleziona w 1916, dawniej b. popularna ze względu na prostotę, ob. zastąpiona przez nowsze, mniej zawodne metody. [przypis edytorski]