Motyw: Pozory

Podział ten jeśli dość jasny poznamy,

Że przeciw bliźnim jest zło, co kochamy.

Miłość ta źródło mając w waszej glinie,

W trojaki sposób ze wnętrza was płynie.

Ten chce się podnieść upadkiem sąsiada,

Bo na nim zrąb swej wielkości zakłada;

Drugi się lęka, że cześć, władzę straci,

Gdy jego bliźni szczęśliwszy od braci;

Przyczyna jego smutku i goryczy

Jest w tym, że jemu przeciwieństwa życzy.

Trzeci obrazą swej krzywdy wybucha,

Zemstę jej cicho warzy w głębi ducha.

Ta błędna miłość trojakiej natury

Kaja się w niższych trzech kręgach tej góry.

Jeszcze o jednej miłości rzec chciałem,

Co szuka dobra ze ślepym zapałem.

Każdy po ciemnie ugania omackiem

Za jakimś dobrem jak dziecko za cackiem;

Każdy dla tego mniej więcej z wytrwaniem,

By je posiadać, upędza się za niem.

Gdy cię pociąga miłość zbyt leniwa

Ku dobru, w którym duch wiecznie spoczywa,

Krąg ten, jeżeli żal szczery cię skruszy,

Miejscem pokuty będzie dla twej duszy.

Jest inne dobro, błyskotne z daleka,

Które nie robi szczęśliwym człowieka,

Zwodna szczęśliwość! bo jego treść marna

Nie jest owocem z dóbr wieczystych ziarna.

Miłość ujęta dóbr wiotkich więzami,

Czyni pokutę w trzech kręgach nad nami.

Przyśniła mi się zajękła kobieta,

Z odciętą ręką, wzrok jej zezem pada,

Krzywa, a twarz jej jak tynk muru blada.

Patrzałem na nią, a jak słońce ciepłe

Ożywia członki nocnym chłodem skrzepłe,

Wzrok mój jej język rozwiązał, jej ciało

Z wolna zagrzewał, prostował ją całą

I zarumieniał trupio blade lica,

Jak gdy miłości wzrok czuje dziewica.

Tak rozwiązany język dźwięcznie nucił,

Dziś bym ją słuchać z trudnością porzucił.

«Jestem» śpiewała: «ta syrena słodka,

Którą gdy żeglarz wędrujący spotka,

Staje wśród morza i nadstawia ucha,

Z taką rozkoszą mojej pieśni słucha!

Śpiew mój z pół drogi Ulissesa zwrócił,

Rzadki odchodzi, kto wszedł w progi moje,

Rzadki się trzeźwi, kogo ja upoję».

Jeszcze syrena ust swych nie zamknęła,

Gdy przy mnie święta niewiasta stanęła,

A pragnąc pierwszą zmieszać swą pogardą,

«Kto ta kobieta?» zapytała hardo.

Wirgili z cześcią w swym sercu poczętą

Podszedł i patrzał na niewiastę świętą.

A ta, gdy pierwszą za piersi schwyciła,

Darła jej szatę, jej brzuch mi odkryła,

Skąd do mnie buchnął taki swąd w tej chwili,

Aż się zbudziłem

Spójrz na te słodkie usta z lubieżnie zuchwałym

Uśmiechem, gdzie się próżność zda łączyć z ekstazą!

Spójrz na to oko chytre — pół drwiące — pół smętne —

Na tę twarz delikatną, osłoniętą gazą,

Twarz, co, zda się, z tryumfem mówi te namiętne

Słowa: Rozkosz mię wzywa, a miłość mię wieńczy!

Istotę, co ma taki majestat nad czołem,

Spójrz, jakim miękkim czarem ta słodycz jej wdzięczy!

Zbliżmy się — stańmy z boku — otoczmy ją kołem!

O bluźnierstwo! O sztuko fatalnej osnowy!

Postać, którą tak boża upiękniła łaska,

U góry się zakończa jak potwór dwugłowy.

Ach, spójrz, wszak to zasłona tylko — tylko maska —

Ta twarz, co wargi w uśmiech czarowny ubiera;

A tam — spójrz — pomarszczona w upiorowe znamię —

Oto głowa istotna — oto twarz jej szczera —

Tyłem zwrócona do tej twarzy, która kłamie!

Raz maleńka Fryderyka

Miała dziadzię tabetyka.

A że stąpał dość niezdarnie,

Dziecię pusty śmiech ogarnie.

«Przestań — rzecze jej na to staruszek łagodnie —

I ja biegałem niegdyś żwawo i swobodnie,

A że mi dziś chodzenie idzie jak po grudzie,

To dlatego, żem w pracy żył ciężkiej i trudzie.»

Dobre dziecię, zawstydzone,

Poszło płakać aż na stronę;

Odtąd zawsze w czci głębokiej

Podpierało starca kroki.

Pamiętajcie, drogie dziatki,

Nie żartować z ojca, matki,

Bo paraliż postępowy

Najzacniejsze trafia głowy.

Raz maleńka Fryderyka

Miała dziadzię tabetyka.

A że stąpał dość niezdarnie,

Dziecię pusty śmiech ogarnie.

«Przestań — rzecze jej na to staruszek łagodnie —

I ja biegałem niegdyś żwawo i swobodnie,

A że mi dziś chodzenie idzie jak po grudzie,

To dlatego, żem w pracy żył ciężkiej i trudzie.»

Dobre dziecię, zawstydzone,

Poszło płakać aż na stronę;

Odtąd zawsze w czci głębokiej

Podpierało starca kroki.

Pamiętajcie, drogie dziatki,

Nie żartować z ojca, matki,

Bo paraliż postępowy

Najzacniejsze trafia głowy.