Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Motyw: Czyn

Twórczość

powieść psychologiczna Starożytność Średniowiecze Renesans Barok Oświecenie Romantyzm Pozytywizm Modernizm Dwudziestolecie międzywojenne Współczesność Aforyzm Jerzy Andrzejewski Artykuł Adam Asnyk Krzysztof Kamil Baczyński Michał Bałucki Honoré de Balzac Wacław Berent Marie Beyle (Stendhal) Giovanni Boccaccio Charlotte Brontë Stanisław Brzozowski Kazimiera Bujwidowa George Gordon Byron Miguel de Cervantes Saavedra Joseph Conrad Józef Czechowicz Ignacy Dąbrowski Zofia Daszyńska-Golińska Gusta Dawidsohn-Draengerowa Demostenes Alfred de Musset Dialog Dramat Dramat poetycki Dramat romantyczny Dramat szekspirowski Dramat wierszowany Dramat współczesny Dziennik Epika Epos Esej Antoine de Saint Exupéry Felieton Anatole France Aleksander Fredro Gall Anonim Gawęda André Gide Johann Wolfgang von Goethe Stefan Grabiński Halina Górska Fryderyk Hebbel Henryk Ibsen Karol Irzykowski Jan Kasprowicz Andrzej Kijowski Egon Erwin Kisch Komedia Janusz Korczak Zygmunt Krasiński Józef Ignacy Kraszewski Kronika Antoni Lange Gotthold Ephraim Lessing Jerzy Liebert Liryka List Karol Maliszewski Marek Aureliusz Bolesław Miciński Tadeusz Miciński Adam Mickiewicz John Stuart Mill Franciszek Mirandola Mendele Mojcher-Sforim Molière (Molier) Michel de Montaigne Charles de Montesquieu (Monteskiusz) Izabela Moszczeńska-Rzepecka Urke Nachalnik Friedrich Nietzsche Cyprian Kamil Norwid Nowela Odczyt Opowiadanie Eliza Orzeszkowa Pamiętnik Platon Poemat Poemat dygresyjny Poemat prozą Powiastka filozoficzna Powieść powieść dla dzieci i młodzieży powieść historyczna powieść kryminalna powieść obyczajowa Powieść poetycka Praca naukowa Marcel Proust Bolesław Prus Ksawery Pruszyński Stanisław Przybyszewski Publicystyka François Rabelais Jean Baptiste Racine Mikołaj Rej Reportaż Różne Rozprawa William Shakespeare (Szekspir) Percy Bysshe Shelley Henryk Sienkiewicz Juliusz Słowacki Benedykt de Spinoza Robert Louis Stevenson Władysław Syrokomla Torquato Tasso Tragedia Traktat Cecylia Walewska Wiersz Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) Stanisław Wyspiański Stefan Żeromski Narcyza Żmichowska Jerzy Żuławski Marian Zdziechowski

Motyw: Czyn

Czyn rozumiemy tu jako takie dokonanie, które nadaje życiu sens i czyni je prawdziwym, istotnym itd. Zarówno w Kordiana (gdzie czyn pełni funkcję przeciwieństwa dla motywu życia snem), jak i w innych przypadkach jako istotne pojawia się pytanie, co jest czynem, a co nim nie jest. Ważny może tu być rozmiar duchowej przemiany, która towarzyszy działaniu, ale również jego efekt zewnętrzny. Kwestia ta pojawia się w dyskusjach romantyków (w których czyn bywa przeciwstawiany słowu), czy twórców młodopolskich. Dywagacje na temat czynu snuje Prus. Do klasyki należą również perory Hamleta dotyczące konieczności czynu przy jednocześnie odczuwanej niemożności podjęcia działania. Za pomocą tego hasła wskazywaliśmy fragmenty, w których wybór działania wiąże się nie tylko z oceną strat i zysków, ale z jakimś głębszym wartościowaniem (por. np. rozważania Wokulskiego, czy człowiek obracający swą energię na zdobycie gigantycznej fortuny, by zyskać osobiste szczęście wraz z sercem panny Łęckiej, postępuje podlej od człowieka oddającego swe życie na zmarnowanie w bezsensownej walce).