Gatunek: Powiastka filozoficzna

1. ★

   ☆

   

   Voltaire (Wolter)

   Zadig czyli Los

   tłum. Tadeusz Boy-Żeleński

   Epoka: Oświecenie Rodzaj: Epika Gatunek: Powiastka filozoficzna

   • Czytaj online
   • Pobierz:
     PDFEPUBMOBIwięcejFB2TXT
     Stwórz własny plik PDFmniej

   Powiastka filozoficzna autorstwa Woltera. Tytułowy Zadig, którego imię znaczy Sprawiedliwy, na początku utworu mieszka w Babilonie.

   Nieudane małżeństwo i zwiątpienie w moralność sprawiają, że Zadig postanawia oddać się rozważaniom filozoficznym i kontemplacji przyrody. Kolejne jego losy obejmują niesłuszne oskarżenie o kradzież, wzgardzenie światem uczonych i podjęcie rozrywkowego trybu życia, aż wreszcie uzyskanie ważnego stanowiska we dworze, władzę oraz wygnanie, które staje się początkiem bogatej we wrażenia podróży.

   Zadig czyli Los to, zdaniem tłumacza, Tadeusza Boya-Żeleńskiego, nie tylko przedstawienie filozoficznych poglądów Woltera, lecz także powieść z wątkami autobiograficznymi — jednak Wolter ukrył w niej raczej drobne epizody ze swojego życia. Autor ukazuje w powieści swoje deistyczne podejście do wiary, krytykę wymiaru sprawiedliwości, filozofię oświecenia oraz pochwałę rozumowego podejścia do życia. Całość traktuje się przede wszystkim jako parabolę o poszukiwaniu szczęścia w życiu. Zadig czyli Los to utwór pochodzący z 1747 roku.
2. ★

   ☆

   

   Voltaire (Wolter)

   Mikromegas

   tłum. Tadeusz Boy-Żeleński

   Epoka: Oświecenie Rodzaj: Epika Gatunek: Powiastka filozoficzna

   • Czytaj online
   • Pobierz:
     PDFEPUBMOBIwięcejFB2TXT
     Stwórz własny plik PDFmniej

   Tytułowy Mikromegas jest mieszkańcem jednej z planet krążących wokół Syriusza. Zostaje wygnany ze swojego świata po tym, jak pisze rozprawę naukową o owadach, którą władca planety uznaje za herezję.

   Udaje się na Saturna, gdzie spotyka jego mieszkańca i wspólnie postanawiają przeżyć podróż filozoficzną po Wszechświecie. Obaj podróżnicy są gigantycznych rozmiarów oraz — z perspektywy ludzkiej — są niewyobrażalni długowieczni, ale w ich światach zarówno ich rozmiar, jak i długość życia są niewystarczające, by móc sensownie przeżyć życie i wszystko zrozumieć. Wkrótce filozofowie udają się na Ziemię. Początkowo wydaje im się, że jest ona zupełnie pusta, ale wkrótce zaczynają odnajdować ślady życia na Ziemi…

   Mikromegas to powiastka filozoficzna autorstwa francuskiego myśliciela XVIII-wiecznego, Woltera. Opowieść ma nie tylko charakter filozoficzny, lecz także jest uważana za jeden z prekursorskich tekstów science-fiction. Wolter inspirował się Podróżami Guliwera autorstwa Swifta. Mikromegas został wydany po raz pierwszy w 1752 roku.
3. ★

   ☆

   

   Voltaire (Wolter)

   Tak toczy się światek...

   tłum. Tadeusz Boy-Żeleński

   Epoka: Oświecenie Rodzaj: Epika Gatunek: Powiastka filozoficzna

   • Czytaj online
   • Pobierz:
     PDFEPUBMOBIwięcejFB2TXT
     Stwórz własny plik PDFmniej

   Babuk, mieszkaniec Scyty, dostaje polecenie od anioła Ituriela, aby pojechać do Persepolis i ocenić, czy miasto zasługuje na potępienie, czy jednak na ratunek.

   Posłaniec udaje się tam i wkrótce przekonuje, że wcale nie jest łatwo ocenić, gdyż w Persepolis cnotliwość miesza się z niemoralnością. Wolter w powiastce Tak toczy się światek porusza problem niemożliwości dokonania jednoznacznej i sprawiedliwej oceny. Pod maską Persepolis ukrywa Paryż wraz z mentalnością jego mieszkańców.

   Tak toczy się światek to jedna z licznych powiastek filozoficznych Woltera, jednego z najważniejszych i najbardziej kontrowersyjnych filozofów francuskiego oświecenia. Została napisana w 1746 roku.

Wybrane utwory