Gatunek: Powiastka filozoficzna

1. ★

   ☆

   

   Voltaire (Wolter)

   Mikromegas

   tłum. Tadeusz Boy-Żeleński

   Epoka: Oświecenie Rodzaj: Epika Gatunek: Powiastka filozoficzna

   • Czytaj online
   • Pobierz:
     PDFEPUBMOBIwięcejFB2TXT
     Stwórz własny plik PDFmniej

   Tytułowy Mikromegas jest mieszkańcem jednej z planet krążących wokół Syriusza. Zostaje wygnany ze swojego świata po tym, jak pisze rozprawę naukową o owadach, którą władca planety uznaje za herezję.

   Udaje się na Saturna, gdzie spotyka jego mieszkańca i wspólnie postanawiają przeżyć podróż filozoficzną po Wszechświecie. Obaj podróżnicy są gigantycznych rozmiarów oraz — z perspektywy ludzkiej — są niewyobrażalni długowieczni, ale w ich światach zarówno ich rozmiar, jak i długość życia są niewystarczające, by móc sensownie przeżyć życie i wszystko zrozumieć. Wkrótce filozofowie udają się na Ziemię. Początkowo wydaje im się, że jest ona zupełnie pusta, ale wkrótce zaczynają odnajdować ślady życia na Ziemi…

   Mikromegas to powiastka filozoficzna autorstwa francuskiego myśliciela XVIII-wiecznego, Woltera. Opowieść ma nie tylko charakter filozoficzny, lecz także jest uważana za jeden z prekursorskich tekstów science-fiction. Wolter inspirował się Podróżami Guliwera autorstwa Swifta. Mikromegas został wydany po raz pierwszy w 1752 roku.
2. ★

   ☆

   

   Voltaire (Wolter)

   Historia dobrego bramina

   tłum. Tadeusz Boy-Żeleński

   Epoka: Oświecenie Rodzaj: Epika Gatunek: Powiastka filozoficzna

   • Czytaj online
   • Pobierz:
     PDFEPUBMOBIwięcejFB2TXT
     Stwórz własny plik PDFmniej

   Stary bramin wydaje się mieć w życiu wszystko, czego potrzebuje — jest bardzo mądry i cały czas zgłębia wiedzę, a kiedy nie ma ochoty na filozofowanie, może spędzać czas w towarzystwie trzech pięknych żon.

   Pewnego dnia stwierdza jednak, że chciałby się nigdy nie urodzić. Gdy przychodzi mu wytłumaczyć dlaczego, wyjaśnia, że tak naprawdę nie rozumie niczego i nie zna odpowiedzi na pytania, które często zadają mu inni. Uważa, że czyni go to nieszczęśliwym.

   Historia dobrego bramina to jedna z licznych powiastek filozoficznych Woltera, jednego z najważniejszych i najbardziej kontrowersyjnych filozofów francuskiego oświecenia. Została napisana w 1759 roku. Filozof rozważa w niej istotę szczęścia — przyrównuje dobrobyt mędrca z zakorzenioną w wierze codziennością prostej, starszej kobiety.
3. ★

   ☆

   

   Voltaire (Wolter)

   Zadig czyli Los

   tłum. Tadeusz Boy-Żeleński

   Epoka: Oświecenie Rodzaj: Epika Gatunek: Powiastka filozoficzna

   • Czytaj online
   • Pobierz:
     PDFEPUBMOBIwięcejFB2TXT
     Stwórz własny plik PDFmniej

   Powiastka filozoficzna autorstwa Woltera. Tytułowy Zadig, którego imię znaczy Sprawiedliwy, na początku utworu mieszka w Babilonie.

   Nieudane małżeństwo i zwiątpienie w moralność sprawiają, że Zadig postanawia oddać się rozważaniom filozoficznym i kontemplacji przyrody. Kolejne jego losy obejmują niesłuszne oskarżenie o kradzież, wzgardzenie światem uczonych i podjęcie rozrywkowego trybu życia, aż wreszcie uzyskanie ważnego stanowiska we dworze, władzę oraz wygnanie, które staje się początkiem bogatej we wrażenia podróży.

   Zadig czyli Los to, zdaniem tłumacza, Tadeusza Boya-Żeleńskiego, nie tylko przedstawienie filozoficznych poglądów Woltera, lecz także powieść z wątkami autobiograficznymi — jednak Wolter ukrył w niej raczej drobne epizody ze swojego życia. Autor ukazuje w powieści swoje deistyczne podejście do wiary, krytykę wymiaru sprawiedliwości, filozofię oświecenia oraz pochwałę rozumowego podejścia do życia. Całość traktuje się przede wszystkim jako parabolę o poszukiwaniu szczęścia w życiu. Zadig czyli Los to utwór pochodzący z 1747 roku.

Wybrane utwory