Form: Liryka,
motif: Przyroda nieożywiona,
period: Romantyzm

Temat ten jest pokrewny tym wszystkim, które wiążą się z motywem natury. Chodziło nam o tę jej część, która nie należy ani do fauny i flory, ani też bezpośrednio do żywiołów, a jednak może mieć niemałe znaczenie w przeżywaniu świata. Jakże wymowna może być granitowa skała Tatr, czy choćby tylko polny kamień. Po części należy tu również pustynia, choć posiada ona też swoiste życie.

Czas

w Europie Wielka Rewolucja Francuska (1789-1799) — koniec '40 XIX w.; w Polsce 1822-1863 r.

Najwybitniejsi twórcy

M. Scott, G. Byron, J. W. Goethe, E. T. A. Hoffmann, V. Hugo, A. de Musset, G. Sand, A. Puszkin, M. Lermontow, E. A. Poe, A. Mickiewicz, A. Fredro, Z. Krasiński, J. Słowacki

Reprezentatywne gatunki

dramat romantyczny, ballada, poemat dygresyjny, poemat epicki, powieść fantastyczna

Nazwa epoki wywodzi się z pojęcia lingua romana (język ludów średniowiecznej Galii, przeciwstawiany lingua latina, językowi rzym. najeźdźców). Starofrancuskie romant oznaczało powieści rycerskie. Romantyzm był ostatnią wielką epoką kulturalną Europy. Charakterystyczne jest dla niej odrzucenie klasycznych kanonów, fragmentaryzm, forma otwarta, nawiązanie do Shakespeare'a, rehabilitacja średniowiecza i twórczości ludowej, kult natury, zaufanie do uczucia, wiary i intuicji, indywidualizm, bunt, niepokój, wyobraźnia twórcza, mesjanizm. Epokę poprzedziły tendencje sentymentalne i romantyczne nasilające się pod koniec XVII w. (preromantyzm — F. Schiller). W Polsce romantyzm rozpoczął się od polemiki klasyków z romantykami (1818) i wydania przez Adama Mickiewicza tomiku Ballady i romanse (1822).

• autor: Jakub Krzosek