Dzisiaj aż 15 770 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
- Barok X
- Zobacz też:
- Aforyzm
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Artykuł naukowy
- Bajka
- Bajka ludowa
- Ballada
- Ballada romantyczna
- Baśń
- Dedykacja
- Dialog
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Esej
- Farsa
- Felieton
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Idylla
- Jasełka
- Kazanie
- Komedia
- Komediodramat
- Kronika
- Lament
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Opowiadanie
- Pamiętnik
- Poemat
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat heroikomiczny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powiastka filozoficzna
- Powieść
- Powieść epistolarna
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Przypowieść
- Publicystyka
- Reportaż
- Reportaż podróżniczy
- Różne
- Rozprawa
- Rozprawa polityczna
- Satyra
- Sielanka
- Tragedia
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Wiersz sylabotoniczny
- Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
Wybrane utwory
Elżbieta Drużbacka
Wespazjan Hieronim Kochowski
Jan Andrzej Morsztyn
Cuda miłości (Karmię frasunkiem miłość i myśleniem...)
Cuda miłości (Przebóg! Jak żyję, serca już nie mając?)
Do swoich książek (Dokąd się, moja lutni, napierasz skwapliwie?)
Do swoich książek (Hola! Już dosyć, dosyć, moja księgo!)
Na krzyżyk na piersiach jednej panny
Niestatek (Oczy są ogień, czoło jest zwierciadłem...)
Niestatek (Prędzej kto wiatr w wór zamknie, prędzej i promieni...)
Daniel Naborowski
Autor nieznany
Wacław Potocki
Człowiek nad apetyt jeść nie może, pić może
Dla ścieżki drogi nie opuszczaj
Nie miejsce człeka ale człek honoruje miejsce
Niewieście i po śmierci nie wierz
Pieśń (Fraszka ten świat i złoto...)
Mikołaj Sęp Szarzyński
Do Anusie (Anusiu! byś mie tem chciała darować...)
Do Anusie (Moja nadobna dzieweczko, moje kochanie!)
Do Anusie (Siebie muszę, nie ciebie, w tej mierze winować...)
Do Kasie (Im pilniej na twoje oblicze nadobne...)
Do Kasie (Jako lód taje przezroczysty z lekka...)
Do Kasie (Jeśli władną co nami błądzących gwiazd siły...)
Do Kasie (Mam nadzieję, że się nade mną zlitujesz...)
Do Zosie (Będę się zawsze dziwował twojej pikności...)
Do Zosie (Nie psuj niepotrzebnemi łzami wdzięcznych oczy!)
Fraszka do Zosie (Bądź mi oczkami pozwalasz łaskawemi...)
Fraszka do Zosie (Słuchaj, gdy nie chcesz baczyć, co się ze mną dzieje...)
Pannie Jadwidze Tarłównie kwoli
Pieśń III (O wielmożności bożej)
Pieśń III (Psalmu LVI Paraphrasis)
Pieśń III (Stefanowi Batoremu, królowi polskiemu)
Pieśń II (Na psalm Dawidów LII)
Pieśń II (O rządzie bożym na świecie)
Pieśń I (Na psalm Dawidów XIX)
Pieśń I (O bożej opatrzności na świecie)
Pieśń IV (O cnocie szlacheckiej)
Pieśń IV (Psalmu CXXVI paraphrasis)
Pieśń IX (Iż próżne człowiecze staranie bez Bożej pomocy)
Pieśń VIII (Iż rozum człowiekowi potrzebniejszy, niż skarby)
Pieśń VI (Na kształt psalmu CXX)
Pieśń V (Na kształt psalmu LXX)
Sonet III (Do Naświętszej Panny)
Sonet II (Na one słowa Jopowe)
Sonet I (O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego)
Sonet IV (O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem)
Motywy i tematy
Rodzaj: Liryka
Epoka: Barok
- Czas
- pocz. XVII — połowa XVIII w.
- Najwybitniejsi twórcy
- europejscy: G. Marino, L. de Gongora, T. Tasso, L. Ariosto, P. Calderon, L. de Vega, J. Milton, P. Corneille, Moliere, J. de La Fontaine, Ch. Perrault; polscy: M. Sęp Szarzyński, D. Naborowski, J. A. Morsztyn, W. Potocki, J. Ch. Pasek, P. Skarga
- Reprezentatywne gatunki
- wiersz liryczny, sonet, tragedia, komedia, tragikomedia, epos rycerski, pamiętnik, commedia dell'arte, opera
Epoka w historii kultury i sztuki między renesansem a oświeceniem, naznaczona konfliktami religijnymi (reformacja i kontrreformacja). Nazwa pochodzi być może od portug. barocco — nieregularna perła, co podkreślałoby dziwność, kapryśność i ozdobność obowiązującego wówczas stylu. Lubowano się w efekcie zaskoczenia, figurach nagromadzenia i inwersji, metaforach, dążono do uchwycenia ruchu. Podstawową cechą baroku był kontrast i dysonans: stąd współistnienie poezji metafizycznej, czy mistycznej z opiewającą „światową rozkosz”, dworskiej z sowizdrzalską, wątków mitologicznych z biblijnymi, scen makabryczno-naturalistycznych (często w związku z charakterystycznym motywem danse macabre, czy vanitas) z fantastycznymi. W Polsce rozkwita sarmatyzm.