Jędrzej Kitowicz
Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III
Instygator konsystorski nazywał się fiskalis; dawano mu tytuł venerabilis, choć czasem bywał świecki człowiek, mający...
      
    
    
  Instygator konsystorski nazywał się fiskalis; dawano mu tytuł venerabilis, choć czasem bywał świecki człowiek, mający...
      
    
    
  Bez wszelkich prawnych ceremonij kazano się obwinionemu wraz z oskarżającymi stawić przed władykę; lub jeżeli...
      
    
    
  Popi, mający żony, wraz z chłopami chodzili do karczmy; bo albo go żona wciągnęła albo...
      
    
    
  Częstochowski żołnierz nie był liczny, cały garnizon składał się najwięcej z ośmiudziesiąt żołnierzy pieszych i...
      
    
    
  Długo Polacy brzydzili się kartoflami, mieli je za szkodliwe zdrowiu, a nawet niektórzy księża wmawiali...
      
    
    
  Mnie ani dobre mienie, ani gładkość, która w owej dziewczynie niewypowiedziana była przy takim rozumie...
      
    
    
  Kazał mi tedy u siebie król być po obiedzie, a wtem wsiadł w karetę i...
      
    
    
  Pamiętam pierwsze święto Zielonych Świątek, kiedy ks. Brenk, o którym było wiadomo, że zgodził się...
      
    
    
  A kiedy uwięziono arcybiskupa Ledóchowskiego, późniejszego kardynała, wrzenie wśród chłopstwa się wzmogło, ale jeszcze chłop...
      
    
    
  Księży miał lud w wielkim poszanowaniu, uważając ich za wybrańców bożych, za święte już na...
Motyw ten został wprowadzony, ponieważ z jednej strony uzupełnia odzwierciedlenie podziału na stany (obok chłopa, szlachcica, Żyda i mieszczanina; por. Rozmowa między trzema osobami... Mikołaja Reja, ale też Wesele Wyspiańskiego), z drugiej zaś ksiądz stanowi od czasów romantyzmu (i Księdza Piotra z Dziadów Mickiewicza) ważną postać w literaturze, mającą często stanowić uosobienie ,,sumienia narodu" (lub tylko pewnej społeczności — jak np. w Chłopach Reymonta).