Motif: Umiarkowanie,
genre: Tragedia

Postawa zachowania umiaru we wszystkim (w uczuciach, pożądaniu, dumie z własnych osiągnięć, jedzeniu i piciu, zaufaniu wskazówkom filozofii) zalecana była szczególnie w epokach, w których wartość stanowił zdrowy rozsądek, rozum (a więc np. w renesansie, czy oświeceniu). Zastosowanie się do tych zaleceń miało prowadzić do wybrania „środkowej drogi”, (sławnej „miedzy” Kochanowskiego) i pozwolić w każdej sytuacji znaleźć złoty środek, unikając rozwiązań pod różnym względem ekstremalnych.

Najważniejsi twórcy

Tespis, Ajschylos, Sofokles, Eurypides; P. Corneille, J. Racine, Ch. Marlowe, W. Shakespeare, Calderon, J. W. Goethe, F. Schiller, G. Byron; J. Kochanowski (pierwsza pol. tragedia, Odprawa posłów greckich 1578), J. Słowacki, Z. Krasiński, S. Wyspiański

Jeden z podst. gatunków dramatu; wywodzący się z dionizjów, gdy chór przebierał się za satyrów (z gr. tragos — kozioł i ode — pieśń, czyli „pieśń kozłów”). Przedstawia konflikt tragiczny (wykluczających się racji) między dążeniami wybitnej jednostki a siłami wyższymi (przeznaczeniem, Bogiem, prawami etc.), prowadzący do klęski bohatera (katastrofy). Wg Arystotelesa perypetie bohatera przedstawione w tonie wzniosłości (patos) miały budzić litość i trwogę i prowadzić do przeżycia katharsis. W renesansie skodyfikowano zasadę trzech jedności (czasu, miejsca, akcji), Shakespeare wniósł zderzenie patosu z groteską, zaś romantyzm bohatera-buntownika zmagającego się z wielkimi problemami społ., polit. i metafizycznymi.

• autor: Zuzanna Rosińska