Motif: Raj

Wstałem, przede mną wstali mistrze moi:

«Ten słodki owoc, za którym wciąż ludzie

Po tylu drzewach gonią w takim trudzie,

Dzisiaj zupełnie twój głód zaspokoi».

Wirgili do mnie mówił tymi słowy.

Żadne kolędne, podarek gotowy,

W pociesze słowom takim nie wyrówna.

A chęć iść wyżej tak była gwałtowna,

Że z każdym krokiem stóp moich łoskotu,

Czułem, jak rosły mi skrzydła do lotu.

Gdy całe schody przeszliśmy pod nami,

Najwyższy stopień dotknąwszy stopami,

Wirgili mówił, wzrok utkwiwszy we mnie:

«Ogień mający czas i ogień wieczny

Widziałeś synu; to kres ostateczny

Drogi przebytej z tobą tak przyjemnie,

To punkt, za którym nic widzieć nie mogę.

Aż tu mój rozum wskazywał ci drogę,

Teraz sam musisz próbować sił własnych,

Za przewodniczkę obierz własną wolę;

Ty już wyszedłeś z dróg stromych i ciasnych.

Patrz, oto słońce błyszczy na twym czole,

Patrz, krzewy, trawy kwiatem szachowane

Same z tej ziemi wschodzą niezasiane

Nim ci radością błysną piękne oczy,

Co przyjść do ciebie znagliły mię łzami,

Tymczasem siadaj, chodź między kwiatami,

Niech cię pieszczota ich woni otoczy.

Odtąd nie słuchaj mych rad i rozmowy,

Masz wolnej woli sąd prosty i zdrowy:

Byłby zaiste w tym błąd rozumowy,

Gdybyś nie działał, jak chce twoja wola;

Więc koronuję cię na twego króla.

Tu żaden żal nas nie smuci, nie boli,

Tu się weselim, nie swymi błędami,

Których już pamięć straciliśmy sami,

Ale Opatrznej mądrości rządami.

Tu podziwiamy sztukę, która tworzy

Piękne i wielkie skutki z woli bożej,

Dobro, przez które nasz świat działa z góry

Na wasz świat niższy i ziemskie natury.

I mówił: «Póki czas nam słodko bieży

Na ucztach raju, póty miłość nasza

Bez przerwy będzie wkoło tej odzieży

Z ogniska swego rozpromieniać blaski.

Zapał miłości, co nasz blask podnasza,

Od naszych widzeń niebieskich zależy,

Które o tyle wyiskrzą się jasno,

O ile dusza nad zasługę własną

Mieć będzie prawa do udziału łaski.

Wtenczas my w święte obleczem się ciała,

Wtenczas i nasza osoba zapała

Żywszą wdzięcznością, bo już będzie cała!

Żywiej nas zatli niż teraz zapala

Światłość, co na się nam patrzeć pozwala:

Wtedy się ducha wytęży spojrzenie,

Bez końca święte róść będzie widzenie,

Zapał, co odeń zachwyca płomyka,

I promień, który z zapału wynika.

Jako żar płomień dający przez płomie

Żywą białością prześwieca widomie,

Blask, co otacza nas, zwyciężon będzie

Blaskiem ciał naszych, gdy na rozkaz boży

Ziemia zamknięte mogiły otworzy.

Niezmrużonymi nań spojrzym oczyma,

Bo zmartwychwstałych ciał silne narzędzie

Wrażenie wszelkiej rozkoszy wytrzyma».

«Ojcu, Synowi i Duchowi chwała!»

Śpiewał raj cały, pieśń co to śpiewała

Tak była słodka, że mnie upajała.

Zda się, widziałem tam uśmiech wszechświata,

Bo upojenia mego szał uroczy

Wchodził zarazem przez słuch i przez oczy.

Niebo złote ci otworzę,

w którym ciszy biała nić

jak ogromny dźwięków orzech,

który pęknie, aby żyć

zielonymi listeczkami,

śpiewem jezior, zmierzchu graniem,

aż ukaże jądro mleczne

ptasi świt.

Ziemię twardą ci przemienię

w mleczów miękkich płynny lot,

wyprowadzę z rzeczy cienie,

które prężą się jak kot,

futrem iskrząc zwiną wszystko

w barwy burz, w serduszka listków,

w deszczów siwy splot.

Czekam dnia, gdy ostatni przybiegnie zając.

Pod wiatru złamanym drzewem

czekam w spalonym raju

na ciebie, fauno, i straconą ewę.

Jak wy daleko, raje wonne i pogodne,

Gdzie radość, miłość kwitną pod jasnym błękitem,

Gdzie wszystko, co się kocha, jest kochania godne,

Gdzie w czystą rozkosz serce nurza się z zachwytem!

Jak wy daleko, raje wonne i pogodne!