Motyw: Arkadia

A wieczorami w prądach zatok

noc liże morze słodką grzywą.

Jak miękkie gruszki brzmieje lato

wiatrem sparzone jak pokrzywą.

Przed fontannami perłowymi

noc winogrona gwiazd rozdaje.

Znów wędrujemy ciepłą ziemią,

znów wędrujemy ciepłym krajem.

Oto usypiasz poza wielkimi wrotami świata,

Wędrując po twym jedynym, po raju twoim pradawnym,

Na srebrnych przystajesz łąkach, gdzie łanie trawę szczypią,

Między lwami koczując, na błękitnych pustyniach.

Jednorożec zdziwiony z kniei z bliska podchodzi,

Zaczarowane łabędzie skrzydłem spokojnym wieją.

Obok sfinksów zasiadłeś, zadumany jak one,

Kostki zanurzasz w ruczaju na skraju wszechrzeczy.

Słodkie pęta oddechu, one jedną wstrzymują

Od śmierci leciutko ciebie. — Gdyby się zdarły,

Już byś nie wrócił nigdy. Jakże ciebie powstrzymać,

Iżbyś nie zbudził się błogo ku tamtemu brzegowi?

Saren ubić nie zdołam na twych srebrzystych polanach,

Sfinksów zepchnąć w ocean, ni odczarować łabędzi.

Źrenicy jednorożca nie mogę odwrócić od ciebie,

Zdroju wszechrzeczy ujarzmić, co opluskuje ci stopy.

Wyspy szczęśliwe! w każdej porze roku

Zarówno miłe i sercu i oku,

Gdy was przychodzień z gór Kolonny wita,

Wraz nagły urok źrenice mu chwyta,

I myśl pogrąża w dumy tajemnicze.

Tu szklane morza cichego oblicze

Na falach drobnych jak uśmiechu dołki,

Gór okolicznych odbija wierzchołki

Strzegące brzegów, z którymi łagodnie

Zdają się igrać rajskie wody wschodnie.

Jeśli się wietrzyk chwilowy prześliźnie,

I złamie szyby na modrej płaszczyźnie,

I kwiecie z brzegu przyniesione miota,

Jakaż w tym wietrze wonia i pieszczota!

Tam na skał wierzchu, u ścieku poników

Błyszczy się róża, sułtanka słowików,

Jej brzmią pochwały kochankowie leśni,

Ona rumieńcem dziękuje za pieśni.

Śliczna i skromna, królowa ogrodów,

Nietknięta wichrem, niezwiędła od chłodów

Nie znając naszych zim niebezpieczeństwa,

Kwitnie świeżością wiecznego panieństwa.

Balsamy, których niebo jej udziela,

W wonnych kadzidłach ku niebu odstrzela,

Niebo wzajemnie, co dzień jej użycza

Świetnych kolorów swojego oblicza.

Tam, w polu tyle jest kwiecia dla wianków,

Tam, w lasach tyle cienia dla kochanków,

Tam, groty dla nich ciosane umyśnie;

Dziś morski zbójca w te groty się ciśnie,

I nocą z małej czatuje galery

Na bezpiecznego żeglownika stery.

Skoro miesięczna zabłyśnie pochodnia,

Zabrzmi gitara morskiego przechodnia;

Zbójca swój rudel zaraz na głąb pędzi

Zakryty cieniem nadbrzeżnych krawędzi,

Zahacza statek, zdobycze rozdziela;

Wrzask konających miesza pieśń wesela.

Dziwna! gdy kraj ten natura obrała

Na ogród bogów, i hojnie nań zlała,

Tyle bogactwa, piękności tak wiele

Jakby we własnym zakochana dziele,

Dziwna! że dzieła własnego się zrzeka,

I dziś natura wpuszcza tu człowieka,

Który, odwieczny miłośnik zniszczenia,

Ogród Edeński na nowo wyplenia,

I jako leśny dzik kwiecie wytłacza

Niepokropione znojami oracza

Ani znające ręki ogrodnika!

Tu kwiecie samo dokoła wynika,

Za tyle wdzięków, za taką obfitość

Uprasza tylko człowieka o — litość.

Dziwna! tu ziemia oddycha pokojem.

A serce ludzkie, chucią i rozbojem.

Czyż kraje światła na nowo ogarnie

Noc namiętności rządzących bezkarnie?

Patrząc myśliłbyś, że tu zbuntowani

Wojsko aniołów zwalczyli szatani,

I cherubinów trony dziś przywłaszcza

Tłum, który piekieł wyzionęła paszcza.

Tak śliczny kraj ten ojczyzna rozkoszy,

Tak brzydki tyran, co go dziś pustoszy!

W sali: kominek, szczapy drewna; świece płoną,

Zawsze na czas wieczerza, palmy i gitary,

Florety, kwiat granatu, wonny tytoń stary,

Gdzie można długo gadać w noc pod gwiazd obroną.

Na wiosnę bzy, konwalie, róż pobladłe łuny,

Latem lipy, jaśminy i smukłe goździki

Pełgałyby w zmierzchaniu; w dole szmer muzyki,

Gdzie tak miło wałęsać się pełnym zadumy.

Mężczyźni wszyscy byliby wybornej rasy,

Poskromiciele prości najtrudniejszej Muzy,

Wsparłyby się kobiety o ich szorstkie bluzy,

Po rosie wlokąc uśmiech wdzięczny i atłasy.

Tak by się rozmyślało, zagubionym w wonie,

Perfum i ramion w bieli, kwiatów i wachlarzy,

O jasnych włosach miękkich, o ściemnionej twarzy,

Stuleciach dawno zgasłych, poniechanej stronie.

we mnie to czy w nas czy za mną

ten gniew bez żalu

czyś to ty ojczyzno serce los

czyś to ty słoneczna Jeruzalem

Wśród świątyń pobrzeża,

Gdzie krzewy z soli w piaskach zasypują głogi,

Jak kunsztowne składać apologi,

Dumałeś, o, Maurrasie; a bogi krajowe

Wygnane, oraz Bóstwo Magdalen cierniowe,

Miłowały cię: Sylen melodyjnych wiosen

Udzielił ci piszczałki wraz z organem sosen,

Aby głos twój podtrzymać, który błogie bole

Śpiewa i Grodu głosi święcone zakole,

Harmonię, boską Miłość, tę strażniczkę zniczy.

Oraz Śmierć, co jej równa w słodyczy.

Sprzętom naszym milczącym głos zamarły wyzwól,

piórom ześlij wytchnienie, papier zostaw bez liter,

niech przemówią znad półek książki kurzem przybite,

krajobrazy więzione na płótnach

niech zejdą w pokoje nasze —

Puścił się Kozak swoich dni potokiem.

Po jego myślach młody wiek przegania

W kwitnących barwach świetnego zarania.

Co za świat w ciszy rodzinnego sioła!

Gdy dusza grała ogniami jutrzenki,

A wabna przyszłość, jak wróżka wesoła,

W kolej nadziei uchylała wdzięki.

Jak wszystko pełne, jak tam wszędzie miło!

Jak dzień skąpany w jeziorze rodzinnym,

Cicho, ponętnie w marzeniach świeciło —

Przeszłość i przyszłość, szczęście i niedole:

Życie — koń wrzący; świat — kwieciste pole!

Wzburzenia duszy, cierpkie serca bole,

Wszystko się topi w uśmiechu dziecinnym:

Łzę utrapienia łza rozkoszy strąca;

I struna w tony rozliczne bijąca

Leniwiej smutne wesołymi zmienia,

Jak jego umysł, swoje poruszenia.

Albo ten wieczór, ten ogień Kupały!

Żółtymi gruszami zwisa

I pełne dzikich róż

Wybrzeże w głębię jeziora.

Wy, nadobne łabędzie,

Pijane od pocałunków,

Nurzacie wzniosłe łby

W święte i trzeźwe wody.

Biada mi, skąd wezmę, gdy

Zapada zima, kwiatów, i skąd

Słoneczny blask

I cienie ziemi?

Mury sterczą

Bezmowne i zimne, na wietrze

Brzęczą chorągwie.