Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

José Echegaray y Eizaguirre, Galeotto

Pobieranie e-booka

Wybierz wersję dla siebie:

.pdf

Jeśli planujesz wydruk albo lekturę na urządzeniu mobilnym bez dodatkowych aplikacji.

.epub

Uniwersalny format e-booków, obsługiwany przez większość czytników sprzętowych i aplikacji na urządzenia mobilne.

.mobi

Natywny format dla czytnika Amazon Kindle.

Galeotto Joségo Echegaraya to sztuka o konwenansach, miłości, lojalności, obmowie, sile plotki i opinii publicznej, a także o honorze. Pod jednym dachem mieszka młoda mężatka i młody pisarz, protegowany i przyjaciel jej starszego znacznie męża, niespokrewniony z nimi. Publiczne pokazywanie się całej trójki w różnych miejscach staje się powodem plotek o romansie, aż w końcu doprowadza do tragicznego w skutkach pojedynku o honor. Pan domu zostaje ciężko ranny, a jego brat nabiera przekonania o zdradzie i wypędza oboje. Młodzieniec deklaruje, że odtąd on będzie się opiekował wspólniczką swej niedoli — przeciw całemu światu.

Galeotto w tłumaczeniu Jana Kleczyńskiego to jedyna polska wersja tego neoromantycznego dramatu pióra hiszpańskiego noblisty, popularnego pod koniec XIX wieku. Wydana tylko raz, w roku 1894. Pozostałe sztuki Echegaraya nie zostały przełożone na język polski.

Dramaty Joségo Echegaraya od lat 80. XIX wieku szybko zyskiwały popularność i były wystawiane w najważniejszych teatrach metropolii europejskich. Najwcześniej odniosły sukces w Szwecji, gdzie jego sztukę O locura o santidad przetłumaczono i wykonano na deskach teatru w Sztokholmie w roku 1882, El gran Galeoto w 1888, a w ciągu kolejnych 7 lat publiczność szwedzka miała okazje poznać sześć kolejnych jego dramatów.

Największą rolę odegrały jednak przekłady twórczości scenicznej Echegaraya na inne języki europejskie. Już w 1883 roku francuska pisarka Marie-Laetitia Bonaparte-Wyse, znana z tekstów na temat emancypacji kobiet, opublikowała swoją wersję sztuki El gran Galeoto z 1881, najpierw w Madrycie, a następnie w Paryżu. Jako kolejna, w roku 1887, ukazała się niemiecka adaptacja tej samej sztuki, wykonana przez Paula Lindaua, pisarza, dziennikarza i wpływowego krytyka. Niemiecka wersja, w odróżnieniu od oryginału napisana prozą i skracająca długie monologi, dzięki pozycji cesarskich stołecznych teatrów w Berlinie i Wiedniu, w których miała setki przedstawień, stała się podstawą licznych przekładów: na szwedzki (1888), węgierski (1890), czeski (1892), polski (1894), rosyjski (1899), serbski (1900) i niderlandzki (1905). Wersja angielska, autorstwa irlandzkiej feministki i pisarki Hannah Lync, powstała niezależnie od niemieckiej w roku 1895.

W roku 1904 José Echegaray wraz z prowansalskim poetą Frédérikiem Mistralem otrzymał literacką Nagrodę Nobla, przyznaną mu za „liczne zasługi dla odrodzenia tradycji hiszpańskiego dramatu”.

Sztuka El gran Galeoto, w polskiej adaptacji: Galeotto, miała kilka wersji filmowych. W roku 1915 na podstawie adaptacji scenicznej Charlesa Frederica Nirdlingera, wystawianej w roku 1908 na Broadwayu, noszącej tytuł The World and His Wife, został zrealizowany amerykański czarno-biały film niemy pt. The Celebrated Scandal. W roku 1920 ukazała się następna hollywoodzka adaptacja, o tytule The World and His Wife, a w 1927 kolejna amerykańska wersja, zatytułowana Lovers. W roku 1951 zrealizowano hiszpańską, niezależną adaptację, noszącą taki sam tytuł, jak oryginał dramatu Echegaraya.

Ta książka jest dostępna dla tysięcy dzieciaków dzięki darowiznom od osób takich jak Ty!

Dorzuć się!

O autorze

José Echegaray y Eizaguirre
autor nieznany, domena publiczna, Wikimedia Commons

José Echegaray y Eizaguirre

Ur.
19 kwietnia 1832 w Madrycie
Zm.
14 września 1916 w Madrycie
Najważniejsze dzieła:
Galeotto (1881)

Hiszpański inżynier i matematyk, dramaturg, polityk konserwatywny. Syn profesora filologii klasycznej, dzieciństwo spędził w Murcji. W wieku 14 lat przeniósł się do Madrytu, gdzie ukończył szkołę średnią i podjął studia na politechnice; w wieku 20 lat uzyskał dyplom inżyniera budownictwa. Po przeprowadzce do Almerii i Granady podjął pracę jako wykładowca matematyki i fizyki. W roku 1864, mając 32 lata, został wybrany członkiem Królewskiej Akademii Nauk Ścisłych. W swojej karierze naukowca i nauczyciela opublikował wiele prac z zakresu matematyki i fizyki matematycznej, jest uważany za największego hiszpańskiego matematyka XIX wieku.

W roku 1868, kiedy obalono monarchię, zrezygnował z posady profesorskiej na rzecz zaproponowanego mu stanowiska w rządzie rewolucyjnym. Został mianowany dyrektorem generalnym robót publicznych, następnie ministrem robót publicznych (1870 i 1872) oraz ministrem finansów (1872-73, 1874). Po restauracji Burbonów odszedł z polityki, aby poświęcić się literaturze. W 1905 roku powrócił ponownie na urząd ministra finansów.

W 1865 roku rozpoczął działalność literacką sztuką La Hija natural (Córka naturalna), choć wówczas jej nie wydał. Debiutował dopiero w roku 1874, w wieku 42 lat, sztuką El libro talonario (Książeczka czekowa), uważaną za początek jego twórczości jako dramaturga. Był autorem bardzo płodnym, napisał ponad 60 sztuk teatralnych, zyskując dzięki przekładom i adaptacjom wielką popularność w całej Europie. W swoich dramatach kontynuował tradycje klasycznego teatru hiszpańskiego, koncentrując się na konfliktach moralnych związanych z powinnościami: wiernością małżeńską, honorem, rycerskością. W późniejszych jego sztukach zauważalne są wpływy twórczości Henrika Ibsena.

Jego najsłynniejsza sztuka to napisany białym wierszem neoromantyczny melodramat El gran Galeoto (1881), którego polska adaptacja, stworzona na bazie niemieckiej przeróbki, ukazała się pod tytułem Galeotto.

W roku 1896 został wybrany członkiem Hiszpańskiej Akademii Królewskiej. W roku 1904 wraz z prowansalskim poetą Frédérikiem Mistralem otrzymał literacką Nagrodę Nobla, przyznaną mu za „liczne zasługi dla odrodzenia tradycji hiszpańskiego dramatu”. Stał się tym samym pierwszym Hiszpanem, który otrzymał Nagrodę Nobla.