- Zobacz też:
- Aforyzm
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Bajka
- Bajka ludowa
- Ballada
- Baśń
- Dialog
- Dramat
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Erotyk
- Esej
- Farsa
- Felieton
- Fraszka
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Hymn
- Idylla
- Komedia
- Kronika
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Pamiętnik
- Pieśń
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat heroikomiczny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powiastka filozoficzna
- Powieść
- Powieść epistolarna
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Przypowieść
- Psalm
- Publicystyka
- Reportaż podróżniczy
- Rozprawa
- Rozprawa polityczna
- Satyra
- Sielanka
- Sonet
- Tragedia
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Zobacz też:
- Dramat
- Dramat współczesny
Poemat powstały w paryskim okresie twórczości Brunona Jasieńskiego, uznawany przez krytyków literackich za jeden z najważniejszych utworów autora.
Przyjęta przez poetę forma ludowej pieśni stanowi niebanalną próbę stylizacji literackiej, która wydaje się być stworzona dla prezentacji losów Jakuba Szeli — chłopskiego powstańca w okresie rzezi galicyjskiej. Jasieński swoim utworem stawia się w opozycji do dotychczasowej interpretacji sylwetki buntownika, z jaką spotykamy się w tekstach Marii Konopnickiej czy Stanisława Wyspiańskiego. Komunistyczne poglądy i wrodzona wrażliwość autora każą mu odejść od jednoznacznego postrzegania postaci powstańca jako przyszłego zbrodniarza i ofiary prowokacji.
But w butonierce to debiutancki tomik wierszy autorstwa Brunona Jasieńskiego wydany w roku 1923.
Bruno Jasieński, właściwie Wiktor Zysman — polski poeta pochodzenia żydowskiego, współtwórca koncepcji futuryzmu w Polsce. Tworzył w trzech językach — polskim, rosyjskim i francuskim. Poezja Jasieńskiego jest różnorodna. W jednych utworach eksperymentował i bawił się słowem, w drugich trzymał się klasycznych reguł, jak w Pieśni o głodzie napisanej heksametrem.
Ponad sześciusetwersowy poemat, w dużej części utrwalony zgodnie z zasadami zapisu fonetycznego.
Bruno Jasieński w swojej „Pieśni o głodzie” (1922) za nic zdaje się mieć zasady ortograficzne. Cały tekst, poza krótkim fragmentem „Śpiew maszyńistuw”, zapisana jest dość uciążliwą w odbiorze pisownią fonetyczną. To utwór chaotyczny i przesycony metaforami. Jest wyrazem radykalizacji poglądów poety na kwestie polityczne i przedstawia wzburzony proletariat. Tekst spotkał się z niechęcią krytyki, a największy sprzeciw wzbudził u Stefana Żeromskiego, który zarzucił Jasieńskiemu krzywdzenie kultury narodowej. Z powodu negatywnych recenzji autor zaprzestał futurystycznych eksperymentów i wyemigrował z kraju.
Wybrane utwory
Motywy i tematy
Autor: Bruno Jasieński
- Ur.
- 17 lipca 1901 r. w Klimontowie pod Sandomierzem
- Zm.
- 17 września 1938 r. w Moskwie
- Najważniejsze dzieła:
- But w butonierce (zbiór wierszy 1921), Pieśń o głodzie (poemat 1922), Ziemia na lewo (zbiór wierszy 1924), Słowo o Jakubie Szeli (1926), Nogi Izoldy Morgan (1923), Palę Paryż (1929), Zmowa obojętnych (1937)
Właśc. Wiktor Bruno Zysman, awangardowy poeta, prozaik i dramaturg. Był synem lekarza. W latach 1914-18 mieszkał z rodziną w Moskwie; tam ukończył polskie gimnazjum, tam też zetknął się z rewolucyjnym, zarówno formalnie jak ideowo, nowoczesnym nurtem literackim. Studiował w Krakowie na UJ na różnych wydziałach. Jako jeden z ojców założycieli polskiego futuryzmu był autorem głównych manifestów w ,,Jednodńiuwce futurystuw” z 1921 r. (Do narodu polskiego manifest w sprawie natychmiastowej futuryzacji życia, Manifest w sprawie poezji futurystycznej) oraz współtwórcą głośnej jednodniówki Nuż w bżuhu.
Styl Jasieńskiego cechuje zręczne wykorzystanie tradycyjnej formy literackiej połączone z zastosowaniem śmiałej, ekscentrycznej metaforyki, brutalnych dysonansów, fantastycznych hiperboli. Adaptował też dla poezji nowoczesne formy wypowiedzi słownej (jak notatka reporterska, zapis telegraficzny), zaś obrazowanie w wierszu Marsz jest interpretowane jako oparte o technikę montażu filmowego.
Stał się jedną z ofiar wielkiej czystki stalinowskiej w 1937 r., został aresztowany, skazany początkowo na zesłanie, a następnie na śmierć i rozstrzelany w więzieniu w Moskwie. Przez długi czas okoliczności i data jego śmierci były nieznane.
Ładowanie