Footnotes

a riveder le stelle (wł.) — aż znowu zobaczy gwiazdy. [przypis redakcyjny]

A rivederla (wł.) — do widzenia. [przypis redakcyjny]

Adesso parla! (wł.) — teraz mów! [przypis redakcyjny]

aggrottato (wł.) — gniewne. [przypis redakcyjny]

Albergo di Europa (wł.) — hotel europejski. [przypis redakcyjny]

allegro (wł.) — wesoło, żywo. [przypis redakcyjny]

Amore nel cimento (wł.) — Miłość w niebezpieczeństwie. [przypis redakcyjny]

Anch'io sono pittore! (wł.) — „Jestem jeszcze malarzem!”. Słowa przysłowiowe, przypisywane Corregiowi… [przypis redakcyjny]

andatissimo (wł.) — spokojnie. [przypis redakcyjny]

antypast (z wł.) — przekąska. [przypis redakcyjny]

austeria (wł.) — gospoda, zajazd. [przypis redakcyjny]

Avanti, Savoya!… (wł.) — Naprzód, Sabaudio!… [przypis redakcyjny]

bandolet (z wł.) — karabinek. [przypis redakcyjny]

batalia (z wł.) — tu: siła zbrojna. [przypis redakcyjny]

batalia (z wł.) — tu: siła zbrojna, wojsko. [przypis redakcyjny]

benissimo! (wł.) — doskonale. [przypis redakcyjny]

buona notte (wł.) — dobranoc. [przypis redakcyjny]

Caro Lucio (wł.) — drogi Lucio. [przypis redakcyjny]

cavaliere che puzza (wł.) — szlachcic, który śmierdzi. [przypis redakcyjny]

Cenacolo Vinciano (wł.) — mowa o Ostatniej wieczerzy Leonarda da Vinci (1452–1519); słynny ten fresk (malowidło ścienne) znajduje się w klasztorze mediolańskim di s. Maria delie Grazie. [przypis redakcyjny]

chiacchierata (wł.) — pogawędka. [przypis redakcyjny]

Città Dolente (wł.) — bolesne miasto; Warszawa. [przypis redakcyjny]

come corpo morto cade (wł.) — jak pada umarłe ciało. [przypis redakcyjny]

confortatori (wł.) — dosł.: pocieszający; duchowni odprowadzający skazańców na miejsce kaźni. [przypis redakcyjny]

Corpo di Dio! (wł.) — na Boga! [przypis redakcyjny]

dolce far niente (wł.) — słodka bezczynność. [przypis redakcyjny]

dyzgust (z wł.) — nieprzyjemność, przykre uchybienie. [przypis redakcyjny]

dziardyn (daw., z wł.) — ogród. [przypis redakcyjny]

e maestra mi fu l'anima mia (wł.) — a mistrzynią była mi dusza moja. [przypis redakcyjny]

E pur si muove! (wł.) — „A jednak się porusza”, słowa przypisane Galileuszowi przez późniejszą legendę. [przypis redakcyjny]

eccolo (…) chi lo sa! (wł.) — Otóż to… kto to wie? [przypis redakcyjny]

eccolo (wł.) — otóż i on. [przypis redakcyjny]

evviva l'arte (wł.) — niech żyje sztuka. Przybliżony cytat z wiersza Kazimierza Tetmajera Evviva l'arte z Poezyj, Serii II (1894): „i chociaż życie nasze nic niewarte: / evviva l'arte!”. Wiersz ten, głosząc hasło „sztuki dla sztuki”, stał się bez mała programową deklaracją polskich modernistów. [przypis redakcyjny]

felicissima notte (wł.) — najlepszej nocy! [przypis redakcyjny]

fimfa (lub finfa, z wł.) — złośliwa sztuczka, oddanie pięknym za nadobne. W sztuce oblężniczej nazywano finfą podkop w celu wysadzenia nieprzyjaciela. [przypis redakcyjny]

foryszter (z wł. forestiere) — cudzoziemiec. [przypis redakcyjny]

foza (z wł.) — tryb, moda, sposób. [przypis redakcyjny]

furia francese (wł.) — francuska porywczość. [przypis redakcyjny]

galantom (z wł.) — elegant. [przypis redakcyjny]

giura a. congiura (wł.) — sprzysiężenie, spisek. [przypis redakcyjny]

gonduła (z wł.) — łódź, barka. [przypis redakcyjny]

graffito (wł.; lm graffiti) — rysunek lub napis wyryty na ścianach, kamieniach i naczyniach z okresu greckiego, rzymskiego, arabskiego lub wczesnochrześcijańskiego. [przypis redakcyjny]

guarda e passa (wł.) — spojrzyj i przejdź. [przypis redakcyjny]

guarda e passa (wł.) — spójrz i idź dalej (cytat z Boskiej Komedii Dantego). [przypis redakcyjny]

impreza (daw., z wł.) — przedsięwzięcie. [przypis redakcyjny]

impreza (daw., z wł.) — przedsięwzięcie, zamiar. [przypis redakcyjny]

incognito (wł., dosł.: nieznany; z łac. incognitus) — z utajeniem swego nazwiska lub godności, nieoficjalnie, nie dając się poznać. [przypis redakcyjny]

incognito (z wł.) — potajemnie, nieoficjalnie, nie ujawniając swojej tożsamości. [przypis redakcyjny]

insperacie (z wł.) — niespodzianie. [przypis redakcyjny]

Io t'amo (wł.) — Kocham cię. [przypis redakcyjny]

kapreol (z wł.) — skok. [przypis redakcyjny]

kawalkata (z wł. cavalcata, z fr. cavalcade) — dziś: kawalkada; orszak konny. [przypis redakcyjny]

kinal (fr., wł.) — nazwa waleta kierowego w chapance. [przypis redakcyjny]

kluza (z wł. chiusa) — zamknięcie, więzienie. [przypis redakcyjny]

kontenteca (daw., z wł.) — zadowolenie. [przypis redakcyjny]

konwój (z wł.) — eskorta, straż dodana. [przypis redakcyjny]

kredenca (daw., z wł.) — usługa. [przypis redakcyjny]

L'amor, che a nullo amato (wł.) — Miłość, która nikogo kochanego (nie uwalnia od wzajemnego kochania); cytat z Piekła Dantego. [przypis redakcyjny]

largo (wł.) — termin muzyczny oznaczający szeroką frazę, wolne tempo. [przypis redakcyjny]

maestro (wł.) — mistrz; tu: dyrygent. [przypis redakcyjny]

manele (z wł.) — bransoletka; tu: kajdany. [przypis redakcyjny]

Mia cara Enrichetta, my dear Harriet, Mamma… (wł., ang.) — Moja droga Henrieta, moja droga Henryczka! Mama. [przypis redakcyjny]

mille lire (wł.) — tysiąc lirów. [przypis redakcyjny]

molto (wł.) — dużo. [przypis redakcyjny]

muł (z wł. mulo) — [tu:] wielka ryba morska. [przypis redakcyjny]

Nessun maggior dolore (…) (wł.) — Nie ma większej boleści (niż przypominać sobie czasy szczęśliwe w nieszczęściu); Dante. [przypis redakcyjny]

Non sia che un punto (wł.) — „To tylko jedna chwila”, Orestes, akt. I. [przypis redakcyjny]

opera d'inchiostro (wł.) — dosłownie: praca atramentem. [przypis redakcyjny]

oravi (…) laboravi (wł.) — modliłem się, ale nie pracowałem. [przypis redakcyjny]

pasy (z wł. passo) — przejścia. [przypis redakcyjny]

pazzo (wł.) — szaleniec, półgłówek. [przypis redakcyjny]

piano, sano, lontano (wł.) — powoli, zdrowo, daleko. [przypis redakcyjny]

preghiera (wł.) — modlitwa. [przypis redakcyjny]

puerpera (wł.) — położnica, tu: rodzicielka, matka. [przypis redakcyjny]

puntiglio (wł.) — punkt honoru. [przypis redakcyjny]

rimbambito (wł.) — zdziecinniały. [przypis redakcyjny]

salto mortale (wł.) — skok śmiertelny, grożący śmiercią. [przypis redakcyjny]

Se non e vero e bene trovato (wł.) — Jeżeli to nie jest prawda, jest dobrze wymyślone. [przypis redakcyjny]

seccatore (wł.) — człowiek natarczywy, nachalny. [przypis redakcyjny]

seguito (z wł.) — świtę, orszak. [przypis redakcyjny]

Sekatury (z wł.) — dokuczliwości, prześladowania. [przypis redakcyjny]

sforcować się (daw., z wł.) — silić się. [przypis redakcyjny]

si, signore conte (wł.) — tak, panie hrabio. [przypis redakcyjny]

si (wł.) — tak. [przypis redakcyjny]

signor Dottore (…) bona notte (wł.) — panie Doktorze! do widzenia, dobranoc. [przypis redakcyjny]

signore pittore, quanto (…) cadro? (wł.) — panie malarzu, ile (kosztuje) ten obraz? [przypis redakcyjny]

spasy ( z wł. spasso) — wczasy, wygody. [przypis redakcyjny]

spezy (daw., z wł.) — koszty. [przypis redakcyjny]

spezy (daw., z wł.) — wydatki. [przypis redakcyjny]

spuma (daw., z wł.) — piana. [przypis redakcyjny]

spuma (daw., z wł.) — piana, ślina. [przypis redakcyjny]

staccato (wł.) — termin muzyczny: określenie perlistego rozrywania tonów. [przypis redakcyjny]

staccato (wł.) — w muzyce określenie artykulacyjne oznaczające, że każdy dźwięk należy grać oddzielnie i dwa razy krócej niż jego zanotowana wartość. [przypis redakcyjny]

Tragediante… Commediante (wł.) — aktor tragiczny, komediant; ta błyskawiczna wymiana epitetów powtarza „dialog” pomiędzy cesarzem Napoleonem I a uwięzionym przez niego papieżem Piusem VII. [przypis redakcyjny]

tramontana (wł.) — wiatr północny. [przypis redakcyjny]

transtewerańczycy (z wł.) — mieszkańcy obszarów „za Tybrem”. [przypis redakcyjny]

un amore appassionato (wł.) — namiętna miłość. [przypis redakcyjny]

uzanca (z wł.) — zwyczaj. [przypis redakcyjny]

va bene (wł.) — to dobrze. [przypis redakcyjny]

vetturino (wł.) — woźnica. [przypis redakcyjny]