Przypisy

Abel i Kain (rel.) — biblijni bracia, bohaterowie Księgi Rodzaju; Kain zamordował Abla. [przypis edytorski]

Abraham (rel.) — biblijny protoplasta i patriarcha narodu izraelskiego. Łono Abrahama jest metaforą zasłużonego odpoczynku po śmierci. [przypis edytorski]

Abraham (rel.) — patriarcha hebrajski, żyjący w ok. II tysiącleciu p.n.e. Był praojcem narodu arabskiego i żydowskiego, mężem Sary i Hagar oraz ojcem Izmaela i Izaaka. [przypis edytorski]

absolucja (z łac., rel.) — odpuszczenie grzechów. [przypis edytorski]

absolucja (z łac.; rel.) — tu: odpuszczenie grzechów. [przypis edytorski]

Alleluja (rel., hebr. ‏הַלְלוּיָהּ‎: hallelujah, halelu-Jáh) — chwalcie Pana; zwrot używany w Biblii i w liturgii kościelnej. [przypis edytorski]

Archanioł Michał (rel.) — jeden z archaniołów w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego. [przypis edytorski]

archanioł Rafael (rel.) — w tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej jeden z najwyższych rangą aniołów. [przypis edytorski]

Ave Maria, (łac.), (rel.) — Zdrowaś Maryjo a. Pozdrowienie anielskie; modlitwa chrześcijańska za wstawiennictwem Maryi. [przypis edytorski]

Ave Maria (rel., łac.) — Zdrowaś Mario, modlitwa chrześcijańska. [przypis edytorski]

bogoczłowiek (rel.) — w teologii chrześcijańskiej: Jezus Chrystus, który jest jednocześnie Bogiem i człowiekiem. [przypis edytorski]

cicha msza (rel.) — skromna msza czytana, bez muzyki. [przypis edytorski]

Daniel (rel.) — główny bohatera biblijnej Księgi Daniela; w rozdziale drugim wyjaśnia królowi Nabuchodonozorowi jego sen, którego nie potrafili wytłumaczyć babilońscy znawcy (Dn 2). [przypis edytorski]

Eliezar a. Eliezer (rel.) — Eliezer z Damaszku, początkowo uważany za spadkobiercę Abrahama, w rzeczywistości syn jednego z jego sług i także sługa pierwszego żydowskiego patriarchy. [przypis edytorski]

faryzeusz (rel.) — członek żydowskiego stronnictwa w Judei; tu przen.: obłudnik. [przypis edytorski]

Hagara a. Hagar (rel.) — postać biblijna z Księgi Rodzaju, matka Izmaela. Była niewolnicą żony Abrahama, bezpłodnej Sary, która oddała Hagar swemu mężowi za żonę, aby ta urodziła mu upragnione dziecko. [przypis edytorski]

husytyzm (rel.) — piętnastowieczny czeski ruch religijno-polityczny, zapoczątkowany przez Jana Husa. [przypis edytorski]

Izaak (rel.) — patriarcha biblijny, syn Abrahama i Sary, ojciec Jakuba i Ezawa. Na żądanie Boga został przez ojca złożony w ofierze na górze Moria. [przypis edytorski]

Izrael (rel.) — starożytne państwo żydowskie na Bliskim Wschodzie, powstałe, gdy Bóg zawarł przymierze z Abrahamem. Jakubowi, synowi Izaaka, Bóg zmienił imię na Izrael. [przypis edytorski]

Jefta a. Jefte (rel.) — jeden z sędziów we wczesnym okresie Izraela, pod którego dowództwem Bóg wyzwolił Izraelitów spod dominacji Ammonitów. Jefte złożył w tym celu ofiarę z własnej córki. [przypis edytorski]

Jonasz (rel.) — prorok izraelski, żyjący w VIII wieku p.n.e. [przypis edytorski]

Judasz Iskariota (rel.) — jeden z apostołów; wydał Jezusa Chrystusa w ręce Sanhedrynu. [przypis edytorski]

jutrznia (rel.) — część porannej liturgii w Kościele katolickim. [przypis edytorski]

Kain (rel.) — bohater biblijny, syn Adama i Ewy; zabił młodszego brata, Abla. [przypis edytorski]

Kain (rel.) — pierworodny syn Adama i Ewy, który zabił swego brata Abla; tu przen.: bratobójca, zdrajca. [przypis edytorski]

kleryk (rel.) — student seminarium duchownego; (daw.) duchowny katolicki niższej rangi. [przypis edytorski]

konfesja (rel.) — grobowiec świętego lub przedsionek prowadzący do jego grobu umieszczonego pod głównym ołtarzem. [przypis edytorski]

Kyrie eleison (rel., gr. Κύριε ελέησον) — „Panie, zmiłuj się”, formuła modlitewna w liturgii chrześcijańskiej. [przypis edytorski]

Łazarz (rel.) — bohater biblijny, wskrzeszony przez Chrystusa. [przypis edytorski]

Łukasz XIV 26 (rel.) — Ewangelia wg św. Łukasza, Łk 14, 26. [przypis edytorski]

Laudamus (rel., łac. dosł.: chwalmy) — tu: początek hymnu pochwalnego. [przypis edytorski]

Lucyper a. Lucyfer (rel.) — Szatan. [przypis edytorski]

Miałaś siedmiu mężów, a ten, którego masz teraz, nie jest twym mężem!… (rel.) — w Ewangelii św. Jana mowa jest o pięciu mężach (J 4,15). [przypis edytorski]

Moriah (rel.) — Wzgórze Świątynne, jeden z największych obszarów sakralnych na świecie, zlokalizowany we Wschodniej Jerozolimie. W czasach biblijnych wzgórze nosiło nazwę Moria. [przypis edytorski]

mszał (rel.) — księga liturgii katolickiej, zawierająca teksty mszy i przepisy jej odprawiania. [przypis edytorski]

nieszpory (rel.) — śpiewane nabożeństwo wieczorne. [przypis edytorski]

nieszpory (rel.) — śpiewane nabożeństwo wieczorne w liturgii katolickiej. [przypis edytorski]

ornat (rel.) — szata, używana przez księdza w czasie mszy. [przypis edytorski]

profesya a. profesja (rel., daw.) — uroczyste wyznanie wiary. [przypis edytorski]

Święty Marek (rel.) — autor Ewangelii, kuzyn św. Barnaby, towarzysz św. Pawła, a później św. Piotra, apostoł z grona siedemdziesięciu dwóch. [przypis edytorski]

św. Łukasz a. Łukasz Ewangelista (rel.) — towarzysz i współpracownik Pawła Apostoła, autor trzeciej Ewangelii. [przypis edytorski]

Salomon (ok. 1000–931 p.n.e.), (rel.) — prorok biblijny, król Izraela, syn i następca Dawida. Całe zdanie stanowi autorskie tłumaczenie fragmentu Ewangelii wg św. Mateusza: ”Przypatrzcie się liliom na polu, jak rosną: nie pracują ani nie przędą. A powiadam wam: nawet Salomon w całym swoim przepychu nie był tak ubrany jak jedna z nich.” (Mt 6, 28-29, Biblia Tysiąclecia). [przypis edytorski]

Samuel (rel.) — bohater biblijny z XI wieku p.n.e., opisywany w 1 Księdze Samuela, prorok i kapłan. [przypis edytorski]

Sara (rel.) — postać z Księgi Rodzaju, żona Abrahama i matka Izaaka. [przypis edytorski]

Stół Pański (rel.) — w protestantyzmie: komunia. [przypis edytorski]