 
      
    
    
  Józef Ignacy Kraszewski
Stara baśń, tom drugi
Zwyczajem jest u nas, na Morawie, Boga wzywać przy każdej czynności i jego błogosławieństwa.
— Jakiego...
 
      
    
    
  Zwyczajem jest u nas, na Morawie, Boga wzywać przy każdej czynności i jego błogosławieństwa.
— Jakiego...
 
      
    
    
  Nie była już chrześcijańska wiara zupełnie obcą w Lechii, wciskała się ona ze wszech stron...
 
      
    
    
  Cały ten świat, wody, lasy, ptaki, zwierzęta i muszki złote, i rybki srebrne żyły naówczas...
 
      
    
    
  Ja wam coś powiem o prastarych czasach… Słyszeliście to od ojców waszych, a ojcowie od...
 
      
    
    
  I począł myśleć, że taki świat, oparty na przemocy, na okrucieństwie, o którym nawet barbarzyńcy...
 
      
    
    
  Odprawiali za mnie inkubację. Wiedziałem, że to oszuści, ale również mówiłem sobie: co mi to...
 
      
    
    
  — Słyszałem, jak Pliniusz mówił, że nie wierzy w bogów, ale wierzy w sny i być...
 
      
    
    
  Od czasu ucieczki żyjąc wśród ludzi pogrążonych w ciągłym upojeniu religijnym, rozmyślających tylko o ofiarach...
 
      
    
    
  Był patrycjuszem, był trybunem wojskowym, był człowiekiem potężnym, ale nad wszystkimi potęgami tego świata, do...
 
      
    
    
  — Tygellinus, Watyniusz, Sekstus Afrykanus, Akwilinus Regulus, Suiliusz Nerulinus, Epriusz Marcelus i tak dalej! Co za...
Motyw służy do wskazywania w utworach literackich takich wizji wyjaśniających, czym jest rzeczywistość nas otaczająca, jakimi są np. jaskinia Platońska, czy moralitetowy obraz świata jako pola walki sił dobra i zła.