Akcja powieści Lochy Watykanu André Gide'a rozgrywa się kilka lat po roku 1890. Upłynęło ćwierć wieku od zjednoczenia Włoch i włączenia do nich dawnego Państwa Kościelnego razem ze stołecznym Rzymem, ale kolejny papież nadal nie uznaje aneksji i utraty swojej świeckiej władzy, odrzuca propozycje włoskiego rządu i uważa się za „więźnia Watykanu”.
Do położonego na południu Francji pałacyku pobożnej hrabiny Guy de Saint-Prix przybywa człowiek podający się za katolickiego księdza i wysłannika biskupa. W sekrecie przekazuje hrabinie przerażające wieści. Skonfliktowany ze świeckimi władzami papież został potajemnie porwany przez masonów z rządu i uwięziony w zamku Świętego Anioła. Na tronie papieskim zasiada podstawiony oszust, wykonujący złowieszcze plany masonerii. Na sfinansowanie planu uwolnienia papieża potrzebne są duże sumy pieniędzy, a wszystko trzeba utrzymać w ścisłej tajemnicy…
Lochy Watykanu to jedna z najgłośniejszych książek André Gide'a, pierwsze z jego dzieł, które zyskało sobie popularność wśród nowego pokolenia, wstępującego w życie po pierwszej wojnie światowej. Równocześnie to pierwsza książka Gide'a, która spotkała się z ostrą krytyką za antyklerykalizm i szerzenie amoralności. Sam autor, niechętny wobec tradycyjnej formy powieściowej, uważał Lochy Watykanu za sotie, błazeńską farsę o niekonwencjonalnej strukturze narracyjnej. Satyryczny tekst, z zawiłą fabułą z wątkiem sensacyjnym, opowiada zdarzenia z życia mężczyzn z trzech spokrewnionych rodzin. Tylko jeden z nich został potraktowany serio, młody zbuntowany człowiek z rozterkami egzystencjalnymi, krytyczny wobec tradycyjnej moralności i dążący do ustanowienia własnych zasad życiowych. Bohater ten, imieniem Lafcadio, wszedł w szeregi rozpoznawalnych, niemal symbolicznych postaci literackich, jak Raskolnikow, Stawrogin czy Józef K.
W roku 1947 André Gide został uhonorowany Nagrodą Nobla za „wszechstronną i znaczącą twórczość, w której problemy i uwarunkowania ludzkiej egzystencji zostały przedstawione z nieulękłym umiłowaniem prawdy i psychologiczną przenikliwością”.
Lochy Watykanu, opublikowane w 1914, mniej więcej w połowie kariery pisarskiej André Gide'a, zostały zakazane przez Kościół rzymskokatolicki wraz z innymi dziełami Gide'a w roku 1952 — rok po śmierci autora. Kilkanaście lat później Indeks ksiąg zakazanych został zniesiony.
