Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Tak, dorzucę się do Wolnych Lektur! Tym razem nie pomogę, przechodzę prosto do biblioteki
Strona główna Katalog Autor
Józef Ignacy Kraszewski

Józef Ignacy Kraszewski

Pozytywizm ✖ Epika ✖ Epos ✖
Sortuj:

eposy Pozytywizm Józef Ignacy Kraszewski

Alkohol Anioł Asceta Błądzenie Bóg Bogactwo Bogini Bohater Bohaterstwo Brat Burza Chrzest Córka Cud Czary Dar Dom Duch Duma Dziecko Dziedzictwo Gniew Gość Gospodarz Gwiazda Historia Interes Język Kara Klęska Kobieta Koń Kondycja ludzka Konflikt wewnętrzny Król Księżyc Kwiaty Łzy Labirynt Las Lenistwo Los Lot Mąż Małżeństwo Matka Matka Boska Mężczyzna Miłość Miłość niespełniona Miłosierdzie Młodość Modlitwa Morze Niebezpieczeństwo Niemiec Nienawiść Niewola Noc Obowiązek Obrzędy Obyczaje Ofiara Ogień Ojciec Ojczyzna Okrucieństwo Omen Oświadczyny Otchłań Pamięć Patriota Pijaństwo Pobożność Podróż Podstęp Poeta Poezja Pogrzeb Pokój Polityka Polowanie Poświęcenie Postęp Potop Potwór Pozycja społeczna Prawda Proroctwo Przekleństwo Przemiana Przemijanie Przyjaźń Przysięga Ptak Radość Raj Religia Rozstanie Rycerz Ślub Śmierć Śmierć bohaterska Śpiew Samobójstwo Samolubstwo Sen Sielanka Siła Sława Słońce Sługa Smutek Spotkanie Starość Strach Swaty Syn Szantaż Szczęście Tęsknota Tłum Trup Ucieczka Uczta Upadek Uroda Walka Wiadomość Wiatr Więzienie Wieczór Wierność Wierzenia Wina Wizja Władza Woda Wojna Wrażliwość Wspomnienia Wychowanie Żałoba Żołnierz Żywioły Zaświaty Zazdrość Zdrada Zemsta Zima Złoty wiek Zwycięstwo

O autorze

Józef Ignacy Kraszewski
Karykatura Józefa Ignacego Kraszewskiego, litografował Władysław Walkiewicz według rysunku Arkadiusza Mucharskiego, domena publiczna

Józef Ignacy Kraszewski

Ur.
28 lipca 1812 w Warszawie
Zm.
19 marca 1887 w Genewa
Najważniejsze dzieła:
Stara baśń (1876), Chata za wsią, Hrabina Cosel, Brühl, Kwiat paproci, Anafielas

Niezwykle płodny pisarz, autor przede wszystkim powieści historycznych i obyczajowych, publicysta, działacz społeczny, badacz starożytności słowiańskich, popularyzator źródeł historycznych.
Do najpopularniejszych dziś powieści Kraszewskiego należy Stara baśń. Wśród inspiracji do niej znalazło się kilka wydanych wcześniej tekstów literatury pięknej. Po pierwsze Rzepicha (1790) Franciszka Salezego Jezierskiego, jednego z jakobinów warszawskich, który wyjaśniał przyczynę nierówności społecznych tezą o podboju rolniczej ludności słowiańskiej przez plemię, które przekształciło się w szlachtę (a właśc. magnaterię). Po drugie, Lillę Wenedę (1840) Juliusza Słowackiego, obrazującą podobną tezę oraz pokazującą dwuznaczną rolę chrześcijaństwa jako religii najeźdźców. Po trzecie dramat Mieczysława Romanowskiego Popiel i Piast (1862), w którym dodatkowo nacisk położony został na zagrożenie dla Słowiańszczyzny ze strony państw niemieckich, zaś kościół ukazany został ostatecznie jako gwarant zażegnania konfliktu społecznego między szlachtą a ludem (tj. też między państwem jako systemem instytucji a funkcjonowaniem społeczności połączonej więzami rodowymi i sąsiedzkimi).
Ponadto Kraszewski czerpał ze źródeł historycznych (najwidoczniejsze są ślady adaptacji legend zapisanych w Historii Polski Jana Długosza), z własnych badań nad kulturą materialną dawnych Słowian i Litwy (wydał m.in. dzieła pionierskie: Litwa. Starożytne dzieje 1847 oraz Sztuka u Słowian 1860, zajmował się obyczajowością Polski piastowskiej, pracował nad projektem encyklopedii starożytności polskich dla Akademii Umiejętności w 1875 r.), z opracowań współczesnych mu historyków: Lelewela, Szajnochy, Roeppla i in. Pewien wpływ na treść powieści wywarły również prelekcje paryskie Mickiewicza na temat literatury słowiańskiej, skąd zaczerpnął np. przekonanie o zachowaniu w religii Słowian śladów dziedzictwa praindoeuropejskiego (swoisty panteizm, niektóre bóstwa tożsame z hinduistycznymi). Do swoich źródeł i inspiracji dodał Kraszewski również rzekomo średniowieczny Królodworski rękopis. Zbiór staroczeskich bohatyrskich i lirycznych śpiewów (1818) wydany, a jak się później okazało, również spreparowany przez Vaclava Hankę.

U ogniska warzyła się i piekła wieczerza, a że gość był w chacie, dostatniejsza niż...

Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Stara baśń, tom pierwszy

— Co myślicie poczynać? Ojca trzeba pomścić… nie może inaczej być. Smerda go zabił… Smerdę zabić...

Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Stara baśń, tom pierwszy

Tak się obrzęd ów postrzyżyn odbył uroczyście, trwając do nocy samej; coraz nowi goście witali...

Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Stara baśń, tom drugi
  • NIP: 952-187-70-87
  • KRS: 0000070056
  • REGON: 017423865
  • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
MKiDN
Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.