- Zobacz też:
- Aforyzm
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Bajka
- Bajka ludowa
- Ballada
- Baśń
- Dedykacja
- Dialog
- Dramat
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Erotyk
- Esej
- Farsa
- Felieton
- Fraszka
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Hymn
- Idylla
- Kronika
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Pamiętnik
- Pieśń
- Poemat
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat heroikomiczny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powiastka filozoficzna
- Powieść epistolarna
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Przypowieść
- Psalm
- Publicystyka
- Reportaż podróżniczy
- Rozprawa
- Rozprawa polityczna
- Satyra
- Sielanka
- Sonet
- Tragedia
- Traktat
- Tren
- Wiersz
- Wiersz sylabotoniczny
- Zobacz też:
- Dramat współczesny
- Liryka
Powieść Gabrieli Zapolskiej z 1904 r. Sezonowa miłość to porządna proza psychologiczna. Z ulgą odnajduje się w niej nieskłamane postacie kobiet, niepotraktowane szablonowo i instrumentalnie dla udowodnienia założonej tezy lub uwydatnienia złożoności duszy męskiego bohatera, co się literaturze polskiej notorycznie przydarzało.
To, co w Moralności pani Dulskiej czy Żabusi zarysowane jest ostrą linią — z intencją satyryczną, interwencyjną, demaskatorską, z nerwem krytyki społecznej, tu zostało wycieniowane i wielostronnie naświetlone. Wywracanie podszewką na wierzch egzystencji ludzkiej w wielu odmianach pozwala na odsłonięcie pozorów, dekonstrukcję mitów młodopolskich: kolorowej bohemy, strasznego filistra, mody na zakopiańszczyznę.
Anatomia duszy kołtuńskiej z jednej strony, a artystowskiej z drugiej, daje do myślenia. Szczególnie wzruszające (i zaskakujące) jest dowartościowanie codziennego heroizmu urzędnika-filistra uwięzionego w kieracie obowiązków rodzinnych, a przez to również społecznych.
Autorka, na ogół przychylna ludziom z nizin, nie waha się przed pokazaniem, że także wśród nich występuje egoizm i bezwzględność. Nie unikając drastyczności i znakomicie operując detalem szkicuje przejmujący obraz drapieżnego świata biedoty z przedmieść Lwowa. Od kiedy namiętna Maciejowa wzięła sobie na starość drugiego, młodziutkiego męża, zapatrzona w niego przestała utrzymywać stosunki z rodziną. Szybko znalazła mu pracę stróża, żeby nie próżnował, choć pewnie miałaby z czego utrzymywać męża-obiboka, bo plotkowano, że sporo u niej grosza, a jej korale były słynne na całej ulicy. Pewnej nocy nagle stara Maciejowa umiera. Do jej izby schodzą się powiadomieni przez męża członkowie rodziny.
Bohaterka opowiadania, Frania Marulkowa, pędzi stabilne, drobnomieszczańskie życie kobiety w średnim wieku. Wolne od trosk o potrzeby materialne, ale dalekie od szczęścia.
Rozgoryczona długimi latami nieudanego pożycia małżeńskiego, jałowością powszedniej egzystencji, frustrację wyładowuje terroryzując starego, potulnego męża. Oziębła i pełna nienawiści do świata, przyjemność czerpie już tylko z jedzenia i wspólnych narzekań z sąsiadką. Bez porywów, pragnień, pożądań, Frania zgorzkniała, do niczego nie dąży i na nic nie oczekuje. Niedzielny spacer do parku miejskiego może niespodziewanie odmienić jej życie.
Wybrane utwory
Motywy i tematy
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
P
R
S
Ś
T
U
W
Z
Ż
Autor: Gabriela Zapolska
- Ur.
- 30 marca 1857n r. w Podhajcach na Ukrainie
- Zm.
- 21 grudnia 1921 r. we Lwowie
- Najważniejsze dzieła:
- Moralność pani Dulskiej (1906), Kaśka Kariatyda (1886), Menażeria ludzka (1893), Żabusia (1897), Sezonowa miłość (1904), Ich czworo (1907), Panna Maliczewska (1910), Skiz (1909)
Właśc. Maria Gabriela Janowska z Korwin-Piotrowskich, primo voto Śnieżko, inne pseudonimy: Marya, Józef Maskoff, Walery Tomicki. Autorka opowiadań, powieści i utworów scenicznych, aktorka. Publikowała swe utwory w prasie lwowskiej, krakowskiej i warszawskiej (debiutowała ogłoszonym w 1881 r. w »Gazecie Krakowskiej« opowiadaniem Jeden dzień z życia róży). Jej dzieła wyróżniały się dominującym naturalizmem o tonie dydaktycznym i publicystycznym oraz zaangażowaniem społecznym. Stała się symbolem walki z zakłamaniem tzw. moralności mieszczańskiej. Zapolska pisała o drastycznych jak na jej czasy tematach, np. o prostytucji czy chorobach wenerycznych (O czym się nie mówi 1909, O czym się nawet myśleć nie chce 1914). Z tego powodu jej twórczość stała się przedmiotem krytyki ze strony kół zachowawczych.
Zapolska występowała w polskich, a także europejskich teatrach. W rozwoju kariery przeszkadzał jej krnąbrny charakter. Z tego powodu nie mogła dojść do porozumienia z dyrektorami teatrów. Ostatnie lata swego życia pisarka spędziła w willi „Skiz”, oszukana, otumaniona i pozbawiona majątku przez hipnotyzera.
Ładowanie