Przypisy

Por. szerzej: L. Górnicki, Rozwój idei praw autorskich…, s. 232. [przypis autorski]

Por. szerzej: M. F. Makeen, From „Communication in Public”…, s. 105, J. Ginsburg, S. Ricketson, International Copyright and Neighbouring Rights: The Berne Convention and Beyond, 2nd Edition, Oxford 2006, s. 109, Art. 11 bis aktu rzymskiego konwencji berneńskiej, http://global.oup.com/booksites/content/9780198259466/15550019, (dostęp 11.12.2013). [przypis autorski]

Por. szerzej m.in. R. Godlewski, Zbiory informacji o nieruchomościach, [w:] Nieruchomości. Zagadnienia prawne, H. Kisilowska (red.), wydanie V, Warszawa 2009, s. 51 i n. [przypis autorski]

Por. szerzej M. Kaczmarczyk, Wstęp do socjologicznej teorii własności, Warszawa 2006. [przypis autorski]

Por. szerzej: M. Kominek, Zaczęło się od fonografu…, Kraków 1986, s. 48. [przypis autorski]

Por.szerzej: M. W. Carroll The Struggle for Music Copyright „Villanova Law/Public Policy Research Paper” No. 2005–7, http://ssrn.com/abstract=687963, (dostęp 11.03.2014), s. 930. [przypis autorski]

Por. szerzej: M. W. Carroll, Whose Music is it Anyway? How We Came to View Musical Expression as a Form of Property, „University of Cincinnati Law Review” 72, no. 4 (Summer 2004), s. 1449. [przypis autorski]

Por. szerzej: M. W. Carroll, Whose Music is it Anyway? How We Came to View Musical Expression as a Form of Property, „University of Cincinnati Law Review” 72, no. 4 (Summer 2004), s. 1446. [przypis autorski]

Por. szerzej: M. W. Carroll, Whose Music is it Anyway…, s. 1479; M. W. Carroll, The Struggle for Music Copyright, „Villanova Law/Public Policy Research Paper” No. 2005–7, http://ssrn.com/abstract=687963, (dostęp 11.03.2014), s. 926-928. [przypis autorski]

Por. szerzej na temat kontekstu historycznego, w jakim doszło do opublikowania eseju Fichtego w: G. Mayeda, Commentary on Fichte's „The Illegality of the Unauthorised Reprinting of Books”: An Essay on Intellectual Property During the Age of the Enlightenment, „University of Ottawa Law & Technology Journal”, Vol. 5, Nos. 1–2, 2008, http://ssrn.com/abstract=2034530 (dostęp 10.11.2013), s. 145 i n. [przypis autorski]

Por. szerzej na temat negocjacji porozumienia TRIPS i ww. warunków P. Drahos, J. Braithwaite, Information feudalism…, s. 190 i n. [przypis autorski]

Por. szerzej na temat niejednoznaczności pojęcia merkantylizmu i podstawowych elementów wchodzących w jego skład: M. Blaug, Teoria Ekonomii. Ujęcie retrospektywiczne, Warszawa 1994, s. 35 i n. [przypis autorski]

Por. szerzej na temat polskiej konstrukcji praw osobistych oraz wpływu polskich delegatów na brzmienie art. 6-bis konwencji berneńskiej w: L. Górnicki, Rozwój idei praw autorskich, od starożytności do II wojny światowej, Wrocław 2013, s. 252 i n. [przypis autorski]

Por. szerzej na temat specyfiki roszczeń autorów sztuk dramtatycznych za czasów ancien régime G. S. Brown, After the fall: the chute of a play, droits d'auteur and literary property in the Old Régime, „FHS”, 22 (1999). [przypis autorski]

Por. szerzej na temat tego, kiedy dochodziło do grzechu symonii: G. Post, K. Giocarinis, R. Kaythe, Medieval Heritage… [przypis autorski]

Por. szerzej na ten temat F. Kawohl (2008), Commentary on the German Copyright Acts 1876, [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), red. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org, (dostęp 11.12.2013) punkt 4, R. Deazley (2008), Commentary on Fine Arts Copyright Act 1862…, punkt 8. [przypis autorski]

Por. szerzej nt. różnic pomiędzy modelem monopolu a modelem własnościowym w: E. Traple w: J. Barta (red.), J. Barta, J. Błeszyński, M. Czajkowska-Dąbrowska, T. Grzeszak, S. Grzybowski, M. Kępiński, R. Markiewicz, A. Nowicka, M. Późniak-Niedzielska, J. Preussner-Zamorska, A. Wojciechowska, E. Wojnicka, E. Traple, System Prawa Prywatnego, t. XIII, Prawo autorskie, (cytowany dalej jako System XIII), Warszawa 2007, s. 124. [przypis autorski]

Por. szerzej nt. rozumienia prawa własności jako domniemania uprawień (generalnej kompetencji): W. Pańko, O prawie własności i jego współczesnych funkcjach, Katowice 1984, s. 55 i n. [przypis autorski]

Por. szerzej nt. sporów o istotę prawa własności: W. Pańko, O prawie własności i jego współczesnych funkcjach, Katowice 1984, s. 55 i n. [przypis autorski]

Por. szerzej nt. wydawców-kompilatorów: M. W. Carroll, Whose Music is it Anyway? How We Came to View Musical Expression as a Form of Property, „University of Cincinnati Law Review” 72, no. 4 (Summer 2004), s. 1486. [przypis autorski]

Por. szerzej: Olufunmilayo Arewa, From J.C. Bach to Hip Hop… s. 602 i n. [przypis autorski]

por szerzej: P. Burke, Społeczna historia wiedzy, Warszawa 2016, s. 200 [przypis autorski]

Por. szerzej: Por. szerzej K. Gliściński, Rola modelu ochrony dóbr niematerialnych w ramach Społecznego Systemu Wspierania Innowacji…, s. 120 i n. [przypis autorski]

Por. szerzej: R. Deazley (2008),Commentary on Dramatic Literary Property Act 1833, [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), red. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org, punkt 4,5,6 (dostęp 09.02.2014). [przypis autorski]

Por. szerzej: R. Deazley (2008), Commentary on Millar v. Taylor (1769), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), wyd. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org. [przypis autorski]

Por. szerzej: S. Albinsson, Early Music Copyrights…, s. 280–283. [przypis autorski]

Por. szerzej: S. B. G., Infringement of Musical Copyright…, s. 553 i n., M. F. Makeen, From „Communication in Public”…, s. 71. [przypis autorski]

Por. szerzej: S. Frith, Copyright and the music business…; M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location of Intellectual Property Rights in Music: A Study of Music Publishers, Collecting Societies and Media Conglomerates, „Prometheus: Critical Studies in Innovation”, Volume 17, Issue 2, 1999. [przypis autorski]

Por. szerzej: S. M. Grzybowski, Ochrona osobista stosunku do dzieła…, s. 424. [przypis autorski]

por. szerzej S. Ricketson, The Birth of the Berne Union, 11 COLUM.-VLA J.L. & Arts 9 (1986), s. 1–2. [przypis autorski]

Por. szerzej: W. Fisher, Theories of Intellectual Property, [w:] New Essays in the Legal and Political Theory of Property, red. Stephen Munzer, Cambridge University Press, 2001, http://cyber.law.harvard.edu/people/tfisher/iptheory.pdf, (dostęp 01.07.2014), s. 23. [przypis autorski]

Por. szerzej w tabeli zawierającej dane o rejestracji publikacji muzycznych w: D. Hunter, Music Copyright in Britain…, s. 281. [przypis autorski]

Por. szerzej W. Wołodkiewicz, M. Zabłocka, Prawo rzymskie. Instytucje, Warszawa 2005, s. 127 oraz K. Kolańczyk, Prawo rzymskie, wydanie V, Warszawa 2001, s. 292. [przypis autorski]

portantina — lektyka. [przypis autorski]

Por. tekst rezolucji [w:] Materiały komisji kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej…, s. 259. [przypis autorski]

Por. teraz Kolbuszewskiego, Postyllografja polska XVI i XVII w., mian. str. 57 i 60. [przypis autorski]

Por. teraz prof. Ptaśnika dzieło: Monumenta Poloniae typographica, Lwów 1922, nr. 489, 491, 492, 493, 495. [przypis autorski]

por. też: D. Fiolka, Historia Malopolski spisana przez rzecznika patentowego z okazji 40-lecia instytutu prawa własności intelektualnej UJ, [w:] Spory o własność intelektualną. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorom Januszowi Barcie i Ryszardowi Markiewiczowi, red. A. Matlak, S. Stanisławska-Kloc, Warszawa 2013, s. 271 i n. [przypis autorski]

Portugalczycy znaleźli tyle złota w Brazylii — Wedle milorda Ansona, Europa otrzymuje co roku z Brazylii dwa miliony sterlingów w złocie, które znajduje się w piasku u stóp gór lub w łożysku rzek. Kiedy pisałem dziełko, o którym mowa w pierwszym przypiskudo do tego rozdziału, wpływy z Brazylii były o wiele mniej doniosłe niż dzisiaj. [przypis autorski]

por. Uczta Ksenofonta , gdzie Sokrates używa tego określenia w odniesieniu do siebie samego. Ksenofont (ok. 430–355 p.n.e.) grecki pisarz, historyk i żołnierz [red. WL]. [przypis autorski]

por. Uzasadnienia prawa autorskiego. [przypis autorski]

Por. Voigt, Die Wiederbelebung des klass. Alterthums II, 422. [przypis autorski]

Por. we Fraszkach I: 4, 8, 39, 54, 71; II: 44, 87, 88; III: 4, 5. [przypis autorski]

Por. Windakiewicz, Mikołaj Rej, Lublin 1922, str. 50. [przypis autorski]

Por. w szczególności rozdział o USA oraz m.in. J. E. Stiglitz, Economic foundations of intellectual property law, „Duke Law Journal”, 57:1693; P. Drahos, J. Braithwaite, Information Feudalism: Who Owns the Knowledge Economy?, London 2002; S. K. Sell, Private power, public law. The globalization of intellectual property rights, Cambridge University Press 2003, H-J. Chang, Intellectual Property Rights and Economic Development: Historical lessons and emerging issue, „Journal of Human Development”, Volume 2, Issue 2, 2001; K. Gliściński Rola modelu ochrony dóbr niematerialnych w ramach Społecznego Systemu Wspierania Innowacji…; K. Gliściński, Prawa niezgody intelektualnej — globalizacja praw na dobrach niematerialnych, http://conasuwiera.pl/wp-content/uploads/2012/09/Gliscinski-Prawa-niezgody-intelektualnej.pdf. [przypis autorski]

Por. w szczególności sprawę z roku 2014, w której Stowarzyszenie Autorów ZAiKS domagało się od właściciela niewielkiego zakładu fryzjerskiego w Wałbrzychu (Dolnośląskie) opłat za emitowaną z radia muzykę. W chwili oddawania książki zarówno Sąd Okręgowy, jak Sąd Apelacyjny oddaliły powództwo Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. http://di.com.pl/news/50521,0,Fryzjer_kontra_ZAIKS_runda_2_NOKAUT.html (dostęp 20.10.2014). [przypis autorski]

Por. wydanie włoskie Komedyi Boskiej Eugeniusza Camerini (Milano 1891). Introduzione. [przypis autorski]

por. wyrok w sprawie ZAiKS przeciwko Marcinowi Węgrzynowskiemu z dnia 14 kwietnia 2014 (I C 2418/13) dostępny pod adresem http://techlaw.pl/wyrok-uzasadnienie-sprawie-fryzjer-vs-zaiks-l-c-241813/ (06.01.2014) [przypis autorski]

porządkiem zjawisk i wypadków (…) gdy w nas wiosna wre i kwitnie — Z. Przesmycki, Wstęp do Wyboru pism dramatycznych Maeterlincka, Warszawa 1894, s. CXV–CXVI. [przypis autorski]

po śmierci męża pani Hańska miała być bogatą wdową: czy owa rzekoma wierność nie mogła być i spekulacją — próbkę sądów o Balzaku, jakie krążyły w otoczeniu pani Hańskiej, może dać ta lakoniczna notatka, zawarta w dzienniku pani de Mory-Jezierskiej, która znała panią Hańską osobiście i żyła w całym tym świecie. „Balzac jest w wielkiej z nią przyjaźni i dedykuje jej swoje utwory, co przypisują nade wszystko potrzebie czerpania ze szkatuły jej wielce bogatego męża”… (Wirginia Jezierska: Z życia dworów i zamków na kresach, Poznań 1924). [przypis autorski]

pośpiały — zdążyły w porę. [przypis autorski]

poświęćcie wszystkie wysiłki rolnictwu, które mnoży ludzi, i wypędźcie rzemiosła, które doprowadziłyby w końcu do zupełnego wyludnienia… — P. d'Argenson mówi: Niejedna gałąź handlu zewnętrznego przynosi fałszywą jedynie korzyść królestwu w całości; może wzbogacić kilka jednostek, nawet kilka miast; lecz cały naród nic na niej nie zyskuje i naród nie ma się przez to lepiej. [przypis autorski]

poświęcenie nożów, przy nocnym obrzędzie w monasterze Św. Motry… — zdaje się, iż nie w jednym miejscu noże poświęcano. Widziałem starą drewnianą kapliczkę, należącą do jednego monasteru w Puszczy Łebedyńskiej, niedaleko miasta Szpoły, gdzie podobną uroczystość odbyto. [przypis autorski]

posądzanie mnie, że wskutek ostrej krytyki mogę się czuć dotknięty i zmieniać sąd, jest zupełnie niesłuszne, a nawet nieładne — patrz, kotku figlarny, moja polemika z Kotarbińskim w II zeszycie rocznika „Przeglądu Filozoficznego” (rok 1936). [przypis autorski]

Posagi powinny być znaczne w monarchii, iżby mężowie mogli podtrzymać swoje stanowisko i obowiązujący zbytek. Powinny być mierne w republikach, gdzie zbytek nie ma władać. — Marsylia była najroztropniejszą z republik swego czasu: posag nie mógł tam przekraczać stu talarów w srebrze i pięciu w odzieży. (Strabon, ks. IV). [przypis autorski]

po salonie pani de Loynes, po salonie księżniczki Matyldy — patrz nr 770 i 780 „Wiadomości Literackich”. [mowa o artykułach Dama Fiołkowa oraz Księżniczka Matylda, zamieszczonych w niniejszym zbiorze; red. WL.] [przypis autorski]

posępnica — melancholia. [przypis autorski]

Posiadać i być posiadanym przez byle kogo, tak jak chce odwieczne prawo (…) — [Komentarz autora z Uwag.] Gdyby szło o zbijanie tego nowego „pojmowania”, można by Strumieńskiemu powiedzieć, że przecież i wierność jest w myśl natury, że są zwierzęta monogamiczne itd. [przypis autorski]

Posiadanie wielu żon nie zawsze zapobiega pożądaniu żony drugiego — To jest przyczyną, że na Wschodzie tak ukrywa się żony. [przypis autorski]

Posiada on niezbędne, najniezbędniejsze właściwości krytyki (…) Hegel polskiej kultury, uprzystępniony, zaktualizowany i dopełniony — S. Brzozowski, Dzieła wszystkie, Warszawa 1936, VI, s. 166 (Współczesna krytyka literacka…). [przypis autorski]

posiał kły smoka i świeże z nich męże wyrosły — Jazon, dobywając runa złotego, zabił smoka i kły jego posiał; z nich natychmiast spod ziemi zbrojni męże wyskoczyli. [przypis autorski]

posiedzenia izb, których sprawozdania — Sprawozdania te wychodzą corocznie jako niewielkie broszurki i zawierają nowe prawa uchwalone przez izby, a kompletujące kodeks liberyjski jako Acts passed by the legislature of the Republic of Liberia. [przypis autorski]

posłał Macron do Senatu delacyę Albucillę (…) oskarżając ją o rozpustę i bezbożność względem Cezara — Tacyt [Roczniki VI, 47]. [przypis autorski]

Posłowie na Sejm zgromadzeni w żadnej innej materii praw stanowić nie mogą, tylko w tej, w której większa część instrukcyj okaże się. Do poprawy praw fundamentalnych potrzeba dwóch trzeciej części instrukcyj — W Zasadach do poprawy Rządu na Sejmie podanych oznaczenie woli powszechnej zdaje się w jednych materiach nie zgadzać z naturalną wolą Narodu; owszem, ją narusza i wtenczas, kiedy jest istotnie ta wola, robi ją wcale nieczynną, narzucając gwałt. W drugich materiach, nie dosyć mając względu na teraźniejsze krajów związki, działalność tejże woli do nich wcale nie stosuje. Mówią te Zasady: w materiach kardynalnych [ustępstwo na rzecz czystej ideologii Rousseau; S.Cz.] powinna być jednomyślność instrukcyj; której gdy nie ma, nie ma powszechnej woli Narodu, a przeto prawo stanowione być nie może. Jednomyślność jest jeden znak z najoczywistszych, po którym można poznać wolę powszechną. Ale powiedzieć, że, gdy jednomyślności nie ma, już realnie nie ma woli powszechnej, to nie jest prawda. Bo są inne znaki, choć nie tak łatwe, ale równie pewne, że wola powszechna istnie. Owszem, ustanowić, że nie ma woli powszechnej, gdy nie ma znaku jednomyślności, jest to często niszczyć i gwałcić wolę powszechną. I tak: te ustawy Rządu, które teraźniejszy Sejm uczyni, będą niedoskonałe, bo będą robione przez ludzi. Czyliż to nie jest gwałtem postanowić, aby potomność, chociaż pozna dziś popełniony błąd, już go poprawić nie może? że, chociaż cały naród będzie chciał, ale, jeżeli jedno województwo będzie przeciwne, będzie przekupione, cały naród musi cierpieć niezdrożność i dla jednego województwa zginąć? Owszem, weźmy dzisiaj z siebie przykład: gdyby teraźniejszy Sejm był popełnił ten błąd i był rozesłał po województwach projekt zasady Rządu, nie chcąc nic stanowić, jeżeli zupełna jednomyślność województw nie zajdzie, ręczę, że Polska zginęłaby prędzej, niżeliby ta jednomyślność nastąpiła. Nigdy by się poprawa Rządu nie stała. Jużeśmy dosyć opłacili liberum veto. Czas, abyśmy poznali, że to jest nie rozum. Wola powszechna najnaturalniejsza, najlegalniejsza, najpewniejsza jest zawsze wtenczas, kiedy się okazuje, że dwie części narodu chcą przeciwko trzeciej, a przeto, gdy nie ma znaku jednomyślności, nie trzeba przestawać czynić, ale trzeba brać drugi znak dwóch części przeciwko trzeciej za znak woli powszechnej, i ten drugi, kiedykolwiek się znajduje, zawsze najkardynalniejsze materie rezolwowane być powinny. Bo wtenczas zawżdy jest wola narodu, którą tamować nie może, tylko gwałt. Powiedziałbym, że i w materiach cywilnych, i w materiach politycznych, jako to: w materiach władzy wykonawczej, sądowniczej, podatków, rekrutów, wojska, chcąc prawa stanowić, trzeba dochodzić woli powszechnej przez dwie części przeciwko trzeciej instrukcyj. Ale takiej zwłoki żadną miarą nie pozwalają dzisiejsze polityczne krajów związki. Przeto radzę Narodowi, aby do poznania woli powszechnej w tych ostatnich materiach obrał prostą większość instrukcyj, ile że jest cokolwiek więcej z teraźniejszą niezmierną sąsiadów dzielnością zgodna. Nie bylibyśmy jeszcze mieli ani tej trochy podatków, ani zgody na wojsko, ani na Komisją Wojskową, gdyby w tej materii do oznaczenia woli powszechnej było trzeba dwóch trzeciej części. Upominam Naród, niech się zamyśli, niech się w tej materii nie kwapi. Bo to jest materia ze wszystkich najważniejsza. Niechaj w oznaczeniu woli powszechnej więcej uważa na związki polityczne i, ile możności, niechaj dzielność swoją do dzielności sąsiadów stosuje. [przypis autorski]

Postać — owa kobieta. [przypis autorski]

Postaciom Przybyszewskiego nie wystarczy żadna forma filozoficznego i literackiego niszczycielstwa (…) lekceważą Schopenhauera — „Śmieszny Schopenhauer, potępiał życie, a nie chciał go poświęcić. — Bakunin był przynajmniej konsekwentny” (Dzieci szatana, s. 299). [przypis autorski]

Postaciom Przybyszewskiego nie wystarczy żadna forma filozoficznego i literackiego niszczycielstwa. Pokpiwają sobie z Nietzschego — W stosunku do Nietzschego nie obowiązuje ich żadna konsekwencja. Falk z aprobatą przyjmuje myśl, że w postępowaniu z kobietami jest prawdziwym nadczłowiekiem. „Hu, hu, nadczłowiek! — śmiał się do rozpuku z tej bajecznej nazwy — tak! nadczłowiek, okrutny, bezsumienny, wspaniały i dobrotliwy… Jestem naturą, nie mam sumienia, bo ona go nie ma” (Homo sapiens, III, s. 78). Gordon oświadcza, że „Nietzsche-filozof, to czysto burżuazyjny mózg… he, he, he! Nie ma dobra ani zła, ale Nietzsche ciągle mówi o anarchistach jak o psach, które szczekają na wszystkich rynkach europejskich… Bądźcie nadludźmi… Zabawiajcie się nadczłowieczą ideologią, nie dbajcie o burżuazyjny porządek społeczny, przeciwnie, wywracajcie go, druzgoczcie jego tablice, naturalnie na papierze…” (Dzieci szatana, s. 60–61). [przypis autorski]

postanowiłem unikać go [Nietzschego], póki nie poddam się nowej konfrontacji z jego pismami. Jestem w fazie umyślnego, ale tylko pozornie umyślnego, krytycyzmu wobec niego — S. Brzozowski, Pamiętnik, s. 57. [przypis autorski]

postanowiono zgładzić co do jednego cały ród Romanowów… — por. comte W. N. Kokovtzoff, Le bolchévisme à l'oeuvre, Paris, M. Giard, 1931, s. 48–49. [przypis autorski]

Postęp jest czasami tak zdumiewający, że Monteskiusz wydaje się aż gruby. — Szczęśliwy jestem, pisząc to. Trzy dni i noce przesiedziałem prawie bez przerwy nad moją urzędową robotą (czerwiec 1832). Nie mógłbym teraz, o czwartej, kiedy listy do ministrów są już opieczętowane, wziąć się do powieści, gdy tymczasem ta pisanina idzie mi łatwo, nie wymaga bowiem innego wysiłku i planu jak wspominanie. [przypis autorski]

postępowanie zasłużonych nad prawo starszeństwa tylko Sejm rozdawać władzę mieć może — Dzisiaj [19 grudnia 1788 r.; S.Cz.] prawo pozwoliło królom z dwóch fortragowanych [wysuniętych, proponowanych; S.Cz.] jednego awansować. Trzeba, aby przynajmniej toż prawo ostrzegło, iż dwa razy jednego fortragowanego odrzucić nie można. [przypis autorski]

posticum — tylne wejście domu. [przypis autorski]

post ten przypada nieraz w lecie — miesiące kalendarza muzułmańskiego są księżycowe, a więc ruchome; co rok każdy z nich przypada o 10 dni wcześniej niż roku poprzedniego. [przypis autorski]

Postulat badania tylko całości i każdego elementu ze względu na całość (…) na jej gruncie dają się sformułować pewne prawa ogólne — M. Janion, Tradycje i perspektywy metodologiczne badań genetycznych w historii literatury, w księdze zbiorowej: Zjazd Naukowy Polonistów 10–13 grudnia 1958, Wrocław 1960, s. 178–179. [przypis autorski]

Posyłanie uczniów na dalszą naukę do szkół średnich, do gimnazjów i seminariów nauczycielskich… — o oświacie pozaszkolnej w Dzikowie patrz w komentarzach. [przypis autorski]

poszudrać — skrobać się. [przypis autorski]

poszwa — poszewka na poduszki. [przypis autorski]

Potęga tych królów wzrosła natychmiast, skoro tylko ujarzmili te kolonie — patrz u Apiana o olbrzymich skarbach, jakie Mitrydates zużył w tych wojnach; o tych, które ukrył, o tych, które stracił tylekroć wskutek zdrady swoich, o tych, które znaleziono po jego śmierci. [przypis autorski]

potępiając kradzież jako zbrodnię chrześcijaństwo uczyniło jałmużnę przykazaniem, oddanie dóbr ubogim radą, wspólność zaś dóbr ideałem — por. Fr. Ozanam, Les origines du socialisme. [przypis autorski]

potępianie typu umysłowości Brzozowskiego na tej jedynie podstawie. Pierwszy (…) uczynił to Dawid — J. W. Dawid, Psychologia religii, Warszawa 1933, s. 104–105. [przypis autorski]

potężnia — potęga. [przypis autorski]

Potężniejsza jednak nad wszelkie wątpienie jest żądza Boga i idąc za nią, w świetle idei Boga widzimy… — Oeuvres, t. I, s. 64. [przypis autorski]

Po tej dygresji koniecznej — widzę, że książka ta jednak składać się będzie z samych dygresji; będzie po prostu jedną wielką dygresją w stosunku do zasadniczych zainteresowań autora, zrobioną — że tak powiem trochę górnolotnie — „dla drugich”. [przypis autorski]

Potem jest jasność niezmierna (…) podobna orłom, co zasną w przestworzach — K. Tetmajer, Poezje, S. II, s. 153–154. [przypis autorski]

potem nastąpi (…) Anglia — panowanie Abdullahiego trwało jednakże jeszcze lat dziesięć. Ostateczny cios derwiszom zadał lord Kitchener, który w wielkiej krwawej bitwie wytępił ich niemal do szczętu, a następnie kazał zrównać z ziemią grób Mahdiego. [przypis autorski]

potem Rutherford ogłosił, że związki toru są również zdolne do wzbudzania promieniotwórczości w ciałach (…) — [por.] „Philosophical Magazine”, styczeń i luty 1900; „Comptes rendus”, 30 lipca 1900 i 16 lutego 1903; „Comptes rendus”, 4 marca 1901. [przypis autorski]

Potem zaczęła się era celebry: siedemdziesięciopięciolecie Ślubów, stulecie Geldhaba etc. — Z którego okazji ówczesny krytyk krakowski, później dyrektor teatru, T. Trzciński, pisał: „Zapomnienie w teatrze, zapomnienie w literaturze, a potem sam czas, oddalający nas coraz bardziej od epoki malowanej przez Fredrę, od jej warunków życia i jej kultury, dokonały dzieła zniszczenia. Na razie teatr fredrowski tak jakby już nie istniał…” A z Warszawy odpowiadał mu grobowo w kilkanaście lat potem (1923) p. Lorentowicz: „Tradycja komedii fredrowskiej zagasła na scenach polskich już od dłuższego szeregu lat. Tu i ówdzie czyniono sporadyczne próby „wznowień”, ale wynik kasowy był tak katastrofalny, że komedie fredrowskie poczęto traktować jako pewną konieczność kulturalną, jako widowiska z góry skazane na żywot krótki i grywane jedynie dla honoru domu. Aktorzy podejmowali się niechętnie ról w sztukach fredrowskich, publiczność zaraziła się również niewiarą w takie widowiska, i w końcu zepchnięto Fredrę do szkół wszelakich, gdzie profesorowie wadliwą metodą pracy obrzydzali go ostatecznie młodym czytelnikom…” Wynika stąd, że celebrowanie niekoniecznie wyszło Fredrze na zdrowie… [przypis autorski]

potlatsch — zachowuję pisownię międzynarodową: samogłoski jak we włoskim, spółgłoski jak w angielskim; zdaje się, że zasada ta co do słów oryginalnych stosowana jest powszechnie. [Obecna pisownia polska: „potlacz”, tak jak się wymawia po polsku; red. WL.] [przypis autorski]

potopa (gw.) — potop. [przypis autorski]

Potrącone przeze mnie zagadnienie, czy powinno się mówić Hedda Gabler czy Gablerówna (…) — [por.] Flirt z Melpomeną, wieczór III. [przypis autorski]

potrójna Hekate — Dlatego potrójna, że nazywała się księżycem w niebiesiech, Dianą na ziemi, Prozerpiną lub Hekatą w piekle. Epitet jej zawsze jest: Dea feralis: zgubna bogini. [przypis autorski]

potrójnego ukłonu werbalnego w kierunku Schopenhauera — pesymizmu Schopenhauera w jego układzie aprobowanym przez modernistów młody Irzykowski nie przyjmował do wiadomości. Pisał w Dziennikach: „Nie ma wcale obawy, abym zaraził się pesymizmem od osławionego Schopenhauera. Wprawdzie niejeden — tak mówią i piszą — miał sobie wskutek jego lektury życie odebrać (wbrew właśnie doktrynie Schopenhauera!), ale ja to uważam za fałsz!! Schopenhauer nie mógł być nigdy bezpośrednią przyczyną samobójstwa, coś podobnego twierdzić jest absurdem! Ja nie jestem wcale optymistą, ale przecież pesymizm Schopenhauera w tej formie, w jakiej go dotychczas poznałem, wydaje mi się tylko chimerą i fantazją poetyczną, ale nie filozoficzną. Nawołuje do ascetyzmu — jego własne życie się temu sprzeciwia, gdzież rzetelność? »Zaprzeczenie woli do życia« jest grubym frazesem. Jest wola i jest poznanie, ale poznanie jest tylko formą woli. Któż więc zaprzecza? Schopenhauer przedstawia to wszystko, jakby w człowieku było jakieś nadnaturalne coś, które się w nim zapala, w płomień wybucha i wreszcie wolę pożera. Zresztą być może, że nie rozumiem tej hecy, ale czyż rezultat ma być właśnie dlatego dobrym, że jest trudnym i jednostronnym? Wszystkie paradoksy mają w sobie jakąś drażniącą szyderczą moc i właśnie dlatego im się trudno oprzeć” (Notatki z życia, obserwacje i motywy, s. 106–107, 7 VIII 1893). — Warto też pamiętać, że doskonale władający językiem niemieckim Irzykowski w swoich sądach o tym filozofie nie polegał na jakichś zasłyszanych wiadomościach, ale gruntownej lekturze. [przypis autorski]

Potrzeba tu jednak ostrożności, byśmy, zwracając baczność swoją na przedmiot, który dla filozofii transcendentalnej jest obcy, nie puścili się na epizody — wszystkie pojęcia praktyczne rozciągają się na przedmioty podobania się lub niepodobania się tj. na przyjemności i nieprzyjemności, więc, przynajmniej pośrednio, na przedmioty uczucia naszego. A ponieważ ono nie jest wcale siłą wyobrażającą rzeczy, lecz mieści się poza całą siłą poznawczą, więc pierwiastki sądów naszych, o ile się te odnoszą do przyjemności i nieprzyjemności, czyli sądów praktycznych, nie należą do zawartości filozofii transcendentalnej, mającej do czynienia tylko z czystymi poznaniami a priori. [przypis autorski]

potrzebna jest jej utrata przed rozpoczęciem nowego życia — Lutosławski, Losy jaźni u Słowackiego („Pamiętnik literacki”, Lwów, 1909). [przypis autorski]

Po trzech dniach przestrzeń miasta napełniona była we dnie snującymi się jeszcze za rabunkiem mordercami, a w nocy rozlegała się wyciem psów i wilków — cały niemal obraz tych wypadków zamyka się w poemacie pod tytułem: Rzeź humańska. Napisał go niejaki Darowski, który był wówczas uczniem i całą rzeź przesiedział w kopule farnego kościoła. Szanowny ten dla swojej autentyczności zabytek w rzadkich bardzo rękopismach krąży po Ukrainie. Czytałem go w takim wieku, że go jeszcze ocenić słusznie nie umiałem. [przypis autorski]

pouki — pouczenia. [przypis autorski]

Po upływie dwóch lat liczyło ono już stu członków… — Mgr. A. Baudrillart, F. Ozanam, Bloud 1912, s. 13. [przypis autorski]

pour son fils — syn hetmana Sapiehy, Jan Kazimierz, został w istocie podówczas Podskarbim nadw. lit. [przypis autorski]

poważnie przyjmujące dzieło Irzykowskiego i stające z nim do zasadniczej dyskusji wystąpienia Brzozowskiego — S. Brzozowski, Cogitationes morosae, „Głos” 1903, nr 47. [przypis autorski]

poważnie przyjmujące dzieło Irzykowskiego i stające z nim do zasadniczej dyskusji wystąpienia (…) Stanisława Lacka — S. Lack, O doktrynerach, „Nowe Słowo” 1903, nr 17. [przypis autorski]