Motyw: Wyspa

1. Nasz duch jest szukającym Ikarii okrętem,

   Wtem słychać głos: źrenicę otwórz swego oka!

   Jakaś mgła...

   ↓ Rozwiń fragment ↓

   Nasz duch jest szukającym Ikarii okrętem,

   Wtem słychać głos: źrenicę otwórz swego oka!

   Jakaś mgła swym śpiewaniem nęci nas zaklętem,

   Brzmiąc: Szczęście — Sława — Miłość… Nie, to skał opoka…

   Każda wyspa przez majtka z masztu dostrzeżona

   Zda się nam obiecanym z dawna Eldoradem;

   Wyobraźnia nocnymi orgiami zmęczona

   Głaz odnajduje próżny — w świetle ranku bladem.

   ↑ Zwiń fragment ↑

   Charles Baudelaire, Kwiaty zła, Podróż

2. I widzę jakąś wyspę żyzną i leniwą

   Gdzie drzewa są szczególne i owoce słodkie,

   Gdzie...

   ↓ Rozwiń fragment ↓

   I widzę jakąś wyspę żyzną i leniwą

   Gdzie drzewa są szczególne i owoce słodkie,

   Gdzie ciało mężów razem jest silne i wiotkie,

   A w czarnych oczach niewiast szczerość widzisz żywą.

   Kierowany twą wonią w te cudne klimaty

   Widzę przystań, gdzie tłumem stanęły fregaty,

   Jeszcze dotąd strudzone morskiej fali szmerem,

   A zapachy palmowych gęstych wirydarzy,

   Nozdrza mi wydymają swym wonnym eterem

   I łączą się w mej duszy z pieśnią marynarzy.

   ↑ Zwiń fragment ↑

   Charles Baudelaire, Kwiaty zła, Zapach egzotyczny

3. Jak tyn król sie rozgniewoł i kozoł te c[u]órke wyprowadzić nad m[u...

   ↓ Rozwiń fragment ↓

   Jak tyn król sie rozgniewoł i kozoł te c[u]órke wyprowadzić nad m[u]orze i rebakom i puścili na w[u]ede, że miała się zat[u]opić. A [u]yna w ty łydzce siedziała i tag ją wiatr popychoł, aż jum dopchnuł do jedny wyspy. Tak [u]una wylazła z ty łydki, poszła na te wyspe i tam buła bardzo długi czas, także oż porodziła. Ale t[u]o dziecko był niedźwiedź. Dziecko[u] w niedźwiedzki sk[u]órze.

   ↑ Zwiń fragment ↑

   Anna Chuda, O niedźwiedziu królewiczu

4. Trzy niezamieszkane wysepki, zanurzone w powodzi słonecznej tuż poza obrębem mglistej opony, a położone naprzeciw...

   ↓ Rozwiń fragment ↓

   Trzy niezamieszkane wysepki, zanurzone w powodzi słonecznej tuż poza obrębem mglistej opony, a położone naprzeciw ujścia portu w Sulaco, noszą miano Izabel.

   Jest Wielka Izabela i całkiem okrągła Mała Izabela oraz najmniejsza z nich, Hermoza.

   Ma ona zaledwie stopę wysokości i około siedmiu kroków średnicy. Jest to po prostu płaski wierzchołek szarej skały, który dymi po deszczu jak perzyna. Przed zachodem słońca nikt nie śmie stanąć na niej bosą nogą. Na Małej Izabeli stara, łachmaniasta palma o grubym, pękatym pniu najeżonym kolcami, istna wiedźma wśród drzew palmowych, szemrze posępnymi kiściami obumarłych liści nad jałowymi piachami. Wielka Izabela ma źródło czystej wody, tryskającej z urwiska spiętrzonego nad rozpadliną. Podobny do szmaragdu, zielony klin ziemi tworzy płaszczyznę nad morzem, a na nim wznoszą się dwa drzewa, rosnące blisko siebie i zaścielające podnóże swych gładkich pni wielkim kręgiem cienia.

   Jar przerzyna wyspę podłużnie od jednego krańca do drugiego i jest pełen chaszczy. Wyższy jego brzeg rozszczepia głęboka, kręta szczelina, natomiast niższy przekształca się w płytką kotlinę i zlewa się z wąską smugą piaszczystego wybrzeża.

   ↑ Zwiń fragment ↑

   Joseph Conrad, Nostromo

5. Pośrodku koryta, w migotliwym uścisku śluzy, spoczywała wysepka, gęsto zarośnięta wierzbiną, srebrną brzozą i olchą...

   ↓ Rozwiń fragment ↓

   Pośrodku koryta, w migotliwym uścisku śluzy, spoczywała wysepka, gęsto zarośnięta wierzbiną, srebrną brzozą i olchą. Skryta, zatajona, lecz świadoma swego doniosłego znaczenia wysepka osłaniała powierzoną sobie tajemnicę, strzegąc jej zazdrośnie, aż wybije godzina, kiedy zjawią się powołani i wybrani.

   ↑ Zwiń fragment ↑

   Kenneth Grahame, O czym szumią wierzby

6. Od kilku tygodni nie zbudziłem się tak wesoły jak tego ranka, że zaś pogoda była...

   ↓ Rozwiń fragment ↓

   Od kilku tygodni nie zbudziłem się tak wesoły jak tego ranka, że zaś pogoda była cudna, lśniło czerwone słońce, a morze leżało cicho niby zwierciadło, postanowiłem odbyć wycieczkę do Portovenere, zapadłego osiedla rybacko-pirackiego, o którym nasłuchałem się różnych rzeczy w Rzymie. Wiatr był słaby, ale przeciwny, przeto stary wioślarz napracował się tęgo przez dwie godziny, zanim okrążyliśmy skalisty przylądek i ujrzeli przed sobą grupę na poły rozwalonych domostw, malowniczy kościółek i opromienioną słońcem wyspę Palmaria. Zwiedził pan zapewne ów przecudny zakątek. W istocie doznaje się tu wrażenia, iż znajdujemy się znacznie dalej na południu, gdzieś pod Palermo, pośród skalistych osiedli potomków kolonistów greckich, żyjących tu jak za czasów homeryckich w szczęsnej beztrosce. Takie same postacie ludzi, taka sama przedpotopowa kuchnia oraz prastary brud, skamieniały, zda się, i niebosiężny. Oczom własnym wierzyć nie chciałem, wlokąc się pod górę jedyną ulicą wioski i mijając szeregi kobiet w koszulach tylko niemal, siedzących pod domami, zajętych przędzeniem, śpiewem lub paplaniną. Patrzyły na mnie jak na dziwotwora, wyrzuconego przez fale morskie. Panoszyła się tu przedziwna roślinność, słynne aloesy obsiadły rozpadliny murów fortecznych, a wszędzie pełno było kaktusów, winorośli, oliwek, zaś z położonych poza domami ogrodów wychylały się korony figowców, przeciążonych owocem. Po miesięcznym pobycie w schludnej Toskanii doskonale robi powrót do tego raju, gdzie nie postała nigdy miotła czcigodnej policji. Z rozkoszą włóczyłem się wszędzie, patrzyłem na puste łuki okienne starego kościoła, stojącego na cyplu skalnym, opłukiwanym falą, kładłem się w zeschłej trawie w cieniu murów i słałem spojrzenie w dal ponad białe dachy na zatokę, gdzie ustawicznie krążyły okręty. Wszystko pozostało tu takie jak przed tysiącem lat, z wyjątkiem dymu parowców, bijącego w niebo, a wrażenie było tak silne, iż zapomniałem o teraźniejszości, cała moja przygoda wydała mi się czymś niezmiernie dawnym, a chwilami nie mogłem sobie nawet przypomnieć imienia mej wdowy.

   ↑ Zwiń fragment ↑

   Paul Heyse, Wesele na Capri. Nowele włoskie, Wdowa z Pizy

7. Już zbyt długo rozkoszowaliśmy się wiosną neapolitańską. Należało wreszcie pożegnać Neapol, jeśli mieliśmy jeszcze zastać...

   ↓ Rozwiń fragment ↓

   Już zbyt długo rozkoszowaliśmy się wiosną neapolitańską. Należało wreszcie pożegnać Neapol, jeśli mieliśmy jeszcze zastać naszych przyjaciół w Rzymie. Nie mogliśmy się jednak zdobyć na rozpoczęcie podróży na Północ, nie zwiedziwszy choćby w przelocie naszego ukochanego Capri.

   Było to w dzień Zielonych Świąt. Okolica kąpała się w promieniach złotego słońca, gdy w Santa Lucia wstępowaliśmy na mały parowiec. Mieliśmy wrażenie, jak gdyby powietrze, otaczające ten cudny brzeg, nigdy nie było czystsze, miasteczka wzdłuż zatoki aż po Sorrento, wyzierające spośród bladej zieleni ogrodów oliwnych i pomarańczowych, nigdy nie wyglądały jaśniej i świąteczniej. A cóż dopiero nasza wyspa, tonąca w fioletowych oparach… È una magia! — powiedział kapitan okrętu, który przecież widok ten podziwiał po raz tysiączny.

   ↑ Zwiń fragment ↑

   Paul Heyse, Wesele na Capri. Nowele włoskie, Wesele na Capri

8. Znaleźliśmy też pokój w hotelu „Quisisana”, a po godzinie przyszliśmy tak dalece do siebie, że...

   ↓ Rozwiń fragment ↓

   Znaleźliśmy też pokój w hotelu „Quisisana”, a po godzinie przyszliśmy tak dalece do siebie, że stroniliśmy wprawdzie od nakrytego stołu w jadalni, ale byliśmy już dość pokrzepieni, by odbyć spacer po ulicach i uliczkach starego miasteczka.

   Oto nasze stare Capri, przez tyle lat niewidziane; wąskie, brudne uliczki, ciemne spelunki, przed którymi siedziały kobiety z kądzielami i mężczyźni z narzędziami rzemieślniczymi; chmara zdziczałych chłopaków, żebrzących i wyprawiających przed podróżnymi harce; a ponad tymi stworami ludzkimi, tym brudem i zaniedbaniem, strome, srebrzystoszare ściany skalne; w ich szparach i wklęsłościach rosły od wieków najszlachetniejsze krzewy, mirty, wawrzyny, oleandry. Tak, nie można by tego usprawiedliwić, gdyby się wróciło na Północ, nie napoiwszy serca i zmysłów tym widokiem wiecznego piękna!

   ↑ Zwiń fragment ↑

   Paul Heyse, Wesele na Capri. Nowele włoskie, Wesele na Capri

9. Powróciliśmy więc do hotelu, zjedliśmy obiad i wózkiem kazaliśmy się zawieźć wspaniałą drogą, biegnącą wysoko...

   ↓ Rozwiń fragment ↓

   Powróciliśmy więc do hotelu, zjedliśmy obiad i wózkiem kazaliśmy się zawieźć wspaniałą drogą, biegnącą wysoko nad morzem, do Anacapri, by tu aż do zachodu słońca rozkoszować się zachwycającym widokiem Ischii, Neapolu, Wezuwiusza i wybrzeża aż do Punta di Sorrento. Tu, w górach, mieszkają wytworniejsi ludzie niż w miasteczku, przepełnionym podróżnymi, gdzie wszyscy, młodzi i starzy, polują na bezbronnych forestierów. Mieliśmy też w ogrodzie, do którego weszliśmy znęceni cudnym widokiem, dowody wielkiej gościnności: właścicielka sadu podała nam talerz pomarańcz, córki jej obdarowały nas kwiatami, odmawiając stanowczo przyjęcia zapłaty.

   Gdy wieczorem siedzieliśmy samotnie na tarasie ogrodowym naszego hotelu, spoglądając, jak na niebie ukazują się gwiazdy, i rozkoszując się zapachem pomarańcz, unoszonym przez wiatr idący od morza — nagle żona moja powiada:

   ↑ Zwiń fragment ↑

   Paul Heyse, Wesele na Capri. Nowele włoskie, Wesele na Capri

10. Ostatni jestem z mojego szczepu — mamże się rozbić marnie na skale twojego niemiłosierdzia i zaginąć...

    ↓ Rozwiń fragment ↓

    Ostatni jestem z mojego szczepu — mamże się rozbić marnie na skale twojego niemiłosierdzia i zaginąć bez sławy, bez rozkoszy, jako wyspa na morzu? Patrz, występuje z łona kipiących bałwanów, dniem i nocą złote miota ognie, nikt jej nie widział i nie dziwił się jej, samotna wśród pustyni wód, wylała całą okazałość i znów zapada w otchłanie. Tak i ze mną będzie.

    ↑ Zwiń fragment ↑

    Zygmunt Krasiński, Agaj-Han

Motyw: Wyspa