Dzisiaj aż 15 770 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
- Oświecenie X
- Aforyzm (1)
- Bajka (2)
- Dialog (1)
- Hymn (1)
- Pamiętnik (3)
- Poemat heroikomiczny (1)
- Powiastka filozoficzna (2)
- Powieść (7)
- Powieść epistolarna (3)
- Przypowieść (2)
- Rozprawa (5)
- Rozprawa polityczna (3)
- Zobacz też:
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Artykuł naukowy
- Bajka ludowa
- Ballada
- Ballada romantyczna
- Baśń
- Dedykacja
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Erotyk
- Esej
- Farsa
- Felieton
- Fraszka
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Idylla
- Jasełka
- Kazanie
- Komedia
- Komediodramat
- Kronika
- Lament
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Opowiadanie
- Pieśń
- Poemat
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Psalm
- Publicystyka
- Reportaż
- Reportaż podróżniczy
- Różne
- Satyra
- Sielanka
- Sonet
- Tragedia
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Wiersz
- Wiersz sylabotoniczny
- Zobacz też:
- Dramat
- Wojna X
- Bezpieczeństwo (1)
- Bóg (1)
- Chłop (1)
- Chleb (1)
- Córka (1)
- Handel (1)
- Historia (1)
- Honor (1)
- Jedzenie (1)
- Kaleka (1)
- Kara (1)
- Klęska (1)
- Kobieta (1)
- Korzyść (1)
- Ksiądz (1)
- Mężczyzna (1)
- Naród (1)
- Nauka (1)
- Niebezpieczeństwo (1)
- Obraz świata (1)
- Obyczaje (1)
- Ojciec (2)
- Patriota (1)
- Pieniądz (2)
- Polityka (1)
- Polska (1)
- Poświęcenie (1)
- Prawo (1)
- Przemoc (1)
- Przysięga (1)
- Przywódca (1)
- Śmierć bohaterska (1)
- Sąd (2)
- Sprawiedliwość (1)
- Strój (1)
- Syn (1)
- Szlachcic (1)
- Upadek (1)
- Walka (1)
- Wiedza (1)
- Władza (1)
- Wojsko (1)
- Żołnierz (3)
- Zło (2)
- Zwycięstwo (1)
Motyw: Wojna
Kiedy w grę wchodzi poważny konflikt zbrojny, angażujący całe państwa lub znaczną część ich społeczności (wojna domowa) — konsekwencje są bardzo poważne: wojna oznacza nie tylko walkę (bitwy) na frontach, w której giną żołnierze, ale także głód, pożary, zniszczenia miast i wsi, cierpienie ludności cywilnej, szerzenie się chorób. Wojna, będąc zaburzeniem porządku społecznego i formą zinstytucjonalizowanej przemocy, stwarza warunki do rozmaitych nadużyć — przede wszystkim nadużyć władzy oraz do okrucieństw popełnianych w nadziei, że w wojennym zamęcie zbrodnicze czyny uda się zachować w tajemnicy. Oczywiście wojny służą załatwianiu różnych interesów, przede wszystkim politycznych. Choć wojny powodują na ogół załamanie się handlu, niektórzy umieją wykorzystać tę okazję, by osobiście się wzbogacić, np. Wokulski, bohater Lalki Prusa zrobił majątek na dostawach dla wojska (zob. też: przywódca, śmierć bohaterska).
Epoka: Oświecenie
- Czas
- koniec XVII (w Polsce poł. XVIII) — pocz. XIX w.
- Najwybitniejsi twórcy
- Voltaire, J. J. Rousseau, D. Diderot, D. Defoe, J. Swift, H. Fielding; I. Krasicki, A. Naruszewicz, S. Trembecki
- Reprezentatywne gatunki
- bajka, satyra, oda, poemat heroikomiczny, komedia, sielanka, powieść, felieton, esej
Okres w kulturze europejskiej pomiędzy barokiem a romantyzmem, którego charakter określił krytycyzm wobec instytucji politycznych i religijnych oraz dotychczasowych przeświadczeń naukowych. W związku z tym fundamentalnym nastawieniem pozostawał racjonalizm i empiryzm (filozofia R. Descartesa, J. Locke'a, F. Bacona). Wierzono, że rzeczywistość można i należy systematycznie poznawać i porządkować — zaczęto tworzyć pierwsze encyklopedie. Za lek na zło w świecie społecznym uważano oświecanie ludzi — kładziono nacisk na edukację i wychowanie, a literaturze, tak jak nauce, stawiano cele dydaktyczne i utylitarne (użytkowe). Znamienny dla epoki jest rozwój prasy i pism ulotnych. Dwa odrębne prądy oświeceniowe to: klasycyzm i sentymentalizm.