 
      
    
    
  Henryk Sienkiewicz
Potop, tom pierwszy
— Ja funkcję dla ciebie mam — rzekł książę. — Pod Wilno cię nie puszczę ani chorągwi ci...
 
      
    
    
  — Ja funkcję dla ciebie mam — rzekł książę. — Pod Wilno cię nie puszczę ani chorągwi ci...
 
      
    
    
  Nie dość na tym; podsuń i to, że gdyby Herakliusz raz litewską włożył koronę, tedyby...
 
      
    
    
  Ergo, ja jestem cnotliwym człowiekiem. Muszę dziś wylać nieco wina cieniom Protagora, Prodyka i Gorgiasa...
 
      
    
    
  Głośno zaś ozwał się:
— Hej, niewolniku!
Ursus usunął głowę z komina i uśmiechnąwszy się niemal...
 
      
    
    
  Winicjusz, jakkolwiek w tym opowiadaniu drobne tylko szczegóły były mu nie znane, słuchał z przyjemnością...
 
      
    
    
  „Powiedz słowo, boski, a wezmę pochodnię i nim noc upłynie, ujrzysz płonące Ancjum”. Lecz cezar...
 
      
    
    
  — A ja cię zaklinam na wszystkich bogów podziemnych, nie trać tej resztki rozumu, którą ci...
 
      
    
    
  Nero sam był upojony i pytał ze wzruszeniem otaczających go augustianów, czym był tryumf Cezara...
 
      
    
    
  — Zobaczyłem w księdze hotelowej — mówi — pan jesteś z Polski?
— Tak jest. Czy i pan Polak...
 
      
    
    
  Więc nauczył nas, że nie powinniśmy przystępować do niego inaczej, jak z ukłonem, a mówiąc...
Pycha — nadmierna czy nieuzasadniona duma — bywa często głównym elementem charakteryzującym np. posiadających władzę (tak zarówno Kochanowski, jak Mickiewicz i Kochanowski postrzegają cara Rosji). Jest przedstawiana jako postawa zgubna oraz nieuzasadniona, szczególnie wobec zmienności losu i fundamentalnej niepewności cechującej kondycję ludzką. Przeciwieństwem pychy jest pokora (pozytywnie wartościowana w chrześcijańskim systemie wartości), będąca rodzajem umiarkowania w podejściu do świata, do osobistego powodzenia człowieka oraz jego pozycji społecznej.